Latincede antik Roma'dan bugüne kadar dillerden düşmeyen bir özdeyiş var. "Giysileri insanı belirler" diyor bu özdeyiş. Latincesi "Vestis virum reddit" şeklinde.
İnsanlar da toplumlar da bu özdeyişin ifade ettiklerini, bazen abartarak bazen de görüntünün gerçeği değiştirdiğine inanarak uygularlar.
Yıllar önce İngiliz bayraklı bir yatla Ege'de dolaşıyorduk.
Yatın İngiliz kaptanı her akşamüstü güneş batarken, teknenin arkasındaki direkte dalgalanan İngiliz bayrağını indirip, saygıyla katlıyor ve kamarasına götürüyordu.
Bir gün sordum bu İngiliz'e,
- Her akşamüstü bu bayrağı neden indiriyorsun? Gülümsedi, cevap verdi: - Üzerinde güneş batmasın diye indiriyorum. Büyük Britanya üzerinde güneş batmayan bir imparatorluktur.
Bu cevap ertesinde karşılıklı gülüşmüştük İngiliz kaptanla...

Gereksiz gösteriler
Böyle bir Esop tarzı fıkra vardır ya. Boğa yaşlanınca emekli olmuş... Çayırdaki ineklerin arasına genç bir boğa salmış çiftliğin sahibi.
Çayırın bir kenarında sakin sakin otlayan yaşlı boğa bu genç ve azgın boğanın sürüye katıldığını görünce, burnundan dumanlar çıkarmaya, ön ayağı ile toprağı eşelemeye, öfkeli hareketler yapmaya başlamış.
Çiftliğin sahibi yaşlı boğanın yanına gelip sormuş.
- Bu gösterilerin sebebi ne? Senin artık emekli olduğunu bütün inekler biliyor...
Yaşlı boğa çiftlik sahibinin kulağına fısıldamış,
- Benim emekli olduğumu inekler biliyor ama bundan genç boğanın haberi yok. Beni de inek zannetmesin diye böyle davranıyorum!

Saddam'ın hesapsızlıkları
Yönetenlerin hesapsız büyüklük özlemleri yüzünden zaman zaman devletlerin de böyle gösteriler yaptıkları görülmez mi?
Kalabalık ordusu nedeniyle Irak'ı süper güç zanneden Saddam'ın hesapsız davranışlarının bedelini tüm Iraklılar hâlâ ödüyor.
Bir başka açıdan Saddam'ın dünyadaki değişimi ıskaladığı ve artık Sovyetler Birliği'nin süper güç olmaktan çıktığını fark etmediği de söylenilebilir.
Hani "İt kağnı gölgesinde yürür ve bunu kendi gölgesi sanırmış" ya...
Saddam da Amerika'ya karşı arkasında Sovyetler Birliği'nin hâlâ var olduğunu sanmak yanılgısına da düşmüş olabilir Kuveyt'e saldırırken.
Görüntünün gerçeği örtemeyeceğini bilelim.

Bazı özdeyişler
Ve yazının sonunda diğer ebedi gerçekleri seslendiren Latince özdeyişleri de hatırlayalım...
- Sevilmek istiyorsan sevmelisin. (Si vis amari, ama)
- Gölge geçer, ışık kalır. (Transit umbra, lux permanet)
- Az konuşan adam akıllıdır. (Vir sapit qui pauca loquitur)
- Savaşı yaşamayan onu tatlı zanneder. (Dulce bellum inexpertis)