Meslek liselerine yönelik yapılan bir araştırma, oldukça çarpıcı ve düşündürücü sonuçlar ortaya çıkardı. Çıkan sonuçlar, Meslek liselerine yönelik yeniden bir yapılandırmanın zaman geçirilmeden gerçekleştirilmesini zorunlu kılıyor.
On iki ilde; meslek lisesi son sınıf öğrencileri, yönetici ve öğretmenleri olmak üzere toplam 4 bin 325 kişi üzerinde Ömer Kayır, Şükrü Karaca ve Yılmaz Şenyüz (Mesleki Eğitim Formu www.aar-strateji.com) tarafından gerçekleştirildi.
Yapılan beş ayrı araştırmanın karşılaştırmalı sonuçları, meslek liseleri konusunda oldukça çarpıcı ve düşündürücü sonuçlar ortaya çıkardı.
Erkek teknik, kız teknik, ticaret-turizm ile imam hatip lisesi son sınıf öğrencilerini kapsayan araştırmanın sonuçları, meslek lisesi öğrencilerinin gelecekleriyle ilgili oldukça karamsar olduklarını ortaya koyarken, büyük çoğunluğu yeni bir olanak tanınsa bu okulları tercih etmeyeceklerini söylediler. Kendilerine yeni bir olanak tanınsa erkek teknik lisesi öğrencilerinin yüzde 57,4'ü, kız teknik lisesi öğrencilerinin yüzde 57,7'si, turizm ve ticaret lisesi öğrencilerinin yüzde 58,6'sı, imam hatip lisesi öğrencilerinin yüzde 18,6'sı bu okullarda okumayacaklarını belirttiler.
Meslek lisesi öğrencilerinin okullarını sevmemelerinin altında yatan nedenlerin başında, okullarını ve mesleklerini bilinçli olarak tercih etmemeleri olduğu da araştırmanın ortaya çıkardığı en önemli bulgulardan bir tanesi. Karşılaştırmalı sonuçlara göre meslek liseleri son sınıf öğrencilerinin yüzde 69,9'unun bu okulları tercih etmeden önce, okulları ve meslekleri hakkında hiçbir bilgi sahibi olmadığı ortaya çıktı.
Araştırmanın diğer bir dikkat çekici sonucu da, öğrencilerin devam ettikleri meslek liselerinin, kendilerine mesleklerini öğretmediğine, üniversiteye hazırlamadığına, sosyalleştiremediğine ve yabancı dil öğretmediğine inanmaları. Meslek lisesi öğrencilerinin yüzde 20'si okullarını mesleğe hazırlamada tam yetersiz görürken, yüzde 53,9'u da kısmen yeterli görüyor. Meslek lisesi öğrencileri okullarını üniversiteye hazırlamada çok büyük oranda (yüzde 56,8) yetersiz bulurken, yeterli görenlerin oranı yüzde 6,9 gibi çok küçük oranda kalıyor. Meslek lisesi öğrencilerinin önemli bir bölümü (yüzde 35,7) okullarını hem mesleğe hazırlamada hem de üniversiteye hazırlamada yetersiz görüyor.
Eğitim gördükleri meslek liselerinin kendilerini mesleğe ve üniversiteye hazırlamada büyük oranda yetersiz gören öğrenciler; okullarının sosyalleşmelerine ve yabancı dil öğrenmelerine (yüzde 57,5) katkıda bulunmadığına da inanıyorlar. Bu durum, bu okulların hangi işe yaradığı ve hangi amaca hizmet ettiği sorusunu da Türkiye'nin gündemine taşıyacak gibi gözüküyor. Öğrencilerin yüzde 41,8'i okullarında meslekleriyle ilgili laboratuar, atölye, işlik, araç gereç ve benzeri olanakları yetersiz görürken, yüzde
15,1'i de bu olanakları çok yetersiz görüyor.
Araştırmanın en çok göze çarpan sonuçlarından biri de, öğrencilerin bu okullarda oldukları için haksızlığa uğradıklarına ve ayrımcılığa maruz kaldıklarına inanmaları. Meslek lisesi öğrencilerinin büyük çoğunluğu (yüzde 81) üniversiteye girişte kendilerine büyük haksızlık yapıldığına inanıyor. Öğrencilerin yüzde 57,2'si üniversiteye girişte ayrıma tabi tutulmalarını en büyük problem olarak görüyor.
Meslek lisesi öğrencileri çok büyük oranlara varan bir çoğunlukla (yüzde 86,9) üniversiteye girişte alan dışı tercihlerde düşük katsayı uygulamasını kendilerine yapılan büyük bir haksızlık olarak değerlendirirken, yüzde 80'i de devletin meslek liselerini ihmal ettiğine inanıyor.
