Adıyaman'ın Kahta ilçesinde yer alan ve kentin simgesi haline gelen Nemrut Dağı, Malatya'nın da dağa yönelik yatırım çalışmaları nedeniyle yıllardır iki kent arasında tartışma konusu.
Yüksekliği 10 metreyi bulan büyüleyici heykelleri ve metrelerce uzunluktaki kitabeleriyle UNESCO Dünya Kültür Mirası'nda yer alan Nemrut Dağı, sınırları içinde yer aldığı Adıyaman için sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan büyük önem taşıyor.
Bölgeye çektiği turistler sayesinde Adıyaman'ı ve Kahta ilçesini canlandıran Nemrut Dağı, hem bölgenin tanıtımına katkı sağlıyor hem de yöre halkına ekonomik katkı sağlıyor.
Adıyaman ve Kahta ilçesinde, Nemrut Dağı'nı ziyarete gelen turistlerin daha uzun süreli kalması ve dağa daha rahat ulaşımın sağlanması amacıyla çeşitli yaptırımlar gerçekleştirilirken, dağın tanıtımı için de birçok sosyal ve kültürel etkinlik düzenleniyor.
Nemrut Dağı'ndaki tarihi kalıntıların bir bölümünün kendi sınırları içinde olduğunu ifade eden Malatya da turizm potansiyelini arttırmak ve ziyaretçilerin bir bölümünün Nemrut Dağı'na Malatya tarafından çıkmasını sağlamak çeşitli çalışmalar yürütüyor. Malatya'dan Nemrut Dağı'na çıkan yol üzerinde genişletme ve asfalt çalışması yapıldı, Malatya-Nemrut karayolu, tur otobüslerinin de rahatlıkla gidebileceği standarda kavuşturuldu.
Nemrut Dağı'na çıkan turistlerin konaklama sıkıntısını ortadan kaldırabilmek amacıyla Nemrut Dağı'nın Malatya tarafına 4 yıldızlı, 140 yatak kapasiteli bir otel kurulması çalışmalarına başladı. Malatya Özel İdaresi, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği ve önemli bir otel zinciri iş birliğiyle yaptırılacak otel için gerekli izinler alındı.
Ayrıca Malatya'daki İpek Yolu güzergahında, 13 ve 14. yüzyılda aktif kullanılan tarihi Nemrut yolunda tespit edilen 8 kervansarayın kazı çalışmaları ve restorasyonlarının yapılması için de çalışma başlatıldı.
MAHKEMEYE TAŞINDI
Nemrut Dağı'nın Adıyaman'ın bir değeri olduğunu ifade eden Adıyaman'daki kurum ve kuruluşların yetkililer ile Malatya'daki kurumlar arasında yatırım ve Nemrut Dağı'nın simge olarak kullanmasına ilişkin çeşitli tartışmalar yaşandı.
Geçen yıl, Adıyaman Belediyesinden Malatya Valiliğine gönderilen uyarı yazısında, Nemrut dağıyla ilgili fotoğrafların, Malatya Valiliği yayınlarında kullanılmaması istendi, Nemrut'un Adıyaman'a ait olduğu belirtildi.
Adıyaman Valisi Ramazan Sodan, 2010'da bir panelde yaptığı açıklamada, Malatya Valiliği'nin 4 Aralık 2009'da bir yazıyla Adıyaman Nemrut Yolu ile Malatya Nemrut Yolu'nun birleştirilmesi konusunda bir talepleri olduğunu belirtmiş, ancak bu talebin Adıyaman tarafından kabul edilmediğini, bu konuda hazırlanan protokolün de imzalanmamasının karara bağlandığını ifade etmişti.
Malatya'nın Nemrut Dağı'na ilişkin yaptığı son çalışmalar ve yatırımlar da dava konusu oldu.
Adıyaman'da faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları, Orman ve Su İşleri Bakanlığının, UNESCO tarafından dünya kültür mirasları arasında yer alan Nemrut Dağı'nın Malatya tarafında kalan bölümünde turizm planlamasına izin vermesini mahkemeye taşıdı.
Adıyaman Nemrut Milli Parkı Koruma Platformu, Nemrut Dağına Malatya tarafından planlama izninin iptali için Danıştay'a başvurdu.
''ÇEKİŞME ANLAMSIZ''
Malatya Valisi Mehmet Ulvi Saran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Nemrut Dağı'nın bir dünya mirası ve Türkiye'nin önemli bir değeri olduğunu söyledi.
Nemrut'a gelecek turist sayısının artmasının hem bölgeye hem de Türkiye'ye önemli katkısı olacağını, bu nedenle topyekun kalkınma için herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini ifade eden Saran, şöyle konuştu:
''Bu tartışmalar Nemrut'un nereye ait olduğu yönündeki çekişmelerden kaynaklanıyor. Bunlar yersiz. Nemrut Dağı'nın nereye ait olduğuna ilişkin spekülasyon yapmaya gerek yok. Nemrut Dağı, Adıyaman toprakları içinde yer alıyor. Dünya mirası listesinde ise Kahta ilçesinde olduğu ifade ediliyor. Bir bölümü de Malatya'da. Günümüzün gelişmişlik kriterlerine yakışır bir şekilde, burayı ziyaret edecek insanların ihtiyaçlarını karşılanması konusunda bize düşen görevler var. Malatya, Nemrut'a komşu olan bir il. Nemrut Dağı'na ulaşım güzergahlarından bir tanesi de Malatya'dan geçiyor. O nedenle bölgemizdeki ulaşım güzergahının şartlarını düzeltmek ve konaklama imkanlarını arttırmak önemli.''
