Genellikle finansal kontratlarla gündeme gelen İzmir'deki Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) ile İstanbul Ticaret Borsası, büyükbaş canlı hayvanları borsaya açıyor. Kurban Bayramı öncesinden işleme açılması hedeflenen kontratla satıcı ve alıcı, büyükbaş kurbanlık hayvanların alım satımını bayram öncesi oluşacak fiyattan yapabilecek. Uygulamadan özellikle hayır kurumları ile toplu alım satım yapan kurum ve işletmelerin faydalanacağı tahmin ediliyor. VOB Genel Müdürü Çetin Ali Dönmez, "Kurban Bayramı dönemini vade sonu yapan bir kontrat dizayn edelim diye yola çıktık. Teslimat noktası olarak canlı hayvana en fazla talebin olduğu İstanbul'un uygun olduğunu düşündük" dedi. Kurban Bayramı vadeli, büyükbaş hayvan kontratını işleme açacaklarını, kontratın fiyatının, kilogram fiyatı üzerinden yapılacağını dile getiren Dönmez şunları söyledi: "Alıcı ve satıcı piyasadaki aktörler olacak. Hayır kurumları, hipermarketler veya bir araya gelip hayvan almak isteyen bireysel girişimciler de alıcı olabilir. Alıcı, teslimat günü geldiğinde örneğin Kurban Bayramı'nın ikinci günü İstanbul Ticaret Borsası Tuzla tesislerinde alıp keseceği yere götürecek."
EYLÜLDE İŞLEME AÇILACAK
Kurbanlık kontratıyla ilgili SPK'ya başvuru yaptıklarını, Takasbank'a da durumu detaylı bir şekilde açıkladıklarını belirten Dönmez, kontratın eylül ayı içinde işleme açılmasının planlandığını belirtti. Talep yüksek olursa karkas et için de kontrat hazırlayacaklarını ve bu şekilde piyasanın standart hale gelebileceğini ifade eden Dönmez, kontratın sadece Türkiye'de doğmuş hayvanları içerdiğini, bu nedenle ithalatla ilgili düzenlemelerden doğrudan etkilenmeyeceğini belirtti.
BAYRAM GÜNÜ ALICIYA TESLİM
VOB, ortalama ağırlığı 500 kilo olan Türkiye'de doğmuş, erkek, en az iki yaşında kurbanlık büyükbaş hayvan fiyatına dayalı kontratı, piyasa fiyatına göre belirlenen bir fiyatla işleme açacak. Alıcı veya satıcı teminat yatırarak borsaya girecek. Vade dolduğunda kontrat, bir uzlaşma fiyatıyla kapanacak. Satıcı, hayvanı bayram günü son uzlaşma fiyatı üzerinden alıcıya teslim edecek.
SPEKÜLASYONLARIN ÖNÜNE GEÇECEK
Vadeli
işlem piyasasının et piyasasında aşırı fiyat hareketliliğini giderebileceğini belirten İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Atilla Sümer, gelecek dönemde karkas ette de başlayacak işlemlerle ete dayalı vadeli kontratların yüksek işlem hacimlerine ulaşmasını beklediklerini söyledi. Bu işlemin fiyatlara da pozitif yönde etki edeceğini belirten Sümer, "Özellikle belli dönemlerdeki fiyat spekülasyonlarının önüne geçecek. Derli toplu bir alışverişin de önünü açacak" dedi.
SEKTÖR HAZIR DEĞİL
Sektörün
yüzde 80'inin 1- 7 adet arası büyükbaş hayvan yetiştiren ailelerin elinde olduğunu belirten Et Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yücesan, sektörün VOB'a hazır olmadığını söyledi. "Ben zaten büyükbaşı 5 ay vadeli alıyorum" diyen Yücesan, modelin 1 yıldan önce oturmasının zor olduğunu söyledi.
