Gazetemizin dikkatli okuru ve yazarı Hıncal Uluç, 11 Temmuz tarihli Ergenekon Kokuyor, Çünkü manşeti ve haberinden yakınmış, benden de değerlendirme rica etmişti.
Haberle ilgili okurlardan şikâyet almadım, ama tek "sorgulama" bile yeterli.
Uluç'un "eleştiriye tek cevap (kaliteli) haberlerdir" yorumu haklı.
Kaygılarını da çok iyi anlıyorum.
Söz konusu haber, tek bir kaynağın muhabir Abdurrahman Şimşek'e sunduğu analiz üzerine kurulmuştu.
Şimşek'le konuştum. Kaynağın kimliğini biliyorum.
Neden kimliğini saklama gereği duyduğunu anlamış değilim.
Ancak, haberde bu bilgilerin nasıl sızdırıldığını muhabir açıklamak zorunda da değil. Kaynak saklı kimlik talep ettiyse iki şey var:
Ya haberi öylece vereceksiniz ya da hiç kullanmayacaksınız.
Bu noktada asıl mesele ise şu: Tek kaynağa dayalı haberlerin manşet için seçilmesinde hangi kriterler geçerlidir? Ne yazık ki basınımızda hemen her zaman "keyfi kriterler" esas alındı, alınıyor.
Sansasyonun cazibesi büyük.
Bir de "kullanılma" riski.
Tek kaynağa dayalı, toplumu sarsıcı iddia veya yorumlar içeren haberlerin, gazetenin en önemli mevkii olan manşete alınması için kamu yararı adına çok sağlam bir neden olması, iyi düşünülmesi ve o kaynağa güvenilmesi gerekir.
Watergate skandalı tek bir kaynağın anlatıları ile çıkmış, büyümüştü.
ABD basınının yakın tarihi ise "kullanılma" öyküleriyle dolu.
Bizde de "kullanma/kullandırma"nın en tipik örneklerinden biri, Milliyet'in 26 Şubat 2003 tarihli, tek kaynaklı, Fikret Bila imzalı, Asker Rahatsız manşeti idi.
"Manipülatif" niteliği, 1 Mart tezkeresinin kabul görmemesinden çok sonraları anlaşıldı.
SABAH'ın kaynağı, evvelce El Kaide terörü ile ilgili soruşturmalarda bulunan bir uzman. Pekala akıl yürütebilir, soğuk bir analiz yapabilir...
Başka uzman kişiler de farklı şeyler söyleyebilir.
SABAH'ın temel sorusu, "bu kanlı eylemi kim neden yapmış olabilir?" sorusu idiyse, o zaman gazete bu haber için birden çok uzmana mikrofonu uzatmalıydı.
SABAH'ın böyle diken üstü / bıçak sırtı habercilik döneminde, tek kaynağa dayalı haberleri manşete çekerek risk büyütmek ve güven zorlamak yerine, iyi işlenmiş, gerçeğin farklı yüzlerine de yer veren kriterlere sarılmasında büyük yarar var. Gazeteci her iddianın dayanağına ulaşmalı, "neden"i sorgulamalıdır.
Ki, okur güven duymaya devam etsin.