Mustafa Koç'un yerli otoda "varım" demesi, Türkiye'nin kendi markasını yaratma süreci için önemli bir adım. Koç, Ford yerine Fiat ile konsorsiyum şeklinde üretimin hesaplarını yapıyor.
Düne dair bir adım da Bakanlıktan geldi. Nihat Ergün, yerli marka otoda teşvik modelinin bu yıl sonuna kadar tamamlanacağını söylüyor. İçeriği netleşmedi ancak söylenenlere bakınca OSD'nin savunduğu gibi 3-5 milyar euroyu verip ürettirme olmadığını anlıyoruz. Mevcut oto sanayicilerinin Bakanlığa sunduğu raporun içeriğinde "yaparız fakat" diye maddeleştirilmemiş olsa da "teşvik" adına istenenleri bir kez daha hatırlatalım.
Öncelikle 200 bin kapasite için 3.4 milyar euro. Bu para, "kamu versin ben üreteyim" anlayışıyla ödenemez kuşkusuz. Zaten istenen para, Ford, Tofaş, Toyota, Hyundai ve Renault'nun toplam Türkiye yatırımları kadar.
İkinci istek, vergilerin ayarlanması yönünde. Bu kadar yüksek vergilerle araba satamayız, diyorlar. Üçüncü istek, madem ki yerli marka üretiyoruz, uzunca bir süre vergi vermeyelim yönünde.
Dördüncü istek gümrüklerin ayarlanması ve Gümrük Birliği'ne rağmen, rakiplere sorun çıkarılması...
Beşinci istek, satış fiyatının yüksekliğine tüketicinin tahammül etmesi.
Altıncı istek, eski ve yaşlı arabaları komşu ülkelere satabilme imkânı.
Yedinci istek, istihdamdan enerji girdi maliyetine dek "koruma" getirilmesi.
Peki Bakanlığın teşvik modeli? Detayları oluşma aşamasında fakat yaklaşım belli; dünya piyasaları gerçekleriyle örtüşen, üretim niyeti olanın önünü açacak ve fabrika kurma odağındaki her şey...