SİZ OLSANIZ NE YAPARSINIZ?
Dünkü etik sorusunu bugün tekrar sormak istiyorum. İngiliz felsefecinin yanıtını ise pazartesi açıklayacağım. Soru şöyle:
Tren istasyonunda görevli bir memursunuz, diyelim. Bağlı olduğu trenden her nasılsa kopmuş bir vagon, karşıdan yokuş aşağı geliyor! Vagonun yolunun üzerinde bir grup demiryolu işçisi var. Ani bir hamleyle makas değiştirip vagonun başka bir hatta geçmesini sağlayarak onları kurtarabilirsiniz.
Ama ikinci hattın üzerinde de yaşlı bir kadın çiçek topluyor! Siz olsanız ne yaparsınız?
Yanıtlarınızı bana yazın:
etik@sabah.com.tr
BABANIN BEBEK BAKIMINDA ANNEYE YARDIM ETMEMESİ ETİK Mİ?
Evdeki ağır işçi
Eşim işyerinde geç saatlere kadar kalıp bebeğimize hiç zaman ayırmıyor. Sorunca "ailemiz için çalıştığını" söylüyor. Bütün işleri benim üzerime yıkması etik mi?
(R. İstanbul)
Bebek bakımı zevk mi, iş mi? Felsefenin önemli tartışma konularından biri bu. Bebek bakımı eğer bir işse o zaman "aile için" kimin daha fazla iş yaptığını hesaplamak pekala mümkün olur. Fakat dikkat! Eşiniz bu hesaptan zararlı çıkabilir. Ve aradaki farkı kapatıp adaleti sağlamak için bebeğin gece bakımını devralmak zorunda kalabilir.
Felsefenin bu meseleyi tartışması nedensiz değil. Çünkü bebek bakımı eğer (toplumsal sonuçları da olan) bir işse o zaman devletin tüm anneleri sosyal güvence kapsamına alması gerekebilir..
Bana gelince.. Ben "orta yolcuyum." Bence bebek bakımı elbette hem bir zevk hem de ağır bir iş. Oturup "kim aile için daha çok çalışıyor" hesabı yapmak doğru değil ama eşinizin yükün bir kısmını sırtınızdan alması gerekiyor.
Sağlıkla büyüsün..
ŞİRKET DEĞİŞTİRİP ESKİ MÜŞTERİLERİ 'ÇALMAK' ETİK Mİ?
Evrensel bir sigorta problemi
Bir sigorta şirketinde genel müdürlüğe bağlı olarak çalışmış kişinin, edindiği müşteri portföyünü yeni transfer olduğu şirkete tek tek taşıması etik midir?
(Ş.Ş)
Dediğiniz şey dünya hali. Kelimenin gerçek anlamıyla söylüyorum bunu: Dünyanın her yerinde sigorta şirketleri, eski çalışanların müşterilerini "çalıp" yeni şirketlerine götürmesinden dertli.
Aslında bunun bir çözüm yolu var: Personele, şirketten ayrılırlarsa eski müşterileri ile çalışmayacaklarına dair sözleşme imzalattırmak. ABD'de sigorta şirketleri genellikle bu yolu tercih ediyor. Ama tabii burası Türkiye. Mahkemeler kağnı hızıyla çalışırken atı alanın çoktan Üsküdar'a geçme riski var.
Neyse, zaten bizi ilgilendiren işin hukuki değil etik boyutu. Eski çalışan, kendi müşterilerini değil şirketin tüm müşterilerinin listesini alıp gitseydi işimiz kolaydı. Başkalarının alınteri döktüğü bir şeye el koymak elbette etik değil, der kurtulurduk. (Bırakın etiği, bu bir suç.)
Ama çalışanın kendi edindiği müşterileri başka şirkete götürmesi bundan biraz farklı. Ya eski müşteriler sözünü ettiğiniz sigortacıyı arayıp, poliçeyi yine ondan almak istediklerini söyledilerse? Hizmet sektöründe kişisel güven çok önemlidir. Ben seyrek de olsa gittiğim berberimi değiştirmek istemem. (Saçımı keseyim derken mahveden ne berberler gördüm.) Çocuğumuzun doktoru için de aynı şey geçerli. Kızımızı yıllardır tanıyor, hangi yaşta hangi hastalığı geçirdiğini biliyor… Buna karşılık çalıştığı hastaneye bizi bağlayan bir şey yok. Başka bir hastaneye geçse pekala peşinden gideriz. Eğer sözünü ettiğiniz sigortacı müşterileri ile bu cinsten bir güven ilişkisi kurduysa onu tebrik etmek gerek.
Hem tabii işin bir de ticari rekabetle ilgili tarafı var. Ya doktorumun çalışmaya başladığı yeni hastanede muayene ücreti, eskisinden daha ucuzsa? Ya berberim, hiç sıra beklemeden hemen koltuğa oturabileceğim bir dükkanda saç kesmeye başladıysa? Ya sözünü ettiğiniz sigortacı yeni şirketinde müşterilerine çok daha cazip olanaklar sunmaya başladıysa?
Kıssadan hisse: Bence sözünü ettiğiniz sigortacının davranışı etiğe aykırı değil.
SORULARINIZI BEKLİYORUM
Hayatta karşınıza çıkan etik problemlerle ilgili her türlü sorunuzu
etik@sabah.com.tr adresine yazın. E-posta kullanmak istemiyorsanız, sorunuzu aşağıdaki yorum alanına da bırakabilirsiniz.
