Dünyanın en çok takip edilen listelerinden olan Taste Atlas listeleri, dünyanın sevilen ezme, meze tariflerini bir araya getiriyor. Daha çok "ekmek batırılarak yenilebilecek dip sosların" bir araya geldiği bu listede, aynı zamanda Türkiye'nin lezzetleri öne çıkmış durumda… İşte o liste!
10 - OBAZDA / ALMANYA
Bavyera bölgesindeki bir peynir çeşidi olarak, başlangıçta olgunlaştırılmış yumuşak peynirden yararlanmak için icat edildi. Tereyağı, kırmızı biber ve tipik olarak Camembert ve Brie peynirlerinin, hatta bazen süzme peynirden oluşan kremsi bir kombinasyon ile servis edilir.
Bu aperatif ezme, genellikle soğan, kimyon veya çeşitli şifalı bitkilerle zenginleştirilebilir. Obazda'nın 1920'lerde Freising'deki Braustuberl adlı bir kafede servis eden Katharina Eisenreich tarafından popülerleştirildiğine inanılıyor. Bugünlerde, çok sayıda restoranda, genellikle simit ve çeşitli atıştırmalıkların yanında servis edilen Bavyera mutfağının vazgeçilmez bir ürünü.
9 - MENEMEN / TÜRKİYE
Menemen, domates, yumurta, biber ve çeşitli baharatlardan oluşan geleneksel bir yemek olmakla birlikte, ülkemize özgü bu tarif, Taste Atlas'ın en çok beğenilen aperatifler listesinde 9. sırasında yer alıyor.
Genellikle kahvaltıda tüketilse de, günün herhangi bir saatinde tüketilebilir bir tarif ve dünyanın farklı bölgelerindeki insanlar da bu lezzeti merak ettiği için ülkemizde tadıyor. Menemenin en dikkat çeken taraflarından biri çatal yerine bir parça ekmek banarak yenmesi. Hala soğanlı mı yoksa soğansız mı olması gerektiği konusu ise büyük bir tartışma başlığı…
8 - TARAMA / YUNANİSTAN ve TÜRKİYE
Tarama, balık yumurtasından yapılan bir meze türü olarak geçer. Her ne kadar Taste Atlas, bu lezzeti Yunanistan lezzeti olarak girse de aynı zamanda Türk mutfağına özgü lezzetlerden biridir. Tarama yapımında en çok sazan veya alabalık yumurtaları kullanılır. Aynı zamanda levrek yumurtası ile hazırlananları da mevcuttur.
Ezilerek püre haline getirilen balık yumurtasının içerisine zeytinyağı, limon suyu, ekmek içi ve tuz eklenerek hazırlanır.
7 - BABAGANNUŞ / LÜBNAN
Baba ghannuş, közlenmiş ve püre haline getirilmiş patlıcan, sarımsak, zeytinyağı, limon suyu ve tahinden oluşan, ara sıra nane, soğan ve çeşitli baharatların da eklendiği bir Orta Doğu yemeğidir. Adı Arapça baba gannuj ifadesinden gelir ve babagannuş'un kraliyet hareminin bir üyesi tarafından icat edildiği iddiasına atıfta bulunur.
Başka bir teoride ise bunun, dişsiz bir babanın, kızının yemeğini düzgün bir şekilde tüketebilmesi için yemeğini ezmek zorunda kalması sonucunda yapması sonucunda oluştuğu iddia ediliyor. Babagannuş genellikle meze olarak servis edilir. Ayrıca, tercihen maydanoz, domates ile servis edilebilir.
6 - TAPENADE / FRANSA
Bu aromatik ezme, siyah veya yeşil zeytinlerle yapılır. Orijinal tarif, kalın, hoş kokulu bir karışım oluşturmak için dört temel Akdeniz ürününü(doğranmış zeytin, hamsi, kapari ve zeytinyağı) baharatlarla birleştirerek sunar. İlk olarak 1880 yılında La Maison Dorée adlı Marsilya restoranında şef Meynier tarafından icat edilmiştir. İlk tarif ise Jean-Baptiste Reboul'un La Cuisinière adlı kitabında yayınlandığı 1897 yılına dayanmaktadır. .
Geçmişte, havan ve tokmak kullanılarak yapılan Tapenade, günümüzde mutfak robotunda kolaylıkla hazırlanabilmektedir. Fransız restoranları genellikle yanında sıcak, çıtır bir baget ile meze olarak servis eder. Bazen krakerler, çeşitli sebzeler veya ekmek çubukları ile yenir.
