HÜS hastalığı, Bolu'da yaşanan içme suyu zehirlenmesi olayıyla dikkatleri üzerine çekti. Uzmanlar Hemolitik Üremik Sendrom olarak bilinen bu hastalığın riskine dikkat çekti ve uyardı. Bununla beraber "HÜS hastalığı nedir, belirtileri nelerdir, tedavisi var mı?" soruları yanıt aramaya başladı. HÜS Hastalığı, iyi pişmemiş etlerden, meyve ve sebzelerden, hayvan dışkısıyla temas gibi yollarla bulaşabiliyor.
Bolu'nun 709 nüfuslu Çaydurt Yuva köyünde, içme suyundan zehirlenme vakaları sürüyor. Son 10 günde içme suyundan zehirlenenlerin sayısı 100'e ulaştı. Karın ağrısı, ishal ve mide bulantısı şikâyetleriyle hastaneye başvuran 47'si yetişkin, 53'ü çocuktan 14'ü yoğun bakıma alındı. 43 hastanın tedavisi devam ederken, 17 hasta başka şehirlerdeki hastanelere sevk edildi. Çocuklardan, kanlı ishal ve bu ishale bağlı böbrek yetmezliği oluşan 6'sının tedavisi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Yoğun Bakım Ünitesi ve Çocuk Nefroloji servislerinde devam ediyor. Olayın ardından harekete geçen yetkililer, suyu kesip depoyu temizledi. Zehirlenmenin neden kaynaklandığı araştırılıyor.
Zehirlenmelerin, Hemolitik Üremik Sendrom (HÜS) adı verilen hastalığa sebep olduğu ve hastalığın anemi ve böbrek yetmezliğine yol açtığı belirtildi. Ankara'da tedavileri süren çocuklardan Cemre Mazakoğlu'nun (6) annesi Şükriye Mazakoğlu, "Önce ateşi çıktı, sonra karnında kramp şeklinde ağrılar oldu. Kusmasının ardından kanlı ishal olunca hastaneye götürdük. Yoğun bakıma alındı. Diyaliz gerektiğini söylediler ve Ankara'ya sevk ettiler. Şu an bilinci açık ama halüsinasyon görüyor. Ayrıca insanları çift ya da bulanık görüyor" dedi. Elif Naz Arslan'ın (9) annesi Huri Arslan ise, "Genel olarak çocukları çok etkiledi. Kızım yoğun bakımda. Ne yapacağımızı bilmiyoruz" diye konuştu.
HÜS NEDİR, BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hemolitik üremik sendrom (HÜS), kılcal damar kanaması sonucu Anemi, akut böbrek yetmezliği ve düşük trombosit seviyesi ile tanımlanır. En sık görülen şekli, kanamalı ishal yapan E. coli (başlıca O157:H7 serotipi) enfeksiyonlarının bazılarında görülen bir komplikasyondur.
Çocuklarda görülen klasik HÜS vakaları E. coli O157:H7 serotipinin nedenolduğu kanlı ishalden sonra meydana gelir. Etiyolojide çoğunlukla verotoksin ( E.Coli) ve shiga toksin ( Shigella dysanteria tip 1) sorumludur. Bakterinin neden olduğu yangı tepkisi sonucu gelen polimorfonükleer nötrofillere (PMN) bağlanan toksin molekülleri bu hücreler tarafından taşınarak kanda yayılır. Toksin, Gb3 adlı reseptörler taşıyan hücrelere gelince onlara bağlanır, içlerine girip onları öldürür (PMN'lerde Gb3 reseptörü yoktur). Kılcal damarların epitelleri bu reseptörleri taşıdığı için hastalığın birinci aşamasında kalın bağırsağı çevreleyen damarlar hasar görüp kanarlar, ishalin kanlı olması bu yolla olur.
İkinci aşamada, böbrek kılcal damarlarına ve böbrek endoteline bağlanan toksin orada bir enflamasyon reaksiyona neden olup akut böbrek yetmezliğine neden olur. Bunun sonucu kan temizlenemez, idrar üretimi azalır veya durur, ödem, yüksek tansiyon ve akciğer ödemi meydan gelir.
Kan damarlarının hasara uğraması pıhtılaşma mekanizmasını harekete geçirir. Bunun sonucu kandaki trombosit sayısı azalır. Eğer çok büyük bir azalma olursa başka kanamalar durdurulamaz, deri altında kanamalar (hematom ve purpuralar) görülür, ama iç kanamalar enderdir.
Trombositlerin damar duvarlarında birikmesi duvar yüzeyinin artık düzgün olmamasına neden olur. Kan akışı sırasında geçen alyuvarlar bu çıkıntılara takılarak yırtılırlar veya hasar görürler. Alyuvar sayısındaki bu düşüşe hemolitik anemi denir. Eğer bu anemi önemli bir düzeyde olursa dokulara yeterince oksijen gitmemesine neden olur, kan nakli gerekir.