* Soru: İlkokul ikinci sınıfa giden oğlum 's, e, b, d, p' gibi harfleri ters yazıyor. Psikiyatrın koyduğu tanı 'Disleksi'... Oğluma nasıl bir eğitim vermeliyim? İ.Ö./İzmir
'Disleksi' okuma, yazma, matematik, sözel ifadeler, dikkat ve öğrenme gibi olguların kazanılmasını engelleyen özel bir sorundur. Çocukta zeka sorunu yoktur. Ancak bahsettiğim alanları etkileyen problemler vardır. 'Disleksi'si olan çocuğa, özel planlanmış bir eğitim uygulanması sosyal başarısını olumlu ölçüde etkiler.
Günlük tutun!
Çocuğa uygulanacak eğitimin okul, uzman ve aile üçgeninde süreklilik göstermesi önemlidir. Özel eğitim uzmanından bireysel eğitim almanızı öneririm. Ayrıca, evde sağ-sol kavramlarına ağırlık verin. Özellikle şekillerin simetrilerini fark etmesini sağlayın. Evinizin bulunduğu mevkiinin krokisini önce siz çizin ve sonra da çocuğunuzdan çizmesini isteyin. Düzenli olarak günlük tutun. Üç gün önce ne yaptığını sorun. Bir hafta sonrasını planlamasını isteyin. Tangram tarzı oyunlara ağırlık verin. Bu sorunda temel problem şekil, zemin, yön ve zaman algısının doğru kazanılmaması olduğundan bu alanlara yönelik etkinlikler uygulamaya çalışın.
Ceza vermek çözüm değil!
* Soru: Anaokuluna giden oğlum çok saldırgan... Hep kendi istedikleri olsun istiyor. Olmadığında da tepkiler veriyor. Bunu önlemek için ne yapabilirim? Z.G./Adana
Saldırganlık davranışı, engellenme karşısında çocuğun verdiği kontrolsüz tepkilerdir diyebiliriz. Saldırganlık sorununun temelinde genetik yatkınlık, yanlış anne-baba tutumları, çocuğun etrafındaki yanlış modeller, dikkat dağınıklığı ya da öğrenme problemleri olabilir. Çocuğunuzun bu davranışı sergilediği ortamdaki neden-sonuç ilişkisini kurmaya çalışın. Özellikle saldırganlığı fazla olan çocuklarda aşırı ceza ya da yaptırım olumsuz davranışların artmasına neden olur.
Uykusuna dikkat edin!
Olumlu davranışlarını övüp, ödüllendirin. Ona, öfkesini kontrol etme tekniklerini öğretin. Aşırı enerji yapan yiyeceklerden kaçınmasını sağlayın. Uykusunu iyi almasına dikkat edin. Aile içi sağlıklı iletişime ağırlık verin. Bunlara rağmen değişim olmazsa mutlaka bir uzmandan yardım alın.
Dikkat sorunu düzen ister!
* Soru: 9 yaşındaki çocuğum yarım saatlik ödevini iki-üç saate kadar uzatıyor. Ödev yaparken başka şeylerle uğraşıyor. Ne yapmamızı önerirsiniz? Ö.Ö./Samsun
Çocuğa ödev yapma alışkanlığını kazandırken, aşama aşama gidilen bir yol izlemeniz sizin yararınıza olacaktır. Okuldan sonraki vaktin programlı olmasına dikkat edin. İstisnalar dışında bu sürelere sadık kalın. Ödev saatini de programın içine yerleştirin ama bunu çocuğun öğrenme stilini ve motivasyonunu göz önünde bulundurarak yapın. Ödev saatinde televizyon açmamaya, telefonun sesini kısmaya ya da etrafta başka bir gürültü olmamasına özen gösterin. Bazı çocuklar, ödevinin başına oturduktan sonra hepsini birden bitirebilir. Bazıları da ancak verilen molalarla, bunu başarabilir. Dikkat sorunu yaşayan çocukta ödev süresi maksimum 20-25 dakikalık molalar şeklinde planlanmalıdır. Ara molaların televizyon izleme, play station oynamak gibi değil de, süt içmek, dergi okumak şeklinde olmasına dikkat edin.
