Yaz-kış demeden ellerim ayaklarım soğuktan çok etkilenir; biraz soğukta bile morarıp ağrır. Kışın çift kat eldiven ya da çorap giymeden dışarı çıkamam; yazın nispeten daha rahattır. Fakat bu sefer de denize girmek ıstırap verir. Yazlığımız Burhaniye'de, oranın suyu biraz soğuktur. Başkaları bir müddet sonra alışıyor, bense ağrı yüzünden denizden çıkmak zorunda kalıyorum. Sizce bu neden kaynaklanıyor?

Soğuk el ve ayaklar; kan damarlarının büzüşmesi ya da bir şekilde tıkanması ile ortaya çıkan şikayetlerdir. Bu, cilde doğru giden kan damarlarının etrafındaki bağ dokusu gerginliğinin artması ile ortaya çıkabilir. Dolayısıyla el ve ayaklara kan akışı azalır; önce renkleri pembeden mora döner, sonra mavileşir, hatta beyazlaşır. Kan akımı düzelmeye başlayınca renk geriye doğru döner; bu sırada zonklama ve karıncalanma hissi olur. Soğuk el ve ayak, bazı insanlar için gerçekten sıkıntı verici ciddi bir sorun olabilir. Bu hastalar kendilerini yaz-kış kalın çorap ve eldiven giymek zorunda hissedebilirler. El ve ayakları her zaman soğuktur. Bu duruma yol açan sebepler kısaca şöyle sıralanabilir:

* Kalp ve damar hastalıklarına bağlı dolaşım bozuklukları.

* Raynaud hastalığı (El ve ayak parmaklarındaki kan damarlarında ciddi spazm nöbetleri karakteristikleri gösteren bir hastalıktır.)

* Uzun süreli titreşim yapan el aletleri ile çalışmak.

* Bazı ilaçların yan etkileri; kronik cıva, amalgam zehirlenmeleri gibi...

* Altta yatan bazı hastalıklar; hipotiroidizm, östrojen ve progesteron denge bozuklukları, adrenal yetmezlik gibi...

* Stres. Bazı insanların kan damarları soğuğa karşı aşırı hassastır ve kolaylıkla büzüşür; bu duruma 'Raynaud hastalığı' denilir. Daha çok genç kadınlarda görülür. Parmak uçları, parmaklar ve hatta tüm el soğur ve beyazlaşır. Uyuşukluk görülür ve ince hareketleri yapmak güçtür. Bazen işe ayaklar da karışır, benzer durumlar buralarda da görülür.

AYAKKABILARA DİKKAT!
Şikayetlerin ortaya çıkmaması için özellikle soğuk su ile el ve ayakların temasının önlenmesi gerekir. Kışın su geçiren ya da ince tabanlı ayakkabılar rahatsızlığı en çabuk ortaya çıkaran sebepler arasındadır. Eğer sıkı giyinmek ve soğuktan kaçınmak yeterince faydayı sağlamıyorsa, aşağıdaki tavsiyelere uymak şikayetleri azaltacaktır:

* Sigara içmeyin, çünkü dolaşımı bozar.

* Kafeinden uzak durun, çünkü kan damarlarını daraltır.

* Soğuk cisimlere dokunmaktan kaçının, buzu maşa ile tutun.

* Parmaklarınızı gererek kollarınızı esnetecek hareketler yapın; kan dolaşımını arttıracağından ısınmayı hızlandıracaktır.

* Ayağınıza yapışan ince ayakkabılar giymeyin.

* Ve tabii ki altta yatan bir hastalık varsa vakit kaybetmeden onun tedavisine yönelin. Yukarıda adı geçen hastalıkların tedavisinde bu genel önlemler fayda etmediğinde uygulanabilecek tıbbi ve cerrahi tedaviler vardır; fakat uygulamaya konunun uzmanı hekim karar verecektir.