Kimi kulunç der kimi fibrozit ama kronik kas ağrılarının en sık görülen sebebi bu hastalıktır. Hiç durmadan öyle sinsi ağrır ki insanın eli iş tutmaz aklı başka şey düşünmez hale gelir. Yarattığı bu kadar soruna karşılık onu teşhis edebilen ne bir laboratuar testi vardır ne de bir radyolojik tetkik. Ancak başka bir hastalık olmadığını göstererek şikâyeti yaratan rahatsızlığın fibromiyalji olduğunu söylemek mümkündür. Aynı bir 'hayalet' gibidir bu hastalık, yani hem vardır hem de yoktur. Fibromiyalji ülkemizde yaklaşık 2 milyon kişiyi etkileyen kronik bir hastalık. Tanısı hastanın şikâyetleri ve fizik muayenesine göre konuyor. Hastalar kaslarda gerginlik ve ağrıdan yakınırlar ama yakınmaların gerçekliğini onaylayacak bir tetkik yöntemi yok. Belki kalıcı bir hasar bırakmaz ama ağrılar ve bitkinlik hissi günlük yaşamı belirgin şekilde olumsuz etkiler. Fibromiyalji'nin alameti farikası vücuda yayılmış ağrı noktalarından başlayan yaygın kas ağrıları. Bu ağrılara yorgunluk, uyku bozuklukları, endişe veya depresyon eşlik edebilir. Vücutta bu hastalığa özel 18 ağrı noktası tarif ediliyor. Bu noktalara baskı uygulandığında fibromiyaljisi olanlar ağrı hissederken diğerleri sadece basınç hissi duyar. Klinik olarak fibromiyalji tanısı konabilmesi için hastanın bu 18 noktanın en azından 11'inde ağrı hissetmesi gerekiyor. Nedendir bilinmez kadınlar erkeklere göre 10 kat daha fazla risk altında. En sık 25-60 yaşlar arasında görülüyor. Bazı araştırmacılar genleri sorumlu tutarken buna dair kesin kanıt henüz yok.
TÜKENMİŞLİK HİSSİ
Ağrılardan sonra en bezdirici belirti bitkinlik hissi. Bu, yoğun bir günün sonunda hissedilen yorgunluğa benzemez. Daha sabah kalkar kalmaz hissedilen ilk şey tükenmişlik hissi. Saatler boyu yatakta kalınsa bile bu his geçmez. Bir önceki günün temposuna göre bitkinlik bazı günler daha fazla olabilir. Fibromiyalji derdinden muzdarip olanların birçoğunda uyku problemi de var; ya uykuya dalmakta güçlük çeker ya da gece boyu sık uyanırlar. Çalışmalarda bazı hastaların hep yüzeysel uykuda kaldığı, hiç dinlendirici derin uykuya geçemediği görülüyor. Bu durum vücudun dinlenerek kendini yenileme şansını elinden alıyor ve kısır bir döngü oluşturuyor; kötü uyumuş yorgun vücut ağrıyı daha çok hissediyor, daha çok ağrı uykuyu iyice bozuyor. Fibromiyalji teşhisi konulan hastaların yaklaşık üçte 1'inde depresyon da var. Bu iki durum arasındaki ilişki açık değil; kimileri kronik ağrı ve yorgunluğun depresyona yol açtığını söylerken kimileri de beyinde ortaya çıkan kimyasal bozuklukların depresyonla birlikte ağrıya aşırı hassasiyeti de tetikleyebileceğini belirtmekte. Depresyon belirtileri arasında dikkat güçlüğü, umutsuzluk, işe yaramazlık duygusu ve daha önce sevilen işlere ilgi kaybı sayılabilir.
