BM Güvenlik Konseyi, İran'a nükleer programı nedeniyle yeni ve sıkı yaptırımlar getiren karar tasarısını kabul etti.
Karar tasarısıyla ilgili oylamada 12 ülke "Evet", 2 ülke "Hayır" ve bir ülke çekimser oy kullandı.
Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ertuğrul Apakan, Güvenlik Konseyi toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye'nin İran karar tasarısına "Hayır" oyu vereceğini açıkladı.
Brezilya temsilcisi de oylama öncesinde yaptığı konuşmada yeni yaptırımlara "Hayır" diyeceklerini bildirdi.
Türkiye ve Brezilya, İran'ın uranyum takasına ilişkin olarak İran ile bir mutabakat imzalamışlardı.
DEVLETİN ZİRVESİ ALARMA GEÇTİ
BM Güvenlik Konseyi'nde yapılacak oylama öncesi, Viyana Grubu'nun Tahran'a yanıtı üzerine İstanbul'da bulunan Devletin Zirvesi alarma geçti. Davutoğlu bir yandan Batıya, "İran ile ipleri kopartmayın" mesajı verirken, diğer yandan da Tahran'a "Gemileri yakmayın" dedi.
BAŞBAKANLIK KAYNAKLARINDAN AÇIKLAMA
Başbakanlık kaynaklarından Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyindeki İran'a yaptırım kararıyla ilgili oylamada ''Hayır'' oyu kullanmasına ilişkin yapılan açıklamada, ''Türkiye, Tahran Anlaşmasında attığı imzanın arkasında durmuştur. Zira Türkiye başından beri diplomasi yolunun açık tutulmasını ve sorunun diplomasi yoluyla çözülmesini savunmuştur'' denildi.
Açıklamada, Başbakan Erdoğan'ın, BM Güvenlik Konseyindeki oylama öncesinde bir dizi temaslarda bulunduğu belirtildi.
Erdoğan'ın, ABD Başkanı Barack Obama, Rusya Federasyonu Başbakanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva, Lübnan Başbakanı Saad Hariri ile telefonda görüşerek, alınacak kararlarla ilgili görüş alışverişinde bulunduğu kaydedildi.
Türkiye'nin bu oylamada ''Hayır'' oyu verdiği hatırlatılan açıklamada, gerekçeye ilişkin şöyle denildi:
''Türkiye, Tahran Anlaşmasında attığı imzanın arkasında durmuştur. Zira Türkiye başından beri diplomasi yolunun açık tutulmasını ve sorunun diplomasi yoluyla çözülmesini savunmuştur. Bu yöndeki kararlılığı ve tutarlılığı BM Güvenlik Konseyindeki oylamada da açıkça ifade edilmiştir. Türkiye, yaptırım kararının alınmasına rağmen diplomasi yolunun hala açık olduğuna inanmaktadır. Bu yönde çabalarını sürdürecektir.''
Açıklamada, Dışişleri Bakanlığından konuya ilişkin detaylı bir açıklama yapılacağı bildirildi.
OBAMA: "İRAN'A AÇIK BİR MESAJ"
ABD Başkanı Barack Obama, BM Güvenlik Konseyinin yeni yaptırımları kabulünü "İran'a açık bir mesaj" olarak nitelendirdi.
Obama, yaptığı açıklamada, İran ile müzakere kapısının hala açık olduğunu belirtti.
Güvenlik Konseyinin kabul ettiği son kararla İran'a nükleer programıyla ilgili "açık bir mesaj" verildiğini belirten Obama, "İran'ın haklarını tanıyoruz, ancak bu haklar sorumluluklar da getiriyor" dedi.
Obama, bu kez İran'ın karşılaştığı en geniş yaptırımların söz konusu olduğunu ifade etti.
DÖNEM BAŞKANI: "EN SERT YAPTIRIMLAR YOLDA"
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olan beş büyük ülke, İran'a nükleer programından dolayı daha sert ve yeni yaptırımlar getirecek karar tasarısını bugün oylamaya hazır olduklarını açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Ekvador'un başkenti Quito'da yaptığı açıklamada, tasarının "İran'ın bugüne kadar karşı karşıya kaldığı en sert yaptırımları" getireceğini söyledi.
ABD Savunma Bakanı Robert Gates, İngiliz Savunma Bakanı Liam Fox ile yaptığı açıklamada Amerika'nın
İran'a yeni yaptırımlar getirmeye hazırlandığını kaydetti. Gates yaptığı açıklamada şunları belirtti: "Yaptırım kararı geçtikten sonra ülkelerin tek başlarına önlemler alabilecekleri yasal bir platform oluşacak. Ve bence birçok ülke karar geçer geçmez hemen önlem alacaktır; önemli olan kararın geçmesidir."
KARAR NELER GETİRİYOR?
Reuters'in elde ettiği karar tasarısı metnine göre İran'da bir kişi ve 40 kurum kara listeye alınıyor. Söz konusu kişi, İran'ın Isfahan'daki uranyum işleme tesislerinin bulunduğu nükleer merkezinin yöneticisi olan Cevad Rahiki.
