Srebrenitsa katliamı 24.yıl dönümünde dünya basınında büyük yankı uyandırıyor. Soykırımın üzerinden 24 yıl geçmesine rağmen acısı ilk günü gibi unutulmuyor. Savaş suçlusu Ratko Mladic komutasındaki Sırp birlikleri, 11 Temmuz 1995 günü Srebrenitsa'yı ele geçirmesiyle başlayan katliam hakkında vatandaşlar detaylı bilgileri öğrenmek istiyor. Peki Srebrenitsa katliamı nedir, nerede ve nasıl oldu?
SREBRENİTSA'DA YAŞANANLAR, "2. DÜNYA SAVAŞI'NDAN SONRA AVRUPA'DAKİ EN BÜYÜK KATLİAM" OLARAK NİTELENDİRİLİYOR. SREBRENİTSA KATLİAMI HAKKINDA MERAK EDİLENLER HABERİMİZİN DEVAMINDA YER ALIYOR.
SREBRENİSTA KATLİAMI NEDİR, NASIL OLDU?
Srebrenitsa Katliamı, 1991-1995 Yugoslavya İç Savaşı'nda Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Srebrenitsa'ya karşı giriştiği "Krivaya "95 Harekâtı" esnasında Temmuz 1995'te yaşanan ve en az 8 bin 372 Boşnak'ın Bosna-Hersek'in Srebrenitsa kentinde general Ratko Mladiç komutasindaki ağır silahlarla donatılmış Bosna Sırp ordusu tarafından öldürülmesi sürecidir. Bosna Sırp ordusunun yanında katliama "Akrepler" olarak bilinen Sırbistan özel güvenlik güçleri de katılmıştır.
Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa'yı güvenli bölge ilan etmiş olmasına karşın 400 silahlı Hollanda barış gücü askerinin varlığı katliamı önlememiştir. Yugoslavya'nın çöküşü sonrası 1992 yılında Sırpların Bosna'da başlattıkları soykırımın ardından bölgeye zoraki olarak müdahale eden Birleşmiş Milletler'in güvenli bölge ilan edilen 6 bölge arasında Srebrenitsa da vardı. Savaştan önce nüfüsu 24 bin civarı olan kentin nüfusu diğer bölgelerden gelen mülteci göçleriyle 60 bin civarına yükselmişti. Srebrenitsa "açlık" ve "hastalıklar" ile mücadele eden bir "toplama kampı'na dönüştü.Müslümanların elindeki silahlar BM Barış Gücü tarafından koruma gerekçesiyle toplanmıştı.
Ratko Mladiç komutasındaki Sırplar Srebrenitsa'ya olan saldırılarını sıklaştırdıklarında Müslümanların toplanan silahlarını geri almak için yaptıkları başvuru, sorumlu Hollanda komutanı Thom Karremans tarafından reddedildi. BM yalnızca iki F16'yı kent üzerinde bir uçuş yaptırmakla yetindi.Hollandalı askerler bir gece, Bosna'daki BM Barış Gücü komutanı Hollandalı general Thom Karremans'ten aldıkları emir sonrası şehri boşalttı.
Savaş sırasında şehrin güvenliğinden sorumlu olan Hollandalı Komutan Karremans, kendilerine sığınan 25 bin mülteciyi ve şehri Sırplara teslim etti.Daha sonra orataya çıkan bir video kasedinde Sırp generalin kenti boşaltan Hollandalı komutana bir hediye verirken görüntüleri çıktı.
Lahey Adalet Divanı bir hafta süren katliamın bir "soykırım" olarak kabul etti; ancak Sırbistan'ın sorumlu tutulmayacağına karar verdi.Katliamda 8 bin 372 Bosnalı sivil öldürüldü. Katliamdan yaklaşık 13 yıl sonra Ratko Mladiç kaçak olarak yaşadığı Sırbistan'ın Sermiyan köyünde, Bosna kasabı olarak bilinen Radovan Karadzic ile beraber yakalanarak, tutuklandı. Mladiç müebbet hapiz cezası aldı.
Ayrıca, Hollanda'nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı, 2007'deki kararında Srebrenitsa ve civarında yaşananları "soykırım" olarak nitelendirdi.
SOYKIRIM KARARI VE SUÇLULARI
Hollanda'nın Lahey kentideki Uluslararası Adalet Divanı, 2007'deki kararında, ICTY'den gelen kanıtlar doğrultusunda, Srebrenitsa ve civarında yaşananları "soykırım" olarak nitelendirdi.
Sırp komutan Ratko Mladic, ICTY'de geçen kasım ayında sonuca bağlanan davada, aralarında Srebrenitsa soykırımının da bulunduğu birçok suçtan müebbet hapse mahkum edildi.
Aynı mahkeme, 2016'da sonuca bağladığı davada, Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karadzic'e Srebrenitsa soykırımı dahil 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezası verdi.
Mahkeme ayrıca, Srebrenitsa soykırımındaki suçları nedeniyle eski Sırp general Radislav Krstic'i 35 yıl, Vidoje Blagojevic'i 15 yıl, Vujadin Popovic ve Ljubisa Beara'yı ömür boyu, Drago Nikolic'i 35 yıl, Ljubomir Borovcanin'i 17 yıl, Vinko Pandurevic'i 13 yıl, Radivoje Miletic'i 19 yıl, Milan Gvero'yu 5 yıl hapse mahkum etti. Bosna Hersek Mahkemesinde görülen davada ise 13 Temmuz 1995'te bine yakın Boşnak sivilin öldürülmesiyle suçlanan Milorad Trbic, 30 yıl hapse mahkum edildi.
Farklı mahkemelerde görülen Srebrenitsa davalarında bugüne kadar 45 Sırp, toplam 699 yıl hapis cezası aldı.
Eski Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Milosevic de Srebrenitsa'daki soykırımla suçlanmış ancak ICTY'deki yargılanması devam ederken tutuklu bulunduğu cezaevinde yaşamını yitirmişti.
