Sayıştay'ın İzmir Büyükşehir Belediyesinin 2023 yılına ilişkin iş ve işlemlerinde yaptığı inceleme, sürekli zarar eden belediye şirketlerinin içler acısı halini gözler önüne serdi.
ZARAR EDEN ŞİRKETLERE 6.3 MİLYAR LİRA KAYNAK AKTARILMIŞ
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2017-2023 yılları arasında sürekli zarar eden belediye şirketlerine sermaye artırımı adı altında 6 milyar 315 milyon 995 bin 372,66 TL kaynak aktardığını belirten denetçi İzmir Büyükşehir Belediyesine mali yapı konusunda uyarılarda bulundu.
ANLAŞILIR BİR DURUM DEĞİL
İzmir Büyükşehir Belediyesinin şirket zararları ile ilgili yaptığı savunmada bu durumun ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma yapmamış olmasının anlaşılır bir durum olmadığını belirten Denetçi hazırladığı raporda, "Kaldı ki şirketlerin sürekli zarar etmesi sonucu sermaye artışlarıyla bu açığın kapatılması riskleri barındırmaktadır. 2020, 2021 ve 2022 yılı Denetim Raporunda yer verilen bu konuyla ilgili olarak uygulamaya 2023 yılında da devam edilmiştir. Kamu otoritesinde yetki kullanan kamu görevlilerince raporun gereğinin yerine getirilmediği ve uygulanmamış olduğu sonucuna varılmıştır." dendi.
KABUL EDİLEMEZ
Belediyenin sosyal maliyet olarak yüklenmesi zorunlu alanlarda zarar etmesinin makul olduğuna dikkat çeken Denetçi yine belediye şirketleri eli ile verilen Fuar, park, restoran, tesis işletmeciliği gibi kar edilmesi olağan belediye faaliyetlerinde zarar ediyor olmasının kabul edilebilir olmadığını belirtti. Denetçi sonuç bölümünde Belediyenin hizmetlerini sürdürebilmesi için sahip olduğu mali kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmasının zorunlu olduğunun altını çizdi.
ŞİRKET YÖNETİM KURULLARINDA YÖNETİCİLİK VASFINA HAİZ OLMAYAN KİŞİLER GÖREVLENDİRİLMİŞ
Denetçi hazırladığı raporda şirket yönetim kurullarında yöneticilik sıfatına haiz olmayan kişilerin görevlendirildiğine dikkat çeken denetçi: "Büyükşehir Belediyesinin doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin çoğunluğuna sahip olduğu şirketlerin yönetim kurulunda yöneticilik sıfatına haiz olmayan personelin görev aldığı görülmüştür. Belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatına haiz olmayan danışman, mühendis, doktor, uzman ve atama suretiyle gelen İZSU yönetim kurulu üyesi gibi belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatına haiz olmayan personelinin şirketlerin yönetim kurulunda görev alması yukarıda belirtilen düzenlemelere uygun düşmemektedir." İfadelerine yer verdi. Denetçi bu tür kişilerin şirket yönetim kurullarında görevlendirilmemesini istedi.
BUCA METROSU İHALESİ İÇİN ADLİYE YOLU!
Denetçi yaptığı denetim sırasında İzmir Büyükşehir Belediyesi eli ile yürütülen ve kentteki en büyük yatırım olarak kabul edilen Buca Metrosunun ihale sürecini de mercek altına aldı. İhale sürecinde belediyenin maddi kayba uğratıldığını belirten denetçi sorumlular hakkında adli süreç başlatılmasını talep etti. İhaleye giren ve en düşük teklifi veren firma yerine, ihalenin 529 milyon lira daha fazla teklif veren sondan ikinci firmaya verildiğine dikkat çeken denetçi, hazırladığı raporda: "İzmir Hafif Raylı Sistemi 5. Aşama Üçyol – Buca Hattı Yapım İşi ihalesinde tekliflerin değerlendirilmesi sürecinde Bankanın geçerli satın alma politika ve kurallarına riayet edilmediği, ihale sürecinde yapılan değerlendirmelerin uluslararası kabul gören saydamlık, eşit muamele, öngörülebilirlik, belirlilik ve güvenilirlik ilkelerine uygun yürütülmediği, dolayısıyla bu süreçte görev alan kamu görevlilerinin görevlerini gereği gibi yürütmedikleri kanaatine varılmıştır. İlgililer hakkında gerekli idari ve adli sürecin işletilmesi gerektiği değerlendirilmektedir." denildi.
DİĞER TESPİTLER
*Genel sekreterlik biriminde kadrosu olup maaşını bu birimden alan şube müdürlerinden beş kişinin herhangi bir görevinin olmadığı görülmüştür. Bu kişilere ya kadrosuna uygun görev verilmeli ya da şube müdürlüğü kadrosu alınarak uygun kadroya atamaları yapılmalıdır
*İki ilçenin nazım imar planı yok.
*Basmane çukuru ile ilgili yasal süreç takip edilmeli.
*Mülkiyeti belediyeye ait 37 bin 574 zeytin ağacından ekonomik fayda sağlanamamaktadır. Üçüncü kişiler tarafından kullanıldığı tespit edilen bu ağaçlardan elde edilecek gelirle belediye bütçesine katkı sağlanmalıdır.
*Büyükşehir Belediyesinin şirketine verilen 103 adet Halk Ekmek satış büfesinin ihale yapılmaksızın üçüncü kişilere verildiği görülmüştür. Belediye şirketine meclis kararıyla işletmesi devredilen büfelerin şirket tarafından üçüncü kişilere işletmesinin devrinin ihale ile yapılması gerekir.