Saran, Nemrut Dağı'na ulaşım güzergahlarının fiziki şartlarının iyileştirilmesi ve bölgeye gelecek turistlere en iyi imkanın sağlanmasının, iki kentin de yapması gereken çalışmalar olduğunu belirterek, ''Şu il yapsın, bu il karşımasın demek doğru değil. Nemrut'un bir bölümü de bizim topraklarımız içerisinde yer alıyor. Komşu konumda bulunuyoruz. Bu çekişmeyi anlamsız buluyoruz. Ortak bir sorumluluk taşımak gerekiyor'' diye konuştu.
Saran, iki şehirden Nemrut Dağı'na ulaşan yolların birleşmesi, ulaşım ve iletişim imkanlarının arttırılması, Malatya tarafından Nemrut Dağı'nı ziyaret eden kişilerin Adıyaman'a, Adıyaman bölümünden ziyaret eden kişilerin ise Malatya'ya geçebilmesi gerektiğini kaydetti.
''İHTİLAFLAR AŞILMAZ DEĞİL''
Adıyaman Valisi Ramazan Sodan ise Nemrut'taki tarihi eserlerin Türkiye'nin ve Adıyaman'ın önemli bir kültür zenginliği olduğunu söyledi.
Nemrut Dağı'nda çok önemli tarihi eserler bulunduğunu, bu kültür zenginliğinden turistik açıdan yararlanmaya çalıştıklarını ifade eden Sodan, şöyle konuştu:
''Nemrut Dağı'ndaki tarihi eserlerin tanıtımı için Kültür ve Turizm Bakanlığı, valiliğimiz ve yerel idarelerimiz gayret sarf ediyor. Nemrut Dağı'na giden yolu düzelttik. Nemrut çok güzel bir yola kavuştu. Rahatlıkla gidilip gelinebiliyor. Nemrut Dağı'nın hem bizim hem de Malatya tarafında hizmet evleri yapılıyor. Bu evler sayesinde ziyaretçiler daha güzel ağırlanacak. Nemrut Dağı'ndaki tarihi eserlerin korunması için Ortadoğu Teknik Üniversitesi bir proje geliştirdi. Nemrut Dağı uluslararası arenada da ilgi görüyor. Burası için paket turlara ihtiyaç var.''
Sodan, Adıyaman ile Malatya arasında Nemrut'taki tarihi eserlere ilişkin bir problem olmaması gerektiğini ifade ederek, ''Bu hepimizin ortak mirasıdır'' diye konuştu.
İki kentin anlaşmazlığa düştüğü konuları diyalog içinde çözmesinin daha uygun ve yararlı olduğunu dile getiren Sodan, şunları kaydetti:
''Adıyamanlılar, Malatya'nın tanıtım ve reklam konularında Nemrut'u kullanmasıyla ilgili rahatsızlıklarını bildiriyorlar. Tanıtım afişlerinde astığı için veya otobüs giydirmelerinde yer aldığı için rahatsızlar. Bunun yerine 'Nemrut Adıyaman'dadır' diye koysalar, vatandaşlar bundan rahatsızlık duymayacaklar. Ama bu ihtilaflar aşılmaz değil, aşılır. İlin sağduyulu yerel temsilcileri ve seçilmiş milletvekillerinin bir araya gelip bu hususu çözebilecekleri kanaatindeyim.''
TÜRKİYE'NİN DEĞERİ NEMRUT
Üzerindeki büyüleyici heykelleriyle güneşin doğuşu ve batışının en güzel izlendiği yerlerden biri olan Nemrut Dağı, her yıl yurt içi ve yurt dışından binlerce insanı bölgeye çekiyor.
UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak ilan edilen Nemrut Dağı, çevresindeki Kommagene Uygarlığı eserleri ile birlikte ülkenin önemli Milli Parklarından biri.
Nemrut Dağındaki dev heykeller ve tümülüs, Arsameia (Eski Kale), Yeni Kale, Karakuş Tepesi ve Cendere Köprüsü Milli Park sınırları içerisinde yer alıyor.
Kraliyet Akademisi tarafından araştırma yapmak üzere bölgeye gönderilen genç bilim adamı Otto Punchtein başkanlığındaki ekip, Nemrut Dağı'nın tepesindeki tümülüs ve tümülüsün doğu ve batı yanlarında oluşturulmuş teraslar üzerindeki devasa heykeller ve çeşitli kabartmalardan oluşan eserler üzerinde çalışmış, uzun çalışmalar sonunda Grekçe yazılı kitabeyi çözen Punchstein, bu eserlerin Kommagene Uygarlığı'na ait olduğunu ve Kommagene Kralı I. Antiochos tarafından yaptırıldığını keşfetmişti.
Bölgede yapılan kazılarda ortaya çıkartılan taşınabilir eserler müzelerde, geri kalanları da Milli Park Alanı içerisinde korumaya alındı.
Halen, Nemrut Dağı'ndaki heykellerin korunmasına yönelik projeler ve çalışmalar yürütülüyor.
