İçinde yaşadığımız coğrafya öylesine belirsizlikler yaşatıyor ki, Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Engin Özmen'i dinlerken yine de nakliyecilerimize içimden bir bravo diyorum.
Her şarta rağmen, TIR'lar yollarına devam ediyor. Zaten Engin Özmen'in 'Hepsi birer özgür ruh' diye tanımladığı TIR şoförleri, hiç bilmedikleri bir coğrafyaya lisan dahi bilmeden cesaretle gidip, belirtilen adrese malı boşaltıp, yeni yükleme yaparak dönme konusunda gerçekten uzman. Özmen öyle söylüyor. Peki ya Suriye'ye olan ticaretin seyri nasıl?
Özmen, akrabalık ilişkileri de olduğundan TIR şoförlerinin bu ülkeye gitmek konusunda tedirgin olmadıklarını ancak ne yazık ki Suriye'nin gümrük vergilerini 3 kat artırması, mazot gibi masrafların iki kat arttırması nedeniyle ticaretin çok azaldığını anlatıyor. Şu günlerde bu yüzden daha çok Suriyeli şoförler gelip, malı Türkiye'den alıp dönüyorlarmış. Özmen, o bölgeye nakliye yapan ve 1500 aracı olan 300 şirketin sıkıntılı günler geçirdiğini söylüyor.

Sıkıntı avantaj doğuruyor!
Ama tabii öyle görünüyor ki her sıkıntı içinde belli avantajları da doğuruyor. Tıpkı yıllar önce Bulgaristan'la yaşanan kriz yüzünden açılan alternatif deniz yolları gibi. 'O gün o sıkıntılar yaşanmasaydı, deniz yolu kullanılmayabilirdi. Bulgaristan krizi yüzünden Trieste'den deniz seferleri başladı ve şu anda yılda 200 bin araç bu yolu kullanıyor. Bu sayeğde Mersin'den, Çeşme'den, Karadeniz'den seferler kondu' diyor Engin Özmen.
Suriye'de yaşanan sorunlar nedeniyle Türkiye'nin bu ülkeye yaptığı ihracat taşımasında UND yüzde 12 civarında bir gerileme bekliyor. Tabii bir de Suriye'den transit geçerek Körfez ülkelerine yapılan ticaret var, bu taraftaki taşımacılıkta da yüzde 6 oranında bir gerileme şimdiden gözlenmeye başlanmış.
İşte bu nedenle UND yöneticileri Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ile birlikte alternatif güzergâhlar üzerinde hummalı çalışmalar yapıyor. Ne de olsa Suriye üzerinden yapılan geçişler yaklaşık yılda 50 bin adedi buluyor. Engin Özmen iki alternatif yoldan söz ediyor. Bunlardan biri Mersin-İskenderiye Ro-Ro hattı kullanılarak Mısır'a, ordan 700 km yol yapıp Kızıldeniz'e ve buradan da feribotlarla Arabistan gibi ülkelere ulaşım. Özmen, pahalı bir güzergâh olduğunu söylüyor ama başka iyi bir altrenatif olduğunu düşünüyor. Bu yol için Mısırlı yetkililerle, bir diğer konuşulan Irak üzerinden Ürdün, Kuveyt ve Suudi Arabistan'a karayoluyla geçiş şeklindeki güzergâh için de Iraklı yetkililerle görüşülüyormuş.

Krizden kriz çıkartmamalı!
Engin Özmen, Fransa ile Türkiye arasında siyasetin gerginleşmesi üzerine yaşananlara da serinkanlı yaklaşıyor: 'Krizler dönemsel. Siyaset karıştıkça, ekonomi daralacak ama bu dengenin bir ayağı bozulduğunda uzun süre öyle gitmesi ekonomik açıdan mümkün değil. Avrupa'nın ihtiyacı değişebilir ama bitemez. Krizden kriz çıkartmamak lazım. Krizi kriz gibi yönetmek gerekiyor."
UND Başkanı Özmen'in bugünlerde 2023 vizyonunu belirlemek için 500 nakliyeci işadamıyla bir otele kapanacağını öğreniyorum. UND'nin en büyük hayallerinden biri, dünyadaki üretim ve ticaret merkezinin hızla Doğu'ya kaymasından hareketle, 'Güney İpek Yolu'nu hayata geçirmek. Şu anda dünyada en büyük üreticiler Çin ve Hindistan. Özmen Çin'in üretim merkezlerini Batı'ya kaydırdığını söylüyor. Bu nedenle yeni oluşacak İpekyolu'nun Çin-Pakistan-İran ve Türkiye güzergâhı ile Mersin limanına ve buradan da ABD ve Avrupa'ya doğru olacağını anlatıyor. Ama tabii ABD, İran'ın içinde olduğu bir projeye sıcak bakar mı? Özmen, ticaretin bazen siyasetin önüne geçtiğini ve buna en iyi örneğin de ABD'lilerin bu bölgenin petrolünü satmasını gösteriyor.
Bakalım Türkiye'nin lojistik gücü, önümüzdeki dönemde Orta Asya, Kafkaslar, BDT, Kuzey Avrupa bölgesi içinde ve Doğu-Batı ile Kuzey-Güney arasında yaklaşık 2 trilyon dolara ulaşması beklenen ticaret hacminde stratejik konumuyla üs olmayı başarabilecek mi? Özmen'e göre, girişimci ruhu çok gelişmiş olan Türk nakliyecilerle bu iş aslında oldu bile!