İnternetin hayatımıza kattığı artılar tartışılmaz. Fakat kattıkları arasında "fazla kilolar"ın payı giderek artıyor. Online bağımlılık, dünyada bir diğer yaygın sağlık sorunu obeziteyi de tetikliyor. Türkiye'nin farklı üniversitelerinden 6 Türk ve bir Arnavut akademisyen, gençlerde internet bağımlılığı ve obezite arasındaki ilişkiyi ortaya koyan bir araştırmaya imza attı. Araştırma uluslararası alanda da yankı buldu.
1938 ÖĞRENCİYLE ARAŞTIRMA YAPILDI
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Bölümü Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı'ndan Yrd. Doç. Dr. Fatih Canan liderliğindeki ekip, Düzce kent merkezindeki lise öğrencileri arasından "gönüllü" denekler seçti. Orta gelirli ailelerden gelen 14-18 yaşları arasındaki bin 938 öğrenciye sözel sorular yöneltildi. Öğrenciler, İnternet Bağımlılığı ve Yeme Davranışları isimli iki ayrı testten geçti ve Vücut Kitle Endeksleri (VKE) hesapladı. İşte ortaya çıkan bazı çarpıcı sonuçlar:
Gençlerden yüzde 8.9'u bazen veya sık sık, yüzde 3.5'i de "belirli" sorunlar yaşadığını söyledi. Toplamda gençlerin yüzde 12.4'ü internet bağımlılığı kriterine uyuyor.
Bu gençlerin internette geçirdiği haftada ortalama saat 4.5.
İnternet kullanımıyla VKE arasında doğrusal bir ilişki bulunuyor. İnternet bağımlılığı oranının arttıkça kiloların da arttığı görülüyor.
İnternet bağımlığı olduğu tespit edilenlerin yüzde 3.8'inde, interneti makul bir sürede kullananların yüzde 5.3'ünde yeme bozukluğu var. Dünya çapında yapılan araştırmalar, farklı kültür ve toplumlarda değişkenlik göstermekle birlikte, internet bağımlılığının aynı yaş grubu içinde yüzde 2 ile 20 arasında değiştirdiğini gösteriyor.
DERSLERİ VE İŞ HAYATINI ETKİLİYOR
"İnternet bağımlılığı" ile ilgili kesin bir tanım olmamakla birlikte, "kişinin internet kullanımını kontrol altına alamaması, okul derslerinde veya üretimde düşüklük gibi olumsuz etkilerinin oluşması, insan hayatında tehlikeli bir soruna veya fonksiyonel bir bozukluğa neden olması" şeklinde anlatılıyor. Şimdiye kadar internet bağımlısı olan kişilerde tipik olarak fiziksel aktivitelerin azaldığı gözlemlenmiş. Bu da doğrudan kilo artışına ve obeziteye neden oluyor. Araştırmadaki öncelikli amaçlarının internet bağımlılığının gençler üzerindeki etkisini gözlemlemek ve VKE arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak olduğunu belirten Fatih Canan, ortaya çıkan sonucun şu an büyük tehlike arz etmediğini, ancak önümüzdeki yıllarda durumun değişeceği uyarısını yapıyor: "Amerika, İngiltere gibi ülkelerin verileriyle kıyaslandığında bizim çalışmamızdaki lise öğrencilerinde obezite oranı oldukça düşük düzeyde. Ancak internet bağımlılığı oranı arttıkça gençlerin kiloları da artıyor. Bu da gelecek için alarm sinyalleri veriyor."
UYKU DÜZENİNİ DE BOZUYOR
Yrd. Doç. Dr. Canan internet bağımlılığının diğer olumsuz sonuçlarına da dikkati çekiyor: "İnternet kullanımı ve uyku düzeni arasında da doğrusal bir bağ var. İnterneti daha sık kullananlar veya bağımlı olanların uyku saati, az kullananlara göre daha az. Uykuya dalmakta daha güçlük çekiyorlar. Müdahale edilmezse, bu tablonun 10 yıl sonra telafisi mümkün olmayabilir."
DÜNYADA DA DURUM FARKLI DEĞİL
Akademisyen
Fatih Canan ve arkadaşlarının araştırma raporunda yer alan referanslar arasında Tayvan'da 9 bin 278 genç arasında yapılan bir araştırma bulunuyor. Buna göre sadece internet kullanımı değil, televizyon izleme ile VKE arasında doğrusal bir ilişki bulunuyor. Katar'da 6-18 yaşları arasında yapılan bir araştırmadaysa, internet kullanımı günde 3 saat ve fazla olanların fazla kilolu olduğu ortaya çıkmış. Fransa'da yapılan araştırmada da online geçirilen zaman ile yalnızca kız öğrencilerin yeme bozukluğu arasında bir ilişki tespit edilmiş. Fatih Canan'ın da bulunduğu 4 Türk bilim adamının yaptığı eski bir araştırmaya göre de üniversite öğrencileri arasında internete bağımlı olanların oranı yüzde 9.7. Nitekim Akdeniz Üniversitesi çerçevesinde de internet bağımlılarının tedavisi için Türkiye'nin ilk kliniği açılıyor.
