Arap dünyasının ünlü gazetecisi Fehmi Hüveydi, Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü'nün davetlisi olarak geçenlerde Türkiye'ye geldi.
Mısırlı gazeteciyi salı günü İstanbul Şehir Üniversitesi'nde dinledim.
Konuşma başlığı: "Türkiye'nin Son Dönem Dış Politikası Araplar Tarafından Nasıl Algılanıyor?" Toplantıyla ilgili bir-iki ilginç noktaya değinmek isterim.
Bunlardan ilki, Türkiye'deki "İslami" hareketin, Arap ülkelerindekilerden farkıydı... (En azından Hüveydi'nin gözündeki farkı...) Hüveydi konuşmasında, Arap âlemindeki İslami hareketlerle, Türkiye'dekini karşılaştırırken, adeta gıptayla şöyle dedi: "Sizdeki, insanlara mutluluk veren bir İslam!"
Sonra da ortaya bir tabir attı: "Sivil İslam"... "Medeni İslam"...
***
"Arap dünyasındaki İslami hareketler, sürekli
vaaz veriyor, ahkam kesiyor...
'Şunu yapın,
bunu yapmayın' diye, car car konuşuyorlar" diye devam etti Hüveydi: "Türkiye'dekiler ise
hizmet veriyor. Vatandaşların taleplerini karşılayıp, onları mutlu etmek için uğraşıyorlar... İşte 'Sivil İslam' dediğim bu." Hüveydi'nin anlattığı durum bizim için yeni değil. Önce
Refah Partisi, belediyelerde; ardından da
AK Parti, hükümette tam da bunu yaptı. RP toplumu İslamileştirme hayalini koruyarak hizmet sundu. AKP ise ideolojiyi iyice azaltarak, hizmeti öne çıkardı.
Yani zaman içinde hedef, ideolojiden, hizmete doğru kaydı.
Bence bu durum, bir başka açıdan,
'Piyasacı İslam' diye de adlandırılabilir.
Bizdeki İslami hareket, gözü devlette olan dindar kesimlere, girişim özgüvenini kazandırdı.
Hüveydi'nin gıptayla baktığı olgunun altında işte bu yatıyor.
***
Değinmek istediğim ikinci nokta ise dinleyicilerle ilgili... Fehmi Hüveydi, ısrarla "Geçmişi unutalım, Osmanlı dönemini unutalım, geleceğe bakalım, her alanda birlikte yapacağımız çok şey var" demesi, birçok dinleyiciyi şaşırttı: "Geçmişte yanlış ne oldu ki?" "Osmanlı'nın nesi kötüydü ki?"
Bir tarafta,
"Araplar bizi arkadan vurdu" diyen Kemalizm... Diğer yanda,
"Osmanlı, Arap âlemine medeniyet ve barış götürmüştü" diyen İslami düşünce...
İkisi de Arap aydınlarının Osmanlı dönemi eleştirisini anlayamıyor, kabullenemiyor.
İşin ilginci, Hüveydi,
"Bütün Türkler, Behlül değil, Bihter değil" dediğinde de, bizim dizilerin Arap ülkelerinde tutmasından gurur duyanlar da onu anlamadı.
İletişim zor zanaat!