■ Çin'de 13 yıldır deneme aşamasında olan vatandaşlara puan veren Sosyal Kredi Sistemi yeni yılda ülke çapında uygulanmaya başlanacak.
■ Bu sistemde vatandaşların para harcama alışkanlıkları, sosyal medya kullanımı, sokakta kurallara uyup uymadığına ilişkin bilgiler yapay zeka ve algoritmalarla takip edilerek puanlanıyor.
■ Çin'de sokakları gözetleyen 700 milyon kamera olduğu tahmin ediliyor. Bu kameraların çoğunda yüz tanıma sistemi var.
■ Medya ve sosyal medya zaten devletin kontrolünde. Adli vakaları takip edip puan kırmak ise işin en kolay kısmı.



■ Artık komşularına kötü davranan, alkollü araç kullanan, sokağa çöp atan, borcunu ödemeyen, zorbalık yapan, sosyal medyada hakaret eden vs. vatandaşlar tespit edilince puanları düşürülecek.
■ Pekin hükümeti, Sosyal Kredi Sistemi ile işe alımlardan uçak bileti almaya kadar sosyal yaşamın pek çok alanını kişilerin puanlarına göre değerlendirecek.
■ Örneğin Sosyal Kredi Sistemi ile iki yıl önce kategorilerde kara listeye giren 26.82 milyon kişi uçağa, 5.96 milyon kişi ise yüksek hızlı trene binmekten belli süreliğine men edildi.
■ Sistemde kan bağışı yapmak, vakıflara maddi yardımda bulunmak ve gönüllü işlerde çalışmak gibi eylemler ise vatandaşlara artı puan olarak geri dönüyor.


'BLACK MIRROR' GİBİ
■ Örnek vatandaş olup yüksek puan toplayanlar hastane ve kamu dairelerinde daha az sıra bekleyecekler. Otellerde indirim alacaklar ve daha kolay iş bulacaklar.
■ Özellikle devlet, 18-45 yaş arasındaki kişilerin puanlanmasına bağlı olarak kariyer fırsatları sunacak.
Çin eğer bu sistemi başarıyla uygularsa, hükümet planladığı örnek toplumu yaratırsa dünyadaki tek süper güç olur.
Meseleye tamamen pozitif yaklaşırsak eğer bu puanlama sistemi gerçekten adil bir şekilde işlese ve özgürlükler kısıtlanmasa dünya daha güzel bir yer olabilir.
Tabii bu uygulama tüm toplumu fişleme, baskı altında tutma ve kitleleri tek bir elden yönetmeyi de kolaylaştırır.
Batı dünyasında bu sistemi diktatörlük diye tanımlayanlar var.
Konuyu daha iyi analiz edebilmeniz için kült dizi 'Black Mirror'ın 3. sezonunun 1. bölümünü izlemenizi tavsiye ederim. O bölümde yer alan 'RateMe' sistemi Çin'deki sisteme bazı açılardan benziyor.
Eğer dizideki gibi Çin'de de insanlar birbirlerine puan verirse iş çığırından çıkar!

***

ZEYNEP BASTIK HAKLI
Mersin'de konser veren Zeynep Bastık, yüzüne lazer ışık tutulmasından rahatsız olmuş ve izleyicileri uyarmış. Ama lazerli tacizin ardından sahneye pet şişe atılmış. Bastık da yaralanmaktan korktuğunu belirterek konseri erken bitirmiş.



İnanılır gibi değil ama sadece Zeynep'e değil, başka şarkıcılara da farklı illerde benzer saldırılar olmuş!
İstanbul'dan kalkıp Anadolu'da konser vermeye giden şarkıcılara pet şişe fırlatmak, lazer ışığı tutmak gelenek mi oluyor?
Madem dinlemek istemiyorlar neden konsere gidiyorlar?
Bir grup maganda yüzünden binlerce izleyicinin yaşadığı hayal kırıklığı ne olacak?
Bu konserlerin güvenliğinden kim sorumlu?

***

ASKER UĞURLAMA EZİYETİ
Önceki gün İstanbul'un Bağcılar, Ümraniye ve Kağıthane ilçelerinde araçlarıyla asker konvoyu yapan gruplar trafiği kilitledi.
Ümraniye'de bir grup, otomobilleriyle tüneli kapattı. Bağcılar'da bir başka grup, araçlarıyla yol kapatıp askere gidenleri havaya fırlattı.



Kağıthane'de ise asker uğurlayanlar alt geçidi trafiğe kapattı.
Ve böylece on binlerce insan trafik çilesi çekti.
Tüneli, yolu, alt geçidi kapatanlara ceza kesilmiyor mu? Bu rahatlık nereden geliyor?
Demek ki, cezalar caydırıcı değil! Önlem alınmazsa bu gelenek artarak devam eder!

***

KİRLETİYOR AMA ÇEVRECİLERE DESTEK OLUYOR!
Bu yıl Mısır'da düzenlenecek BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı'nda konferans başkanı Mısır ile ünlü bir meşrubat markası arasında yapılan sponsor anlaşması eleştirilere neden oldu.
Çünkü sponsor firma, yılda 20 milyar kullan- at plastik şişeyi fosil yakıtlardan üretmekle eleştiriliyor.



Yani firma hem çevrenin kirlenmesine hem de iklim krizinin kötüleşmesine neden oluyor!
Ünlü meşrubat firması ise okyanuslardaki atıkların ortadan kaldırılmak için üzerlerine düşeni yapmaya hazır olduklarını ve sattıkları her bir şişe ya da teneke kutunun dönüştürülmesine yardımcı olmak gibi iddialı hedefleri olduğunu açıkladı.
Ayrıca firma, 2050 itibarıyla net sıfır karbon emisyonu geçeceğini açıkladı!
Sizce bu firma çevreyi kirleten faaliyetlerini gizlemek için çevre dostu gibi görünmeyi mi çalışıyor? Yoksa çevre kirliliğini ve karbon salınımını azaltmakta kararlılar mı?
Aslında eskiden olduğu gibi litrelik içeceklerin tamamını dünya çapında cam şişeden satmaya başlasalar daha hızlı yol alırlar!

***

INSTAGRAM'DA YAŞ DOĞRULAMA
13 yaş sınırı bulunan Instagram'a çocuklar farklı yollarla girmeyi başarıyordu. Ve zararlı içeriklere maruz kalıyorlardı.
WebTekno'nun haberine göre Instagram ABD'de test ettiği, video çekerek yaş doğrulama özelliğini Avrupa'da uygulama kararı aldı.
Artık kullanıcılar video selfie çekerek de yaş doğrulama yapabilecek.



Örneğin kullanıcıların çektikleri yüz videoları, İngiltere'de dijital kimlik girişimi Yoti teknolojisi ile incelenecek.
Sistem, kullanıcının yüzünü inceleyerek tahmini bir yaş sunacak. Yetkililere göre bu video, daha sonra hem Instagram'dan hem de Yoti'den silinecek.
Eski nesil teknoloji ayak uydurmada yeni neslin gerisinde kalıyordu. Çocukları denetlemek zordu.
Bence yaş doğrulama sisteminin ailelere büyük faydası dokunur. Umarım bu sistem ülkemize de çabuk gelir.

***

Altyaz
"Ya uyum göstermeye çalışıp herkes gibi olacaksın ya da herkes gibi olmaya direnip yalnızlığı seçeceksin." (Yeraltı)