Esnek çalışma, uzun haftasonu tatilleri, evden çalışma ve diğerleri... Çeyrek asırdır hayatımıza giren bu kavramları her geçen gün daha fazla tartışıyoruz. Genel görüş, mevcut çalışma hayatını düzenleyen kuralların çoktan işe yaramaz hale geldiğidir.
Misal memuriyet... Öyle bir iş tanımı düşünün ki, maaş garanti, emeklilik garanti, maaş zammı garanti, işten atılmamak garanti, dokunulmazlığın garanti, hafta sonu tatili garanti, 9 günlük idari izin destekli uzun tatil garanti... Bugün 657 Kanunu dahi tartışılıyor.
Çünkü değişen rekabet şartları ve gelişen bilişim teknolojileri, emeği yeniden tanımlıyor. Çin dahi haftasonu tatilini 2.5 güne çıkarırken haftalık çalışma saatine takılıp kalmamız, bir yerlerde hata yaptığımızı düşündürtüyor bana.
İster saati esnek olsun ister asgari ücreti şu kadar olsun ister evden çalışılsın, temel sıkıntı, bunların da üzerindedir. Bu nokta ücret veya maaşın belirlenmesindeki eski anlayıştır.
Eskiyen yaklaşım şudur: Çalışan, zamanının bir bölümünü, belli bir mekânda bulunmak için işverene kiralar. Patron da bunun karşılığında çalışanına, genişletilmiş alım gücü sağlar.
Burada belirleyici olan, zaman ve mekândır. Sabah 9'da bu mekâna gelip akşam 6'da bu mekânı terk edeceksin. Bu sürede ne yaptığın o kadar da önemli değildir. Becerip ölçemiyoruz zaten. Sözlerimi abartılı bulana, 3.5 milyon memuru örnek vereyim: Her 5 kişiden 4'ü bu durumdadır.
Yeni yaklaşım, verimlilik odağındadır. Nerede ne zaman olacağından ziyade "ne yaptığın" önemlidir. Senden talep edilen her nerede olursan ol, her ne zaman yaparsan yap istenilen değeri, tam vaktinde üretmendir.
Meraklısı için veri: 1 saatlik çalışma ile ABD'de milli gelire 40$, AB'de 29$ ilave olurken Türkiye'de bu rakam sadece 4 dolar. Zaman ve mekâna bağlı ücret sisteminde verim odaklı değilsen, 7/24 çalışsan ne yazar. Ya da Çinliler gibi haftada 2.5 gün yan gelip yatsan ne fark eder ki...