Bir örnekten hareketle, başarıyı alkışlama alışkanlığımızı sorgulayalım bugün... Bizde bir plaket sektörü vardır; zarf açılışına dahi gitseniz, elinize plaket tutuşturmak için bir vesile bulunur. Ve bu "vesile" genelde "başarıyla" fazlaca ilgili değildir. Aksi halde ekonomimizin kriz dönemlerinde veya durgunluk yıllarında "plaket sektöründeki patlamayı" nasıl izah ederdik. Olmayan başarıyı "plaketle" taçlandırmadıktan sonra, alkışla kulağımızı "gerçeklere karşı" nasıl sağır ederdik.
Dün bir ödül daha aldık. En köklü KİT'lerimizden Çay-Kur'a "kalite ödülü" verildi. Veren İngiltere merkezli World Consumer Akademy, Türkçesiyle Dünya Tüketici Akademisi. Bizim açımızdan son derece önemli. Zira kurumun yönetimi böyle diyor, doğrudur. Neticede WCA da üfürükten bir kurum değil.
Kaldı ki böylesi ödüllerle çayımıza Avrupa pazarlarında yeni fırsatlar açılabilir. Hele ki en çok çay tüketen ülke olarak bilinen İngiltere'de çayımızın bilinirliği alkışa değer. Peki ben bunu neden sorun ediyorum ki?
Anlatayım. Bu ve benzeri ödüller, pazarlama becerileri odağında şekilleniyor. Gereklidir ama yeterli değildir. Zira yeterlilik, 1924'ten beri Rize'de yetiştirilen çay bitkisini geliştirmeye dairdir.
Bu ödül, Rize'nin faunasına, iklimin florasına, Zihni Derin'in vizyonuna verilmiş olmaktadır. Ancak 86 yıldır ekip biçmek dışında en küçük bir zirai katkı vermediğimiz çayın "geliştirilmesine dair" bir ödül almadık. Ziraat okullarımız, ayağına çaylık çamuru değmeden yetişen mühendisler ürettiğinden, vizyoner Zihni Derin'in başlattığı çay tarımına, dair en küçük katkı sağlayamadık.
204 bin üretici, 767 bin dekar çaylık ve 1 milyar liralık ekonomisiyle 1924'ten beri, Rusya'dan getirip Rize'ye bunu diken Zihni Derin'in AR-GE'sinin üzerine hiçbir şey koyamamak, bana garip geliyor. Çay yaprağı kalitesini geliştirmekten verim yaşı tamamlanmış çaylıkları yenilemeye ve artık bizim "endemik" değerimiz olan çay bitkisini geliştirmeye dair, hiç mi merak beslemeyiz? Üniversitelerimiz çay hakkında acaba kaç tez üretmiştir?
Önerim, Çay-Kur'un varlık sebebi olan çay için bir "geliştirme ödülü" koyması ve çay bitkimizi geliştirmek için bilimsel adımları yüreklendirmesidir.