Kullanımı her geçen gün artan yapay zekâ sohbet robotlarından çocukları uzak tutmanın mümkün olmadığını söyleyen Ankara Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Anabilim Dalı'ndan Doç. Dr. Selen Demirtaş Zorbaz, "Yapay zekâya istediğimiz kadar kısıtlama getirelim, tehlikeler hep var olacak. Yapay zekâyı suçlamak yerine çocukların deneyimsiz yapay zekâya ulaşımları, bu tür soruları çevrelerindeki yetişkine değil de yapay zekâya sorma durumlarını sorgulamamız gerekiyor. Yapay zekâ çocukların derslerini çalışabileceği, ödevlerinde fikir de alabilecekleri bir yer. Dolayısıyla bilinçli kullanıldığında çocukların sonu gelmez sorularına sabırla yanıt verecek, merak duygularını zedelemeyecek ortam sunabilir" dedi. Zorbaz, "Çocuklar zararlı alışkanlıkları merak edebilir. Bazı durumlarda kendilerine zarar da vermek isteyebilir. Bu noktada çocukların en çok içinde bulundukları aile ve okul ortamlarında bu durumu paylaşabilecekleri bir yetişkinin olması, sorularını o yetişkine sormaları üzerine odaklanmalıyız. Aynı zamanda çocuklar yapay zekâya denetimsiz şekilde ulaşmamalı. Ebeveynlerin ve öğretmenlerin çok duyarlı olmaları lazım" diye konuştu.
UZMANINDAN ÖNERİLER
Doç. Dr. Zorbaz, güvenli şekilde yapay zekâ robotunun nasıl kullanılabileceğine ilişkin şu önerilerde bulundu:
YAŞA UYGUN İÇERİK FİLTRELERİ KULLANIN: Çocuğun yaşına uygun olmayan, şiddet, cinsellik veya zararlı ideolojiler içeren bilgilerin filtrelenmesini sağlayan güvenlik ayarlarını etkinleştirin.
ZAMAN SINIRI BELİRLEYİN: Yapay zekâ ile geçirilen süreyi, tıpkı ekran süresinde olduğu gibi, günlük veya haftalık sınırlamalarla dengeleyin.
BİRLİKTE KULLANIM ALIŞKANLIĞI OLUŞTURUN: Çocuğun yapay zekâ ile etkileşimlerini mümkün olduğunca yanında bulunarak izleyin. Sohbetlerde neler sorduğunu, nasıl yanıtlar aldığını takip edin.
SORGULAMA VE ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİSİNİ DESTEKLEYİN: Yapay zekâdan aldığı yanıtları tamamen doğru kabul etmemesi gerektiği konusunda uyarın. Yapay zekâdan aldığı bilgileri kitaplarından ya da internetteki güvenilir kaynaklardan onaylatmasını sağlayın.
DUYGUSAL ETKİLERİ GÖZLEMLEYİN: Yapay zekâdan aldığı yanıtların çocuğun ruh hâlini olumsuz etkileyip etkilemediğini fark edin. Şaka amaçlı bile olsa şiddet ya da cinsel içerikli sorular sormasına izin vermeyin.
MAHREMİYET VE KİŞİSEL BİLGİ GÜVENLİĞİ KONUSUNDA EĞİTİN: Çocuğun, yapay zekâya kendisi veya başkaları hakkında özel bilgi vermemesi gerektiğini, internete yazılan ya da konulan hiçbir şeyin tamamen silinmediğini öğretin.
ROL MODEL OLUN: Yapay zekâyı siz de bilinçli, etik ve sorgulayıcı şekilde kullanarak çocuğunuza örnek olun.
