Medyada atıp tutmalar ayyuka çıkıca, "Suriye aynı zamanda Rusya'dır" başlıklı bir yazı kaleme almıştım. Tarih: 28 Haziran 2012.
Aradan yıllar geçmiş olmasına rağmen, Suriye- Rusya ilişkilerini hâlâ anlamayan anlı şanlı yorumcular var.
Biri dünkü yazısında, Rusya'nın Suriye'deki varlığını, Putin'in komplekslerine, hırslarına, heveslerine bağlıyordu. Sanki Putin yerine başka bir politikacı olsa çok farklı davranacakmış gibi...
Elbette Putin'in hırsları, kompleksleri var; aynı bizdeki politikacılar gibi... Onun yerinde başkası otursaydı, mutlaka bazı farklar olurdu ancak bunlar üslup ve derece farklarıdır: Neticede Rusya, Suriye'yi bırakmamak için yine elinden geleni yapardı.
Sebebi çok açık: 1) Rusya, Suriye'den bütün Doğu Akdeniz'i dinliyor ki buna İsrail de dahil... 2) Tartus'taki deniz üssü sayesinde "Akdeniz'de ben de varım" diyor. 3) Arap dünyası üzerindeki eski etkinliğini yeniden kuracak bir atlama taşına sahip oluyor.
Efendim Rusya, Sovyet tarzı, kaba askeri hamleler yapıyormuş... Doğru ancak kıymeti harbiyesi olmayan bir laf bu... ABD, 2003'te Irak'ı, üstelik de üfürükten gerekçelerle işgal etmemiş olsaydı, Rusya'nın kabalığını ayırt edici bir özellik olarak görebilirdik.
"Yeni" Soğuk Savaş
Şunu demek istiyorum: Rusya için Suriye, savaş başlamadan önce de çok önemliydi. Yönetimdeki Esat sülalesi de güvenliğini Rusya'ya dayandırmıştı.
Bu ilişki aynı zamanda ekonomikti: Rusya her yıl Suriye'ye milyarlarca dolarlık silah satıyordu. Suriye'nin hava savunma sistemini Ruslar kurmuştu.
Son günlerde Soğuk Savaş kavramını sıkça duyar olduk. 1947-1991 arasındaki Soğuk Savaş dönemini yaşamış olanlar, gelişmeleri Yeni Soğuk Savaş diye nitelendiriyor.
İnsanoğlu böyledir.
Karşısına ilk defa çıkan bir durumu, özgün nitelikleriyle tanımlayana kadar, bildiği bir eskinin başına "yeni" sıfatını koyar. Halbuki artık gerçek yeniyi anlama vakti geldi.
ABD eğer isteseydi, Rusya'yı fevkalade zorlayacak, Suriye'ye ineceğine bin pişman edecek hamleler yapabilirdi. Rusya'yı Afganistan'da ne hale düşürdüğünü gördük işte...
Halbuki Başkan Obama'nın ABD'si, Rusya'nın Suriye'deki çıkarlarını kabul etmiş durumda. Yapmaya çalıştığı sadece Rusya'yı sınırlamak. Bazı strateji uzmanlarına göre bunun sebebi, Çin'e karşı, ABD'nin, Rusya'yı kendi yanına çekme çabası... Eğer bu yorum doğruysa, Suriye bölünecek demektir.
Birinci Parça: Şam ve Halep'i de içine alan, Rusya destekli bir "Esat -ülkesi" (Yönetimde Esat olmasa da, Esat -benzeri birileri olacaktır.)
İkinci Parça: Türkiye'yi asıl bu kısım ilgilendiriyor. Ancak ciddi bir belirsizlik var... a) Doğu Suriye'nin tamamında bir "Sünni -ülkesi" mi kurulacak? b)Yoksa güneyimizde, Ankara'nın tahammül edemeyeceği bir de "Kürt -ülkesi" mi olacak? Ve şurası açık ki bölme işlemini biz yapmayacağız.
Not: Bu arada IŞİD'den hiç söz etmediğimizin farkında mısınız? "Sünni- ülkesine" razı olmayıp, fazla ciddiye aldığı tekfirci- cihatçı ideolojisiyle adeta dünyaya savaş açan bu örgütün hayalperest lider kadrosunun hiçbir şansı bulunmadığı artık belli oldu. Onlar temizlenecek.