KYB ve Goran, başkanlık seçimini ve başkanın yetkilerini yeniden düzenleyen bir tasarıyı hazırlayarak IKBY Parlamentosu'na sundular. Söz konusu tasarı, bölgesel başkanın halk tarafından değil Parlamento'da seçilmesini öngörüyor. Ayrıca bölgesel başkanın yetkilerini kısıtlayan tasarının kabul edilmesi halinde Barzani'nin seçilme şansı düşebilir ve bu sistem, KYB ve Goran'a "bölgesel başkanlığı" pazarlık konusu yapma imkanı verebilir. Her iki parti, Başbakanlık makamının Kürdistan Demokrat Partisi'nde (KDP) olduğunu gerekçe göstererek, "bölgesel başkanlığın" kendilerinde olmasını talep edebilir.
KYB ve Goran ayrıca Peşmerge, İstihbarat Teşkilatı ve Milli Güvenlik Kurulunun da Barzani'den alınıp hükümete bağlanması hedefliyor. Böylelikle "Bölgesel Başkan"a ait yetkilerin azaltılıp, hükümetin daha güçlü olması isteniyor. Bu değişimlerin gerçekleşmesi, Kürt bölgesinin yönetiminde Süleymaniye merkezli ve İran'a yakın kanat olarak bilinen KYB ve Goran'ın ağırlık kazanması anlamına geliyor.
Ancak Mesut Barzani'nin, KYB ve Goran Hareketi'nin planlarını bozmak için muhafazakar partiler olarak bilinen İslami Birlik Partisi (Yekgirtu) ve İslami Toplum Partisi'ni (Komel) yanına çekmek istediği belirtiliyor. Barzani, ayrıca yetkilerini korumak ve bir dönem daha seçilmek için bölgesel başkanlık seçiminin halk oyuyla yapılmasında ısrarcı.
"İran, Barzani'den rahatsız"
Konuyu AA muhabirine değerlendiren Irak Türkmen Değişim Listesi Milletvekili Muhammet İlhanlı, "Kürt bölgesinde başkanlık sisteminin tartışılmaya açılmasının İran ile ilgili olduğunu düşünüyorum. İran'ın burada rolü var. Barzani'nin, daha çok Türkiye ile ilişkileri olması İran'ı rahatsız ediyor. İran'ın etkisinde kalan Sülemaniye'deki siyasi güçler, Barzani'nin zayıflamasını istiyor" dedi.
Barzani'nin aynı zamanda "KDP genel başkanı" olduğuna dikkati çeken İlhanlı, "Siyasi partiler, hükümet ortağı olsalar da aralarında rekabet var. Bölge başkanının Parlamentoda seçilmesini istiyorlar. Öyle olursa yetkileri azalır. Hali hazırda Kürt bölgesinde yarı başkanlık sistemi var. Barzani, emniyet güçleri ve Peşmergenin başkomutanıdır. KYB ve Goran, KDP'nin gücünü kırmak için bu iki kurumun başbakanlığa bağlanmasını istiyor" diye konuştu.
İlhanlı, Irak'ta Türkiye'ye yakın tek gücün KDP olduğunu öne sürerek, "Diğerleri İran'ın etkisinde. Bölgeleri DAEŞ'in kontrolünde olan Sünnilerin zaten bir gücü kalmadı. Sadece KDP ve Barzani, Türkiye yanlısı. KDP, Türkiye ile iyi ilişkiler kurarak, ticaretin yükselmesini sağladı. İran, bundan rahatsız oldu" ifadelerini kullandı.
KDP Parlamento Grubu Başkanı Ümit Hoşnav ise "Bölgesel başkanlık, bazı partilerin siyasi propaganda aracı haline getireceği bir konu değildir. Başkanlık meselesi, Parlamentoda grubu bulunan tüm partilerin üzerinde mutabık kalması gereken bir konudur" şeklide konuştu.
KDP dışındaki siyasi partilerin kendi aralarında resmi olmayan görüşmeler yaptığını aktaran Hoşnav, "KDP seçim birincisi parti olmasına rağmen biz hep uzlaşıyı tercih ettik. Ancak diğer siyasi partiler, hazırladıkları başkanlık tasarısını 23 Haziran'da Parlamento'ya sunarak uzlaşı kültürünü yok sayan bir girişimde bulundular" ifadelerini kullandı.
Barzani açıklama yapacak
Öte yandan başkanlık tartışmalarından rahatsız olan Mesut Barzani'nin konuya ilişkin bugün yazılı bir açıklama yapacağı belirtildi.
Kürt bölgesinde 20 Ağustos'ta yapılması planlanan "bölgesel başkanlık seçimi", IKBY Yüksek Seçim Kurulu tarafından teknik hazırlıkların yetiştirilemeyeceği gerekçesiyle belirsiz bir tarihe ertelendi. Parlamento'daki siyasi partilerin, bir araya gelerek yeni seçim tarihini belirleme konusunda uzlaşmaları gerekiyor.
Bu arada IKBY Parlamentosu kendi anayasasını hazırlıyor. Hukuk Komisyonun anayasayı tamamlamasının ardından referanduma gidilmesi gerekiyor. Bu anayasada bölgesel başkanlık seçim sistemi ve başkanın yetkileri de yeniden düzenlenecek. Ancak söz konusu anayasanın yürürlüğe girmesinin bir yılı bulacağı belirtiliyor.
IKBY'de 2013'te yapılan genel seçimlerde KDP 38, Goran 24, KYB 18, Yekgirtu 10 ve Komel İslam 6 sandalye kazandı. Diğer sandalyeleri ise küçük partiler ile kota uygulanan azınlıklar aldı. Seçimden sonra kurulan geniş koalisyon hükümetine Meclis'te sandalyesi olan tüm partiler katıldı.
