Türkiye'nin koronavirüsle mücadelesi başarılı bir şekilde devam ediyor. Aşı randevusu için yoğunluk oluşurken hangi aşıyı olmalıyım sorusuyla ilgili araştırmalar da gün içerisinde sık sık yapılıyor. Bilindiği gibi, aşı randevusu alırken Sinovac aşısı ya da Biontech aşısından birisinin seçilmesi gerekiyor. Bu noktada da, Sinovac mı daha iyi Biontech mi daha koruyucu konusuyla ilgili bilgi edinme süreci yaşanıyor. Sağlık Bakanlığı, vatandaşların merak ettiği mRNA (Biontech) ve inaktif (Sinovac) aşılarla ilgili bilgi notu paylaştı.
Bakanlık, koronavirüs aşısı yan etkileri hakkında bilgi verirken Sinovac mı daha iyi Biontech mi daha güvenli sorusuna da cevap niteliğinde bir açıklama yaptı. Peki, Sinovac ve Biontech aşısı kimin ve hangi ülkenin? Sinovac mı daha iyi yoksa Biontech mi?
İşte, her iki aşının karşılaştırması ve koronavirüs aşısı yan etkileri hakkında bilgiler
COVID-19 için birkaç farklı aşı türü geliştirilmektedir.
Bu aşıların tümü vücudun bağışıklık sistemine COVID-19'a neden olan virüsü güvenli bir şekilde tanıtmayı ve yok etmeyi öğretecek şekilde tasarlanmıştır.
Erken dönemde faz III çalışmalarına başlamış beş aşı, üç farklı yöntemle üretilmektedir.
Bu yöntemler:
1.İnaktif Aşılar
●Gelenekselleşmiş yöntemlerle üretilir.
●Virüs parçalanıp etkisiz hale getirilerek vücudumuza zarar verilmeden bağışıklığımız uyarılır.
●Uzun dönem etkileri konusunda diğer aşılara kıyasla daha net konuşulabilir.
●Öldürülmüş virüs ihtiva etmelerinden dolayı ilk aşamada daha güvenli olduğu kabul edilir.
●2-8°C'de saklanabilir.
●Üretimi diğerlerine göre daha zor ve yavaştır.
●Türkiye'de yapılan faz III çalışmasının ara değerlendirme sonuçlarına göre aşının etkinliği %91,25 olarak tespit edilmiştir.
●Sinovac aşısı bu sınıfa girmektedir.
2.Viral Vektör (Adenovirüs) Aşıları
●Grip benzeri hastalık yapan bir virüsün (adenovirüs) genetik müdahale sonrası Koronavirüs proteini ile desteklenerek insanda bağışıklık oluşturması amaçlanır.
●Bu aşılar; Zika, Chikungunya gibi viral hastalıklara karşı uzun bir süredir faz III aşamasındaydı.
●Aşıların içindeki mikroorganizmalar canlı olmakla birlikte, güçsüzleştirildiklerinden dolayı insanlarda hastalık yapamazlar.
●Avantajı 2-8°C arasında, yani rutin olarak kullanılan aşı dolaplarında saklanabilmeleridir.
●Yeni aşı geliştirme teknolojilerindendir.
●Sputnik-V ve Oxford/AstraZeneca aşıları (AZA-1222) bu sınıfa girmektedir.
3.Mesajcı RNA (mRNA) Aşıları
●mRNA, vücudumuzda doğal olarak üretilen protein sentezinde rol alır.
●Laboratuvarda yapay olarak üretilen mRNA'lar tıpkı kendi mRNA'larımız gibi çalışarak virüse karşı bizi uyarmayı amaçlamaktadır.
●Bu moleküller daha sonra kendi moleküllerimiz gibi yıkılarak vücuttan atılırlar.
●Bu aşılar 25 yıldır kanser dâhil pek çok hastalığın tedavisine yönelik olarak kişiye özel immunoterapi yöntemleriyle çalışılan teknolojiye benzer şekilde üretilen aşılardır.
●Bu aşıların en büyük dezavantajı Biontech/Pfizer aşısının (BNT-162b2) -70°C'de, Moderna aşısının (mRNA-1273) -20°C'de saklanabiliyor olmasıdır.
●Biontech/Pfizer, Moderna aşıları bu sınıfa girmektedir.
* Ülkemizde halen 16 aşıya ilişkin çalışma yürütülmektedir.
Bugüne kadar COVID-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir.
Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır.
Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:
• Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık
Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Yorgunluk
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.
• Hafif ateş, titreme
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Baş ağrısı
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Kas/eklem ağrısı
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
• Kusma, ishal
Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.
COVID-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, aşı çalışmaları ile ilgili olarak Bilim Kurulu Toplantısı'nın ardından şunları söyledi:
*Bu hizmetler elbette bizim sorumluluğumuz ve görevimizdir. Görevimizi yapmış olmak sebebiyle iltifat beklemiyoruz. Her bir eleştirinin de haklı bir tarafı olabilir diye düşünerek çalışmalarımızı gözden geçiriyoruz. Ancak, asılsız iddialar ile vatandaşımızın devletimize olan güveninin sarsılmasına müsamaha gösteremeyiz. Bu devlet gücünü ispata muhtaç olmayacak kadar büyük ve güçlüdür. Bu güce güvenin derken bu özgüvenle sesleniyoruz.
*Son günlerde aşı karşıtlığı konusu sıcak şekilde gündemde tutulmaya çalışılmaktadır. Çocukluk çağı aşılarında ülkemiz %98 gibi bir aşılama oranına sahiptir. Böyle bir ortamda aşı karşıtlığından bahsetmek sadece küçük bir zümreyi cesaretlendirmeye yarar.
*Aşıya karşı olmayan ama aşı olmakta tereddüt eden vatandaşlarımıza seslenmek istiyorum; Siz tereddüt eder ve geri durursanız bir kişi eksik kalacağız ve her bir eksiğimiz bizi toplumsal bağışıklık hedefimize ulaşmakta geciktirecektir. Aşıyı olan vatandaşlarımız olumlu tecrübelerini paylaşarak tereddüt yaşayan vatandaşlarımızı rahatlatmalı.
