Filmin görüntü yönetmeni bin yılın usta gazeteci ve televizyoncusu
Güneş Karabuda'ydı. Sete davet etmişti beni ve heyecanla koşup kısa süre izlemiştim ne güzel.
Tunç Okan abimiz yönetmen olarak ilk kez kolları sıvamış 1974'te işte o sıkı filmi, "Otobüs"ü çekmişti. Bir dış göç filmiydi Otobüs. Filmde hurda bir otobüsle yurtdışına kaçak olarak götürülen dokuz Türk işçisinin öyküsü anlatılıyordu.
Almanya'ya götürülme vaadiyle kandırılan Türk işçilerin İsveç'in Stockholm Meydanı'na bırakılışı, ilk kez büyük kent gören işçilerin şaşkın bir şekilde vitrinlere, seks shop'lara, telefon kabini içinde sevişen çiftlere, tuvalette eş arayan eşcinsellere şaşkınlık içinde bakakalmaları harika bir şekilde geçirilmişti pelüküle.
Altı çizilirse
Peki sonra neler mi olmuştu? Ne olacak; bu büyük şehirde kimi yaşamını yitirmiş, kimi İsveç polisince tutuklanmıştı, öyküye göre. Haa unutmadan filmi eleştiren de çok olmuştu o vakitler.
Kimilerine göre Türk insanı kötülenip aşağılanmıştı çünkü: Aklı selim olanlar ise bu eleştirilere gülüp geçiyor, sürrealist bir çalışma olduğunun altı çizilerek "elbette böyle olacak" diye yorumlanıyordu.
Ödül avcısı
İşin sonu ise kıskandırıcı geldi. "Otobüs" filmi, yurtdışında çeşitli festivallerde toplam 6 ödülle değerlendirilmiş, Türkiye'de ancak Danıştay kararıyla oynayabilmesine karşın yılın en çok iş yapan filmi olmuştu çünkü. Bu arada Tuncel Kurtiz'in filmde Oscarlık oyun çıkardığı konusunu da unutmayalım, ayıp olur.
Tonla ayıp
Şimdi nereden çıktı bu Otobüs filmi muhabbeti diyeceğinizi biliyorum. Hemen yanıtlamalıyım ki; değişen fazla bir şey yok.
Zamanında bize yapılanı, bizim gariban Anadolu insanına reva görülenleri şimdi biz başkalarına mesela elin çulsuz yolsuz umutsuz Afrikalı insancıklarına yapıyoruz. Ve tonla ayıp günah ediyoruz elbette ki.
Bak şu hallere
İsterseniz gelin Afyon muhabirimiz İsmail Sagun'un konuyla ilgili çarpıcı haberini nakledeyim size. İsmail anlatıyor, diyor ki;
"Almanya'ya götürülme vaadiyle kandırılan 9 Türk işçinin İsveç'in Stockholm Meydanı'na bırakılmasının anlatıldığı 'Otobüs' filminin bir benzeri Afyon'da yaşandı. Somali'den deniz yoluyla Antalya'ya gelen kadın ve çocuk mülteciler 'İstanbul' diye Afyon'a getirildi.
Bir istihbarat sonucu yakalanarak, gözaltına alınan 10'u kadın, 1'i çocuk toplam 28 mülteci nezarethaneye sığmayınca Afyon'da bir otele yerleştirildi. Mülteciler yapılacak işlemlerin ardından sınır dışı edilecek.
Otogarda yakalandılar
Aldıkları bir istihbaratı değerlendiren Afyon İl Jandarma Alay Komutanlığı ekipleri deniz yoluyla Antalya'ya gelen ve buradan da İstanbul'a gitmek istediği belirlenen Somalili mültecileri takibe aldı.
Somali'den getirdikleri parfüm ve saatleri satmak için özel bir otobüs firmasıyla İstanbul'a gitmek isteyen 16 mülteci, Afyon Otogarı'nda kıskıvrak yakalandı. İfadeleri alınan mülteciler daha sonra İl Jandarma Komutanlığı'na götürüldü.
12 mülteci daha yakalandı
Yakalanan 16 mültecinin verdiği ifade doğrultusunda, AfyonKütahya Karayolu Anıttepe mevkiindeki bir restoranda kadın ve çocuk mültecilerin olduğu tespit edildi. Bunun üzerine harekete geçen jandarma ekipleri, belirlenen adrese gittiklerinde, Somalili 10 kadın, 1 çocuk ve 1 erkek mülteciyi daha kıskıvrak yakaladı.
İstanbul'a diye Afyon'a...
Jandarma araçlarına bindirilen mülteciler, ifadeleri alınmak üzere Afyon İl Jandarma Alay Komutanlığı'na götürüldü. Bu arada umut tacirlerinin, "Burası İstanbul" diyerek, kadın ve çocuk mültecileri yol kenarındaki restoranda indirdikleri ortaya çıktı.
Yakalananlar arasında bulunan 2 yaşındaki Yasru Axamod adlı minik kız, annesi Roaxmo Dahavo'nun (32) kucağında olup, bitenden habersiz uyudu. İfadeleri alınan 28 mülteci, nezarethaneye sığmayınca Afyon'da bir otele yerleştirildi. Mülteciler yapılan işlemlerin ardından sınır dışı edilecekler."
Düş kırımı
İşte böyle sayın okurlar. Devran dönüyor, zaman akıyor ama insanın insana ettiği kalleşlikler değişmiyor. Değişen sadece kimlikler, milliyetler, mekanlar falan filan. Ne diyeceksin fakirliğin de gözü çıksın, umut tacirlerinin de... İnşallah bu, yükü acı, hicran, elem ve düş kırıklığı olan son otobüs olur!..
