Bedelli askerlik, geçmişte çeşitli nedenlerle askerlik yaşını geciktirmiş olan kişilerin askerlik görevi yerine belirli bir bedel ödeyerek askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılması şeklinde yapılmış olan uygulamadır. Her seferinde kanunla düzenlenen bedelli askerlik uygulaması geçmişte bazen normal askerlik süresinden çok daha kısa bir süreliğine temel askerlik eğitiminin verilmesi şeklinde gerçekleştirilmiş, bazen ise hiç askere gitmeden gerçekleştirilmiştir. Ancak 2019 yılında yapılan bir yasal düzenlemeyle, bedelli askerlik uygulaması kalıcı hale getirilmiştir.
2019 yılında çıkarılan 7179 sayılı Askeralma Kanunu ile birlikte 1927 yılından beri uygulanan 1111 sayılı Askerlik Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Anayasamızda askerlik görevi, vatan hizmeti başlığı altında değerlendirilmiştir. Ancak bunun nasıl gerçekleştirileceği anayasada belirtilmemiştir. Bu hizmetin nasıl gerçekleştirileceğini belirten koşullar ise kanunla belirlenir. Geçmişte bedelli askerlik uygulamaları hep tek seferlik bir kanuni düzenlemeyle gerçekleştirilmiştir. Ancak 7179 sayılı Kanun ile birlikte ilk defa bedelli askerlik uygulaması kalıcı hale getirilmiştir. Bu kanunla birlikte, bedelli askerlik uygulaması, tıpkı muvazzaf askerlik uygulaması gibi, vatan hizmetini yerine getirmenin bir yolu olarak yasallaşmıştır. Bu kanuna göre bedelli askerlik uygulamasının öne çıkan özellikleri şunlardır.
BEDELLİ ASKERLİK UYGULAMASI
Bedelli askerlik hizmetinin detaylarıyla ilgili düzenlemeler ise Askeralma Yönetmeliği'nde düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 61. maddesi, bedelli askerlik uygulamasına dair detaylı hükümleri içerir. Söz konusu Yönetmeliğin ilgili maddesine göre bedelli askerlikle ilgili düzenlenen temel konular şunlardır:
BEDELLİ ASKERLİKTEN KİMLER YARARLANABİLİR?
Bedelli askerlikten, askerlik çağına gelmiş, askerliğini yapmasına engel bir sağlık sorunu bulunmayan, bakaya durumunda olmayan, yoklama tarihi itibariyle yoklama kaçağı durumuna düşmeyen askerlik yükümlüsü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı erkekler yararlanabilir. Bu koşulları sağlayan ve Kanun ile belirlenen hesaplama usulüne göre belirlenen bedelli askerlik ücretini ödeyen kişiler, bedelli askerlik uygulaması kapsamında 1 aylık temel askerlik eğitimini almak üzere silah altına alınırlar. Bu temel eğitim tamamlandıktan sonra ise yükümlüler vatan hizmeti olan askerlik vazifesini yerine getirmiş sayılırlar.
BEDELLİ ASKERLİK KAÇ YAŞ İÇİN GEÇERLİ?
Bedelli askerlik uygulaması kalıcı hale getirilmeden önce, bazı dönemlerde tek seferlik yasal düzenlemeyle gerçekleştirilmiştir. Bu uygulamalarda her seferinde bedelli askerlik uygulamasından yararlanabilecek olanların belirli bir yaş sınırını geçmiş olması şartı getirilmiştir. Ancak 2019 yılında çıkarılan yasayla birlikte bedelli askerlik uygulaması kalıcı hale getirilmiş ve yaş sınırı konmamıştır. Bedelli askerlik uygulamasından, askerlik yaşına gelmiş ve askerlik yapmasına engel bir durum bulunmayan tüm askerlik yükümlüsü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı erkekler yararlanabilmektedir. Böylece, bedelli askerlik yaş sınırı artık ortadan kaldırılmıştır.