Türkiye'nin en çok göç veren iline dikkat çekmek için Azerbaycan'da devlet şirketi, Türkiye'de ise özel sektör konumunda olan Socar'ın CEO'su Kenan Yavuz, benim de aralarında olduğum bir grup gazeteciyi doğduğu kente, Bayburt'a davet etti. Bayburt izlenimlerimi daha sonra paylaşacağım. Bugün Türkiye'de 2018 yılına kadar petro-kimya sektöründe yapacağı 10 milyar dolarlık yatırım ile önemli bir oyuncu olan Socar'ın Türkiye'deki büyüme planlarından söz etmek istiyorum.
Kenan Yavuz her haziran ayında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e Türkiye yatırımları ile ilgili brifing veriyor. Bu ayki görüşmelerinde İzmir Aliağa'daki yatırımların son durumunu Aliyev'e anlatan Yavuz, bugüne kadar 4 milyar dolarlık yatırımı bitirdiklerini ve 2018'de yeni rafinerinin de devreye girmesiyle bir 6 milyar dolarlık daha yatırım yapmış olacaklarını ve böylece Türkiye'de ilk 3 sanayi şirketi arasına gireceklerini söylemiş. Aliyev ise bu açıklama karşısında, "Neden bir numara olmayı hedeflemiyorsunuz" diye sormuş. Hali hazırda Türkiye'nin en büyük sanayi şirketinin Tüpraş olduğunu biliyoruz.
Kenan Yavuz da Aliyev'e "Siz yeter ki isteyin, bir 1 numara olmaya dönük adımları atarız" demiş. Yavuz'a 1 numara olmak için ne kadar daha yatırım yapmaları gerekeceğini sorduk. "Bir rafineri daha yapmamız gerekir yani bir 10 milyarlık daha yatırım yapmalıyız. 50'ye yakın hayata geçirmeyi düşündüğümüz projemiz var" cevabını aldık. Kenan Yavuz, Star Rafinerisi'nin 5.6 milyar dolara mal olacağını ve Aliağa'da altyapı avantajı nedeniyle maliyetin 1.3 milyar dolar azaldığını söylüyor. Yatırımları yaparken kredi bulmakta hiç zorlanmadıklarını da hatırlatıyor Yavuz ve "18 yıl vadeli 3.3 milyar doları yabancıların ağırlıkta olduğu 23 bankadan sağladığım finansman Türkiye'de görülmüş şey değildi" diyor. Socar'ın ne yazık ki pazarda 69 ithalatçı rakibinin olduğunu ve yerel üretici olarak Türkiye'de başka grupların da rafineri yatırımı yaparak yanlarında yer almalarını çok istediklerini ancak bunun zor olduğunu da bildiğini söylüyor Kenan Yavuz ve "Keşke olsa ama ufukta böyle bir olasılık görmüyorum. Petkim üretime rakipsiz devam ediyor. Türkiye gibi açık ekonomilerde tek üretici olmak zor. Fiyat politikaları Petkim eksi 50 dolar diye başlıyor. Bu ortamda adil rekabet olur mu? O nedenle Petkim gibi bir yatırım yapmak isteyene her türlü desteği vermeye hazırım. Bunu yapmazsam namerdim" diyor.
Socar'ın yatırımları tamamlandığında cirosu 15 milyar dolara çıkacak. 2023 cirosu ise 30 milyar doları bulacak. Yavuz, "O zaman Tüpraş'ı yakalayacağız" diyor.
Turcas kalsın istedik!
Turcas Grubu'nun Star Rafinerisi'ndeki ortaklığından ayrılmasıyla ilgili olarak da Kenan Yavuz, "Turcas Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Aksoy, rafinerideki yüzde 18 hissesini bize devrederken bu kararından vazgeçmesini çok istedik. Yeni stratejiler belirlediklerini söyleyip hissesini devretti" diyor.
Socar'a ortak olmak isteyen yerli ve yabancı yatırımcıların olduğunu da söylüyor Yavuz ve "Yerli bir yatırımcıyı yanımızda görmek istiyoruz ancak azınlık hisseyle ortak olmalarına sıcak bakarız" diyor.
Akaryakıt dağıtımı konusuna gelince, Kenan Yavuz, Star Dağıtım'ın toptan satışının 700 milyon doları bulduğunu, perakendede ise başka ülkelerde pazar lideri dahi olduklarını Türkiye'de ise fırsatları değerlendireceklerini söylüyor. Yavuz'a göre pazarda 70 dağıtım şirketinin olması çok fazla. Mutlaka konsolidasyona ihtiyaç olacak. İşte o zaman Socar da fırsatlara bakacak.