Sars virüsü ile ilgili son gelişmeler vatandaşların gündeminde yer almaya devam ediyor. Halk arasında gizemli zatürre olarak adlandırılan SARS virüsü, 21. yüzyılda tespit edilen ilk bulaşıcı viral solunum yolu hastalığı olarak bilinse de belirtileri ve bulaşıcılığı ile ilgili detaylar araştırılıyor. Ciddi Akut Solunum Yolu Sendromu olarak bilinen Sars virüsü nedir, nasıl bulaşır? Sars virüsü belirtileri nelerdir?
Dünyanın gündeminde şu sıralar Sars virüsü ile ilgili haberler yer alıyor. Son olarak Çin'de 14 bin kişinin karantinaya alınması akabinde Irak'ta da görüldüğü iddia edilen Sars virüsü paniğe sebep oluyor. Peki Sars virüsü nedir, nasıl bulaşır?
SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) 2002 Kasım ayında Çin'de ilk olarak duyduğumuz, 21. yüzyıl dünyasındaki ulaşım olanakları ile dünyanın öbür ucuna dek yayılan, bulaştırıcılık ve mortalitesi yüksek olan ve tıp dünyasının hemen hemen tüm bilgileri internet aracılığıyla aldığı bir hastalık olarak akıllarımızda yer etti.
Şubat ve Haziran 2003 tarihleri arasında önce artan, daha sonra azalan bir ivme ile dünya gündemini meşgul eden bu hastalık için takip eden kış dönemi ile birlikte yeniden bir patlama beklenmeye başlandı. Çin, Tayvan, Singapur, ABD ve Kanada gibi SARS olguları ve ölümleri görülen ülkeler eylem planlarını yaparak hazırlandılar. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) başta olmak üzere pek çok yerel ve küresel dernek ve kuruluşun yoğun işbirliği ile kriz aşıldı.
Hastalık etkeni SARS-CoV olarak isimlendirildi. Düşman antijenik ve genomik yapısı farklı yeni bir coronavirus idi.
Coronavirusler, tek sarmallı RNA virusleridir. Hayvanlarda ve insanlarda üst solunum yolu infeksiyonları ve enterokolitlere yol açarlar. SARS etkeni olan coronavirus, ölümüne neden olduğu meslektaşımız Carlo Urbani anısına Urbani suşu olarak da adlandırılır.
Bulaşmada yakın temas (Hasta bakımı, hasta ile birlikte yaşama, şüpheli olgunun solunum sekresyonları ve/veya vücut sıvıları ile direkt temas) önemlidir. Bu nedenle hastane personeli ve hasta yakınları birinci derecede risk altındadır.
SARS hastalarının aile fertleri, yemek araç-gereçleri kullanımı ve birlikte yatmak gibi yakın temastan kaçınması.
SARS hastasının vücut sıvıları ile gerçekleşebilecek her türlü temasta, tek kullanımlık eldivenler tercih edilmesi.
SARS hastalarının aile fertlerinin bu 10 günlük süre boyunca, ellerini sık sık yıkaması ve alkol bazlı temizleyicileri kullanması
SARS hastasının öksürmeden ya da hapşırmadan önce ağzını ve burnunu mendille kapaması ve devamlı maske takması.
SARS tanısı konulan hastaların ateş ve solunum yolu şikayetleri geçse dahi hastalık iyileşene kadar, ev dışındaki etkileşimlerini sınırlamaları, işe, okula ya da başka kamusal alanlara gitmemeleri tavsiye edilmektedir.
Hastalık solunum yollarını tuttuğu için bir hastanın öksürme, hapşırma gibi eylemlerle oluşturduğu, havada asılı kalan damlacıklardaki virüslerin solunması ile vücuda alınır. Hastalığın özellikle yakın temas ile aile bireyleri ve sağlık personeline bulaştığı gözleniyor.