Rahiki'nin ve daha önceden var olan kara listedeki firmalara eklenecek olan ve ülkenin füze programıyla ilişkili olduklarından kuşkulanılan İran şirketlerinin varlıkları uluslararası düzeyde dondurulacak. Rahiki'ye de uluslararası seyahat yasağı getiriliyor.
Karar taslağı, ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve Çin arasında beş ay süren müzakereler sonunda hazırlandı. Başta enerji şirketleri olmak üzere İran şirketlerine çok sert yaptırımlara karşı çıkan Rusya ve Çin, bu kısıtlamaları hafifletmek için çaba gösterdiler.
Kararda nükleer veya füze çalışmalarıyla ilgisi olduğundan kuşkulanılan İran bankalarına karşı önlemler alınması ve merkez bankası da dahil olmak üzere tüm İran bankalarıyla yapılan işlemlerde temkinli olunması öngörülüyor.
İran Devrim Muhafızları örgütüne bağlı 15 şirket ile İran Deniz Nakliyat kuruluşunun denetimimdeki üç şirket de kara listeye alındı. Karar kabul edildiği takdirde, Kuzey Kore için alınan yaptırım kararında yer alan kargo denetim mekanizması gibi bir mekanizmayla da İran'a giden sevkıyatın kontrolü istenebilecek.
İRAN'IN NÜKLEER PROGRAMIYLA İLGİSİ OLAN ŞİRKETLER
BM Güvenlik Konseyi'nde bugün oylamaya sunulacak İran'a yeni yaptırımları içeren karar tasarısında, İran'ın nükleer programıyla ilgisi olan, aralarında bir de bankanın bulunduğu 40 şirket ve bir kişi yer alıyor.
Yaptırımlar listesinde yer alan ve uluslararası alanda mal varlıkları dondurularak, seyahat yasağı getirilecek kişi ve kuruluşlar şöyle:
NÜKLEER YA DA BALİSTİK PROGRAMA KATILANLAR:
İran Atom Enerjisi Kurumuna bağlı İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi Başkanı Cevad Rahiki.
PROGRAMA DAHİL OLAN KURULUŞLAR:
-Nükleer araştırmalarda ve üretim ünitelerinde kullanılabilecek termostat temin eden Amin Sanayi Kompleksi.
-Hafif silah üreten Armament Industries Group (AIG).
-İran Savunma ve Lojistik Silahlı Kuvvetler Bakanlığına bağlı Defense Technology and Science Research Center (DTSRC).
-Balistik program temin eden Doostan International Company.
-İran Savunma Bakanlığına bağlı Farasakht Industries.
-Nükleer program çerçevesinde transaksiyonlarla ilgili adı geçen Bank Mellat'a bağlı First East Export Bank.
-Zaten yaptırımlara maruz bulunan ve Savunma Sanayi Örgütü'ne (DIO) bağlı Kaveh Cutting Tools Company.
-Aerospace Industries Organisation'ın (AIO) şubesi Babaie Industries.
-DTSRC'ye bağlı Malek Ashtar University.
-İran Savunma Bakanlığının lojistik ihracat bölümü (Modlex). 1747 sayılı kararı ihlal ederek silah satmakla suçlanıyor.
-Zaten yaptırım uygulanan Şahid Hemmat Sanayi Grubu'nun (SHIG) şubesi olan Mizan Machinery Manufacturing.
-Arak'taki reaktörün inşaatından sorumlu Modern Industries Technique Company (Mitec).
-Zirai ve Tıbbi Nükleer Araştırma Merkezi.
-Zaten yaptırım uygulanan Şahid Bagheri Grubuna (SBIG) bağlı Pejman Industrial Services Corporation.
-SHIG'in vitrin şirketi olan Sabalan Company.
-SHIG'in bir başka vitrin şirketi Sahand Aluminum Parts Industrial Company (Sapico).
-SHIG'e bağlı Şahid Karrazi Industries.
-Şahid Satarri Industries.
-DIO kontrolündeki Şahid Sayyade Şirazi Industries.
-DIO'ya bağlı Special Industries Group.
-SHIG'in bir başka vitrin şirketi Tiz Pars.
-DIO'ya bağlı Yazd Metallurgy Industries.
DEVRİM MUHAFIZLARINA BAĞLI KURULUŞLAR:
-Hatem El Anbiya'nın (KAA) şubesi Fater Institute.
-KAA kontrolündeki Haragahe Sazandegi Ghaem.
-Ghorb Karbala.
-Ghorb Nooh.
-Ghorb Nooh kontrolündeki Hara Company.
-KAA kontrolündeki İmensazan Consultant Engineers Institute.
-Hatem el-Anbiya Construction Headquarters (KAA).
-KAA şubesi Makin.
-Ghorb Nooh kontrolündeki Omran Sahel.
-KAA şubesi Oriental Oil Kish.
-Rah Sahel.
-Rahab Engineering Institute.
-Ghorb Nooh kontrolündeki Sahel Consultant Engineers.
-KAA'ya bağlı Sepanir.
-Sepasad Engineering Company.
İSLAM CUMHURİYETİ DENİZ HATLARINA BAĞLI KURULUŞLAR:
-Irano Hind Shipping Company.
-IRISL Benelux NV.
-South Shipping Line Iran (SSL)
