O Türkiye'yi gelecek yüzyılın süper güçleri arasında gösteren uluslararası strateji uzmanı George Friedman, İsrail'in Gazze'ye yardım götürmek üzere yola çıkan gemilere yaptığı operasyonu SABAH gazetesine değerlendirdi. ABD'nin önde gelen stratejik araştırma kuruluşlarından STRATFOR'un kurucusu ve başkanı Friedman, İsrail operasyonunu büyük bir fiyasko olarak nitelendirdi. 9 kişinin ölümüyle sonuçlanan kanlı operasyonun İsrail'i uluslararası arenada yalnızlaştıracağını söyleyen Friedman, Türkiye-İsrail ilişkilerinin de artık çok farklı bir seyir izleyeceğini söyledi.
MECLİSİ "BYPASS"
"Ablukanın delinmesine karşı koyma kararı ile gemilere askeri operasyon düzenleme kararı birbirinden tamamen farklı şeylerdir" diyen Friedman, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun bu işte gerekli karar mekanizmalarını devreye sokmadan hareket ettiğini öne sürdü. Askerin hiçbir zaman böyle bir operasyon istemediğini söyleyen Friedman, "Netanyahu, Savunma Bakanı Ehud Barak'la birlikte, diğer karar mekanizmalarını bypass ederek hareket etti" dedi. İsrail'in uluslararası toplum nezdinde yalnızlığa mahkûm edilmesinin sorumlusu olarak gösterilen Netanyahu hükümeti üzerindeki politik baskı giderek artıyor. Bu noktada Friedman, yakın zamanda bir hükümet değişikliği beklemediğini söylüyor, en azından bu kriz yüzünden. "Ancak geçtiğimiz hafta şahit olduğumuz uluslararası tepkiler bir süre daha devam eder ve İsrail kendini tamamen izole edilmiş hissederse o zaman bir siyasi kriz beklenebilir" diyen Friedman, bu açıdan bakıldığında da Amerikan kamuoyu ve bunun neticesi olarak da Obama'nın tavrının oldukça belirleyici olacağını söylüyor.
HUKUK NE DİYOR?
Friedman'a göre Amerikan kamuoyunda bir kanat İsrail'in provokasyon kurbanı olduğunu düşünüyor, bir kanatsa İsrail'in bu saldırıyla artık çizgiyi aştığını. Friedman'a göre İsrail, Gazze'de resmen abluka ilan etmiş bir ülke. Bu ablukanın delinmesini istemiyor. Bunu önlemek için de uluslararası sulardaki bir gemiyi yolundan çevirmek isteyebilir. Hukusuz bir ablukaya dayanarak açık denizde gemiye müdahale etmeyi haklı çıkarma çabası uluslararası hukuk uzmanlarınca paylaşılmıyor. Friedman da ablukanın belli şartları oldugunu kabul ediyor. Deniz Savaşları hukukunda ablukanın yeri olduğunu dile getiren ilk uluslararası belge niteliğindeki 26 Şubat 1909 tarihli Londra Deklarasyonu, ablukanın ancak savaş durumunda uygulanabileceğini karara bağlıyor. 12 Haziran 1994 tarihli San Remo Akdi'nin 97. maddesi de bu kararı destekliyor.
"GAZZE'DEKİ STATÜKO ARTIK SÜRDÜRÜLEMEZ"
"Küba
krizinde Amerika, ablukayı delmek isteyen gemilere açık denizde müdahale etmişti" diyen Friedman, "Belli kurallar çerçevesinde bir devletin bir başka devlete abluka ilan etmesi uygulanan bir model. Fakat Gazze'nin statüsü farklı. Karşımızda savaş ilan etmiş eşit şartlarda iki devlet yok. Gazze ablukasının hukuken nasıl savunulacağı meçhul" diyor. Princeton Üniversitesi Uluslararası Hukuk Profesörü Richard Falk ise "Silahsız bir yardım gemisine saldırmanın açıklanabilir hiçbir tarafı yoktur" diyor. Gazze ablukasının ise BM kararları çerçevesinde tamamen hukuk dışı olduğunu söyleyen Falk, ablukanın sürdürülemez olduğunu vurguluyor.
ERDOĞAN ABD'YE İSRAİL İÇİN HEYET GÖNDERİYOR
Başbakan Tayyip Erdoğan, ABD'ye heyet gönderiyor. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ömer Çelik başkanlığındaki heyet, İsrail'le yaşanan krizi ele almak üzere gelecek hafta ABD'ye gidecek. Heyet, İsrail krizi ile ilgili Türkiye'nin tez ve kanıtlarını ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerine aktaracak. Ziyaret, Kanada'da düzenlenecek G8 ülkeleri zirvesinde, Başbakan ile ABD Başkanı Obama'nın görüşmenin altyapısını da oluşturacak.
