Türkiye'nin kabusu olan ve 12 ilde yaşanan yüzyılın depremi ve sonrasında yaşanan depremlerle birlikte geçtiğimiz gün Çanakkale'de yaşanan 4.9 şiddetindeki deprem hazırlık zamanının geldiğini ortaya çıkardı. Deprem felaketine karşı tedbir alınması için geliştirilen EDİS erken uyarı sistemi 2022 yılından bu yana kurulduğu bölgedeki tüm depremlerde tam başarı sağladı.
Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoparkı'nda geliştirilen EDİS Deprem Erken Uyarı Sistemi, Türkiye'nin deprem gerçeğine karşı devrim niteliğinde bir çözüm sunuyor. Yapay zeka tabanlı bu sistem, depremi yerinde (fay hattı üzerinde) tespit ederek depremden etkilenebilecek bölgelere, deprem sarsıntıları ulaşmadan bir uyarı gönderiyor.
Entegre otonom bir sistem olan EDİS, depremin merkez üssüne bağlı olarak saniyeler hatta dakikalara varan sürelerde kullanıcılara uyarı göndererek can ve mal kayıplarını önlüyor. Şu anda Marmara Bölgesi'nde binlerce kişi ve kurum tarafından aktif olarak kullanılmaya başlanan sistem çok kısa süre içinde cep telefonları üzerinden de vatandaşların bireysel kullanımına sunulacak.
5 MART 2024 4.9 İSTANBUL'U UYARDI
Marmara Bölgesi'nde en az 7.5 büyüklüğünde bir depremin her an olma ihtimali olduğu konusunda bilim adamları sık sık uyarı yapıyor. Olası bir Marmara depreminden ise 34 milyon kişinin etkilenmesi bekleniyor.
Deprem erken uyarı sistemleri uzun zamandır dünyanın gündeminde. Türkiye ise dünya muadillerinin de ilerisinde olan bir deprem erken uyarı sistemi geliştirmeyi başardı. Alanında uzman üç firmanın, bilgi birikimlerini ve tecrübelerini birleştirerek geliştirdiği ve Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark'ında çalışmalarını sürdüren EDİS Türkiye, depremi yerinde tespit ederek, depremden etkilenebilecek bölgelere erken uyarı gönderiyor. Çanakkale'de meydana gelen ve İstanbul'da da hissedilen 4.9 şiddetindeki deprem sonrası erken uyarı sisteminin büyük ihtiyaç olduğu hissedildi.
DEPREM ANINA HAZIRLIK İÇİN ERKEN UYARIYOR
Yapay zeka tabanlı EDIS, mülkiyeti kendisine ait olan, fay hatlarına yerleştirilmiş yüksek teknoloji deprem istasyonları ile depremi yerinde tespit ederek depremden etkilenebilecek bölgelere erken uyarı gönderen ve tedbir almanızı sağlayan entegre otonom bir sistem.
DEPREMİN YIKICI SARSINTISI ÖNCESİNDE UYARI GÖNDERİYOR
EDIS'in erken uyarı süresi, bulunduğunuz bölgeye ve depremin derinliğine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak, EDIS, depremin yıkıcı sarsıntısı (S dalgası) size ulaşmadan önce bir uyarı gönderir. Her bölgenin jeolojik yapısı ve deprem riski farklı olduğu için, uyarı süreleri coğrafi konumdan etkilenebilir. Örneğin, deprem merkezine daha yakın olan bölgeler, uyarıyı daha erken alabilirken, daha uzak bölgeler için süre biraz daha uzun olabilir. Bununla birlikte depremin merkezine uzaklığına göre saniyeler hatta bazı bölgelerde dakikalara kadar çıkabiliyor. Sistemi kullanmak için gerekli olan tek şey ise internet bağlantısı.
SİSTEM MARMARA BÖLGESİNDE KULLANILABİLİR HALE GELDİ
EDİS Türkiye Kurucu Ortağı ve CEO'su Ali Emre Erişen şöyle konuştu:"Bilim adamlarımız, Marmara Bölgesi'nde en az 7.5 büyüklüğünde bir depremin olma olasılığı üzerinde duruyorlar. Bu çok ciddi bir tehlikedir. Halkımızın ve kurumlarımızın acilen erken uyarı sistemini kurdurması ve yetkili kurumlardan uygulaması için destek alması gerekmektedir. Can kaybını önleyecek EDİS Erken Uyarı Sistemi'ni Marmara Bölgesi'nde kullanılabilir hale getirdik. Ülkemizin tümünde aktif olması için ise 5 yıllık bir planımız var. Altyapı çalışmalarımız bütün hızıyla sürüyor. Marmara Depremi demek yaklaşık 34 milyon insanımızın risk altında olması demek. Bu nedenle adeta zamanla yarışıyoruz. Bizim geliştirdiğimiz sistem geleneksel deprem erken uyarı sistemlerinin dışında daha az maliyet ile depremin yıkıcı sarsıntılarından önce saniyeler hatta bulunduğunuz konuma göre dakikalara kadar uzanan bir süre kazanarak tedbir alma ve depreme hazırlıklı olma imkanı veriyor. Böylelikle insanların uğrayabileceği zararı en aza indirmeyi hedefliyoruz" dedi.
2022'DEN SONRAKİ TÜM DEPREMLERİ BİLDİRDİ
EDİS'in 7 yıllık bir çalışmanın ürünü olduğunu ifade eden Erişen, sistemin ilk olarak 2022 yaşanan İzmir Depremi'ni bildirdiğini belirterek "Daha sonraki tüm depremleri tespit etmeyi ve test kullanıcılarına bildirmeyi başardık. 6 Şubat Depremi'nden sonra da deprem bölgesinde test etmeye başladık ve istasyonlarımıza ulaşan tüm artçı depremleri iletmede yüzde 100 başarıya ulaştık'' dedi.
Şu ana Marmara bölgesinde bankalardan, holdinglere, sanayi şirketlerinden, AVM'lere kadar binlerce kişi ve kurumda sistemin aktif olarak kullanılmaya başladığını ifade eden Erişen 'Bireysel kullanıcılar için yeni bir cihaz geliştirdik testlerini yapıyoruz, eş zamanlı olarak cep telefonu uygulamasının da testlerini yapıyoruz. Yakın zamanda kamuoyuyla paylaşacağız'' dedi.