5 - CACIK / TÜRKİYE
Güneydoğu ve Orta Doğu mutfaklarında çeşitli şekillerde bulunan cacık, süzme veya sulandırılmış yoğurdun ince doğranmış salatalık ve kıyılmış sarımsakla karıştırılmasıyla yapılan serinletici bir Türkiye aperatifi. Geleneksel olarak zeytinyağı, nane ve hatta bazen kekik, kekik, sumak ve kırmızı biberle tatlandırılır.
Cacık soğuk olarak servis edilir ve çeşitli mezelerden ana yemeklere kadar hemen hemen her şeyde kullanılır. Özellikle köfte ve her çeşit kebap gibi klasik Türk et yemekleriyle çok iyi uyum sağlıyor. Garnitür olarak cacık, genellikle salata yerine, suyla seyreltilip çorba gibi kaşıkla yenir.
4 - AJVAR / KUZEY MAKEDONYA
Bu geleneksel biber ve patlıcan lezzeti, Balkanlar ve Doğu Avrupa'nın her yerinde en popüler çeşnilerden biridir. Ajvarın en değerli türü genellikle sadece kırmızı biberle yapılan Makedon ajvarıdır. Geçmişte Sırbistan, özellikle Karadeniz'de yetiştirilen belugadan (mersin balığı) havyar üretimiyle biliniyordu ve dünyanın en büyük ihracatçılarından biriydi. Daha sonra, gerçek havyar üretiminde bir düşüşle karşılaşan Sırplar, bunun yerine sözde "kırmızı ajvar" veya sebze havyarı sunmaya başladılar; adının da buradan geldiği düşünülüyor.
Ajvar, kırmızı biber, acı biber, patlıcan ve sarımsakla yapılıyor; kişisel zevke bağlı olarak değişken miktarlarda bu tarif hazırlanabiliyor. Sebzeler, püre haline getirilmeden önce genellikle odun ateşinde kavrulur; bu da tatlı ama keskin tada hoş bir is tadı katar ve böylece özellikle ızgara etlere mükemmel bir eşlikçi haline gelir.
3 - TAHİN - SURİYE
Tahin, genellikle limon suyu ve su ile inceltilmiş, kızartılmış ve öğütülmüş susam tohumlarından oluşan bir macundur. Sos olarak servis edilip tek başına tüketilebilen veya Orta Doğu mutfağında pek çok et ve sebze yemeğine eşlik eden çeşni olarak kullanılabilen inanılmaz derecede çok yönlü bir macundur. Türkiye'de ve birçok Orta Doğu ülkesinde en sevilen lezzetlerden biri.
Tahin ayrıca humus, helva veya babagannuşta ana madde olarak sürülebilir bir madde olarak da kullanılabilir . En iyi tahinin hafif, kızarmış susam aromasına ve zengin bir dokuya sahip olması gerektiği düşünülüyor. Bugün Yunanistan, Irak, Türkiye, Suriye ve Mısır gibi birçok ülkede son derece popüler bir çeşni olmaya devam ediyor.
2 - GUACAMOLE - MEKSİKA
Guacamole, geçmişi 1500'lü yılların Aztek imparatorluğuna kadar uzanan dünyaca ünlü bir lezzet. Olgun, ezilmiş avokado, soğan, kırmızı biber, isteğe bağlı tomatillo ve deniz tuzu ve kişniş gibi seçilmiş baharatların sağlıklı bir karışımıdır. Guacamole bazen soğan, kırmızı biber ve tuzun öğütülerek macun haline getirildiği ve kabaca ezilmiş avokadolara eklendiği geleneksel bir Meksika havanı ve havanı olan molcajete'de hazırlanır.
Genellikle yanında mısır cipsi, nachos veya tortilla eşlik eder, bu nedenle guacamole genellikle sos olarak tüketilir. Masadaki konumu ne olursa olsun önemli olan, oksitlenip canlı yeşil rengini koyu kahverengiye çevirmeden taze olarak servis etmektir.
1 - HUMUS - LÜBNAN
Uluslararası alanda popüler olan bu tarif, geleneksel olarak nohut püresi, tahin, limon suyu ve sarımsakla yapılır. Dünyanın her yerindeki birçok insanın çok sevdiği bu lezzet, oldukça popüler. Servis edildiğinde, genellikle üzerine biraz zeytinyağı gezdirilir ve daha sonra sebzeler için sos olarak veya pide gibi gözlemeler için lezzetli bir dolgu olarak kullanılır .
Humusun tarifi 13. yüzyıl Mısır'ına kadar uzansa da, bugün bile kökenleri hakkında pek bir şey bilinmiyor. Humus bazen kimyon ve kırmızı biber gibi baharatlarla da zenginleştirilir ve taze otlar, salatalık ve doğranmış domateslerden zeytin, çam fıstığı ve haşlanmış yumurtaya kadar birçok şeyle zenginleştirebilir.