Metropoller güvensiz hale geldi yakınması artıyor. Kapkaç vakaları bu tabloya eşlik ediyor. Trafik lambalarında araçların önüne atlayan mendilci çocuklar, köşe başındaki dilenciler, tenha yerlerde karşılaşmaktan kaygı duyulan tinerciler...
Peki, toplumun en alt katmanlarındaki bu insanlar için topyekun bir şeyler yapılıyor mu? Hayır. Münferit projeler ise dramatik gerçekleri ortadan kaldırmıyor. Umursamadığımız insanlar, hayatımızı karartma tehlikesini bünyesinde barındıyor. Suç makinesin dönüşebiliyor.
İstatistik Kurumu verilerine göre ülkemizde 12.1 milyon kişi açlık sınırında yaşıyor. Yani günlük geliri 60 YTL'yi bulmuyor. O halde şu sorunun cevabını arayalım... "Fakirin de fakiri kategorisindekiler ekonomiye kazandırabilir mi?"
Evet.
İşte bu arayışların uzantısı olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) geçtiğimiz ay 5 uzmanını Bangladeş'e gönderdi. 2006 yılı Nobel Barış Ödülü sahibi Muhammed Yunus'un, "Grameen Bank" modeli yerinde incelendi. Heyete, mikro kredi uygulamasının Türkiye mimarı AK Parti Diyarbakır Milletvekili Aziz Akgül
de Dakka'da dahil oldu. "Yoksulluğun ortaya çıkardığı hayal kırıklığı ve öfkenin bulunduğu toplumlarda barış güvence altına alınamaz" diyen Yunus, Grameen Bankası ile 30 yılda çoğu kadın 6 milyon fakire ulaştıklarını, 6 milyar dolar kredi verdiklerini anlattı. Yunus'un ekip göndererek destek verdiği Diyarbakır'daki mikro finans paketiyle 3.5 yılda 4 bin 300 kişiye 5.2 milyon YTL teminatsız kredi açıldı, geri dönüş yüzde 100 oldu.
Damlabank girişimi
BDDK uzmanlarının, mikro finans için ayrı bir banka kurulmasından çok, ticari bankacılık sistemi içinde çözüm bulunabileceği yönünde fikir geliştirdiği belirtiliyor. Oysa bankalar dilencilere, aşırı yoksullara birkaç bin YTL kredi verip, el emeği göz nuru işler yapmalarını temin edip, tahsilat yapmaya yatkın değil. Bu nedenle Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener'e, Bangladeş deneyimini esas alan bir banka projesi sunuldu.
"Damlabank." Bu banka kamu payı içermeyecek. Yüzde 25'i Türkiye İsrafı Önleme Vakfı'na, yüzde 75'i kredi alan mikro girişimciye ait olacak. Mevduat kabul edebilecek ama buna üst sınır getirilecek. Fakirlere, teminatlı veya kefaletsiz kredi verebilecek. Mikro kredi 100 YTL ile başlayacak ve ilk yılın sonunda 2 bin YTL'yi aşmayacak. Sermaye birikimi yaklaşımıyla müşterilere açılacak kredi her yıl yüzde 100 oranına kadar artırılabilecek. Damlabank ayrıca dilencilerin de gelir getirici faaliyette bulunmalarını sağlamak için kredi kullandırabilecek.