Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan çocukların yüzde 30-70'inin büyüdükleri zaman da benzer belirtileri gösterdikleri söyleniyor. DEHB olanlarda beyinde dikkati kontrol eden alanlarda bulunan sinir hücreleri arasındaki haberleşmeyi sağlayan iletici maddelerde dengesizlik vardır. Birçok yetişkin kendilerinde bu bozukluğun olduğunun farkında değildir ve neden hedeflerine ulaşmakta bu kadar güçlük çektiklerini anlayamazlar.
Belirtileri
DEHB belirtileri yetişkinlerde çocuklara göre bazı farklılıklar gösterir. Bu kişiler önemli randevulara genellikle geç kalırlar. Düzensiz ve huzursuzdurlar, bir türlü rahatlayamazlar. Bazıları ise okudukları şeye yoğunlaşamaz. Mizaçları bir öyle olur, bir böyle. Kendilerine güvenleri azalmıştır ve öfkelerini kontrol etmekte güçlük çekerler. Bu kişiler için bir işi ellerinde tutmak gerçekten zor olabilir. Verilen görevi bitirmekte, yönergeleri uygulamakta, düzeni korumakta ve zaman sınırlarına uymakta güçlük çekerler. Geç kalma ve dikkatsiz hatalar yapma eğilimi içindedirler. İş yaşamını dinamitleyen DEHB, evliliğe ve diğer ilişkilere sabotaj düzenler. Bozukluk yüzünden verilen sözler, evlilik ve doğum günleri unutulur, ev işleri ihmal edilir ve faturalar zamanında ödenmez. Bu insanlar çok çabuk öfkelerine kapılıp, bir çuval inciri berbat edebilir. Bu da daha yüksek boşanma oranı veya ayrılık demektir.
Başa çıkma yöntemleri
Bozuklukla başa çıkmaya çalışmak bazen gerçekten yıpratıcı olabilir. Bu yetişkinlerde depresyon, endişe veya takıntı bozukluklarının sık olduğu, alkol, sigara ve madde bağımlılığının daha fazla görüldüğü düşünülürse ancak düzgün tedavi ile bir yerlere varmak mümkündür. Bu bozukluk insanda durup dururken ortaya çıkmaz. Hastaların hepsinin çocukluğunda belirtiler vardır. Çoğu o zamanlar DEHB tanısı konulmuş olmasa bile okulda başarısız olduklarını hatırlar. Çocukluk çağında bu durum erkeklerde daha sık görülürken, yaşlar büyüdükçe oran eşitlenir. Çoğunlukla depresyon ya da endişe bozukluğu nedeniyle doktora başvurulduğunda tanı konur. Kötü alışkanlıklar, iş problemleri, evlilikteki açmazlar araştırılırken asıl suçun DEHB'de olduğu anlaşılır.
Tedavi tek boyutlu değil
Çocuklarda kullanılan uyarıcı ilaçlar büyüklerde de kullanılabilir. Uyarıcılar dikkati artırır ve beyinde bulunan dopamin ve norepinefrin denilen kimyasalların etkinliklerini kuvvetlendirir. Uyarıcı olmayan ilaç seçenekleri de mevcuttur. İlaçla beraber çoğu yetişkinde belirtiler düzelmeye başlar fakat kötü alışkanlıklar ve güven eksikliğinden de kurtulmak gerekir. Bu konuda alınacak psikolojik destek, yaşama düzen getirmekte, doğru alışkanlıklar edinmekte, ilişkileri tamir etmekte ve sosyal yetenekleri geliştirmekte fayda sağlar. İş yaşamında bir yol göstericinin yardımıyla mesleki yanlışlar yerine doğruları koymak mümkündür. Uzun süreli tedavi ile hastalar iş ve ev yaşamlarında mutlu ve başarılı olmayı, profesyonel hedeflerine ulaşma yollarını öğrenir.
