Serengeti savanında kural basittir: Yemeğin senden hızlı koşuyorsa başın belada demektir. Neticede aç kalırsın ve ormanın kralı dahi olsan, işe yaramaz.
Üretimden gelen gücüyle işçi, değer zincirinin ana omurgasıdır ve eğer işçide sorun varsa, fabrikada sorun var demektir. Hele ki otomotiv sektörü gibi üstün nitelikli emek söz konusu ise işçinin değil işi bırakması, motivasyon düşüşü dahi problem olur. Fabrika durur, küresel tedarik zinciri kopar.
Bayram temizliğini bayram günü yapma alışkanlığımız, ihracatın lokomotifi otomotivdeki emeğe dair sorunları ancak, "risk gerçekleştikten sonra" görebilmemizi sağladı. Maliyet, duran bant, aksayan dış tedarik, yükselen gerilim ve çalışma hayatına yönelik tehdit olarak karşımıza çıktı.
Katma değer zincirinde nitelik, halkaların bu değerden alması gereken payı da belirler. Eğer işçiler, bu zincirin olmazsa olmazı ise üç beş paraya tenezzül eden işveren, ağalığına üyesini çerez yapan sendika ve MESS, sorgulanmalıdır.
Sorgulanmalı ki büyümeyi taşıyan ihracat ve onu taçlandıran otomotivde çarklar, böylesi çomaklar yüzünden durmasın. Sonuçta otomotiv sıradan bir sektör değildir. İhracatın lideri olması bir yana küresel üretim ağında zincirleme sorunlara yol açabiliyor. Bursa'da yönetilemeyen süreç, domino etkisiyle dünya otomotiv endüstrisini etkileyebiliyor.
Bugün işçi, sadece ihracatın dinamosuna değil, ekmek teknesine de sahip çıkıyor. Seçim sandığını işçi eylemleri üzerinden vurmak isteyen siyaset kadar, sendikalara da tepkili duruyor. İşveren sendikası MESS de bu sorgudan nasibini almış durumda. Tofaş'ta ve OYAK Renault'da yıllardır düşük ücret ve ağır iş temposuyla çalışan işçilerin sesine kulak tıkayan MESS yönetimi, krizin mimarlarından sayılıyor.
Bosch işçilerini DİSK'e kaptırmak istemeyen bu nedenle de 'görece' yüksek zamma razı olan Türk Metal'in, bu tutumuna MESS göz yumarak, kavgayı körüklediği gibi, sektörde asimetrik zamları imzalayıp Bursa'daki bu karmaşaya yol açanlar arasında yer aldı.