Suriye'de yüz binlerce kişinin hayatını kaybettiği, milyonlarca kişinin mülteci konumuna düştüğü iç savaş 9 yılını geride bıraktı. 15 Mart 2011'de Dera'da öğrencilerin okul duvarına, Beşar Esad'a hitaben, "Ey doktor şimdi sıra sende" yazmasıyla ayaklanma fitili ateşlendi. Rejim askerlerinin harekete geçmesiyle diğer illere de sıçrayan gösterilerin güç kullanarak bastırmaya çalışmasılması, barışçıl gösterileri iç savaşa dönüştürdü.
REJİM SAYISIZ SAVAŞ SUÇU İŞLEDİ
Birleşmiş Milletler'in kimyasal silah kullanma, halkı açlığa sürükleme, tehcir, ablukaya alma, keyfi tutuklama ve işkence gibi savaş suçlarının işlendiğine dikkati çektiği iç savaşta, yüz binler hayatını kaybetti. 6,7 milyon Suriyeli mülteci konumuna düştü. Bu kişilerin yaklaşık 3,6 milyonuna Türkiye tek başına ev sahipliği yapıyor. Esad rejimi güçleri ile Özgür Suriye Ordusu adıyla kurulan askeri muhalif grupların arasında 2012'den itibaren silahlı çatışmalar başladı. 2012'nin sonunda iktidardan düşmesi an meselesi görülen Esad'in yardımına İran ve Lübnan Hizbullah'ı yetişti. Rejim 2013 baharından itibaren muhaliflere karşı denge kurmaya başladı. Rusya'nın Eylül 2015'in sonunda savaşa katılmasıyla iç savaşın seyri kesin olarak rejimin lehine çevrildi. İran destekli terörist gruplar ve Rusya'nın desteğini alan rejim güçleri, kaybettikleri toprakların büyük bir kısmına yoğun saldırılar, kimyasal silah saldırıları ve ablukalar yoluyla tekrar hakim oldu.
HAKİMİYET ALANLARI
Rejim, ülkenin yüzde 60'ından fazlasına kontrol ediyor. Muhaliflerin hakimiyeti yüzde 10'un altına geriledi. Terör örgütü DEAŞ, rejim kuşatmasındaki küçük bölgede var. ABD'nin desteklediği terör örgütü YPG/PKK, Münbiç ve Tel Rıfat ile Fırat'ın doğusundaki bölgeleri işgalinde tutuyor.
SİVİLLERİ KORUYAN TEK ÜLKE TÜRKİYE
ESAD rejimi ve Rusya'nın İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'ne 17 Eylül 2018'den bu yana düzenlediği saldırıları nedeniyle 2 bin sivil can verdi. İdlib'de 2 milyon kişi evsiz kaldı. Savaşın başından bu yana sivilleri koruyan ülke ise hep Türkiye oldu. Türkiye hem sahadaki güçlü varlığı hem de masadaki kararlı duruşuyla milyonlarca Suriyeli'yi kurtardı.
5 MİLYON ÇOCUK YARDIMA MUHTAÇ
İç savaş nedeniyle 5 milyonu ülke içinde, 2,5 milyonu komşu ülkelerde olmak üzere 7,5 milyon çocuğun acil yardıma muhtaç olduğu bildirildi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonunun (UNICEF) yayımladığı raporda, Suriye'deki iç savaşta 2014-2019'da 5 bin 427 çocuğun öldüğü belirtildi. Suriye'nin kuzeybatısında Aralık 2019'dan bu yana günlük ortalama 6 bin çocuğun, 2019 sonu itibarıyla ise 2,6 milyon çocuğun ülke içinde yerinden edildiği ifade edildi. 2014-2019'da 478 okul ve eğitim binasına saldırı düzenlendi. Okula gidemeyen Suriyeli çocukların sayısının ülke içinde 2 milyona ulaştığına dikkat çekilen raporda, komşu ülkelerde ise 800 binden fazla çocuğun eğitim alamadığı belirtildi.
