Sahabe Hz. Peygamber'i (s.a.v.) koşulsuz kabul etti. İman etti ve teslim oldu. Onlar, Hz. Peygamber'le (s.a.v.) arkadaşlık, komşuluk, dostluk ettiler. Yanında bulundular. Zor günde, iyi günde etrafında oldular. Bu nedenle de hem inen ayetleri (Kur'an'ı) ve hem de Hz. Mustafa'nın (s.a.v.) sözlerini iyi anladılar, bellediler ve aktardılar.
Onlardan sonra temiz bir nesil geldi. Sahabenin izinden gittiler. Suyu bulandırmadılar. Halkın diniyle oynamadılar. Takva sahibiydiler. Şeytanlık bilmezlerdi, bir ayeti yorumlarken alınlarının damarları çatlardı. Namaz ve zikir ehliydiler. Allah'tan ve Resulünden bir milim ayrılmadılar.
Onlardan sonra bir nesil daha geldi. Onlar da bir öncekilerin yolundan gittiler. Kur'an'ı yaşadılar. Hz. Resul'ü ve sözlerini nesilden nesle aktardılar. Şeytanla ve kibrin ve şımarıklığın firavunlaştırdığı nefisle hiç işleri olmadı.
Sonra kayıp bir nesil geldi
... Onlar, Rahman'ın ayetleri okunduğu zaman ağlayarak secdeye kapanırlardı. Nihayet onların peşinden öyle bir nesil geldi ki, bunlar namazı bıraktılar. Nefislerinin arzularına uydular. Gayyayı (içinden çıkılmaz cehennem çukurunu) boylayacaklardır. (Meryem, 58-59)
Evet Gayya çukuruna talip olan; inkârcı, ibadetsiz, çilesiz, saygısız, vefasız, ecdadının imanına hakaret eden, nefislerinin kibir şehvetine kapılmış bir nesil geldi. Onlar Kur'an'ın her ayetini kendilerine göre oluşturdukları bir anlayışla tefsir ettiler. Hz. Muhammed'den (s.a.v.) hiç haz almadılar. Büyük âlimleri küçümsediler. Kitaplarına yazdıkları bir satırını anlamaktan aciz oldukları âlimlerin ilimlerini, birikimlerini reddettiler. Nefsin ve şeytanın maskarası oldular.
Hadisleri inkâr ettiler. Mucizeyi, kaderi, şefaati, kabir azabını, âlimleri, zikri inkâr ettiler. Batılı oryantalistlerin açtıkları çukurda boğulan üstatlarının yolundan gittiler. Bir kısım Mısır ulemasının peşinden yalınayak koşacaklarına keşke Müslümanların içine düştükleri perişan hale çözüm getirecek hamleler yapsalardı. Kötü ve çirkin birer taklitçi olacaklarına keşke fazileti hikmet ve akıl üretselerdi. Onlar şeytanın maskaralığını tercih ettiler. Ümmetin diniyle oynayanlar Gayya'ya düşeceklerdir.
