Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürü Lütfi Akça, Türkiye'de yaklaşık 950 bin ton likit, 550 bin ton margarin, 200 bin ton yem, boya ve sabun sanayi ihtiyacı olmak üzere 1.7 milyon ton bitkisel yağ tüketildiğini söyledi.
Bitkisel yağların kızartmada birçok kez kullanılmasının doğru olmadığını, kızartma sırasında oluşan fiziksel ve kimyasal reaksiyonlar nedeniyle yağda çok sayıda bozunma ürünü oluştuğunu belirten Akça, sağlık açısından, evsel kullanımda kızartmalık yağın 2 defa, kısa aralıklarla kullanıldıktan sonra değiştirilmesi gerektiğini ifade etti.
Kızartmalık atık yağların ekotoksik özellik gösterdiğini bildiren Akça, şöyle konuştu:
''Yapılan araştırmalarda atık su kirliliğinin yüzde 25'ini lavaboya dökülen kullanılmış bitkisel ve hayvansal yağların oluşturduğu belirlenmiştir. Arıtılmayan atık sulardaki atık yağlar, denizlere, akarsulara ulaştığında suyun kirlenmesine ve sudaki oksijenin azalması sonucu başta balıklar olmak üzere ortamdaki diğer canlılar üzerinde büyük tahribata yol açmaktadır. Bunun yanı sıra önemli bir içme suyu kaynağı olan yeraltı sularının da kirlenmesine neden olmaktadır.''
ATIK YAĞLARIN TOPLANMASI
Dünyada 20 milyon ton civarında bitkisel ve hayvansal yağın kızartma amaçlı kullanıldığını belirten Akça, ''Bunun büyük kısmının endüstriyel işletmelerde kullanılmasına rağmen geri dönüşümünün sağlanması çok kolay değil. Çünkü hem hammadde hem de atık olarak yağ, ekonomik bir değere sahip'' dedi.
Türkiye'de Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği'nin uygulandığını anlatan Akça, bu kapsamda atık bitkisel yağların toplanmasının belediyelerin sorumluluğunda olduğunu söyledi.
Atık yağların belediyelerce kurulan sistemlerle toplandığını bildiren Akça, ''Biz bunları toplayacak kuruluşlara yetki veriyoruz. Gidip evlerden alıyorlar. Topladıkları bitkisel yağları da biyodizel üretiminde kullanıyorlar. Ancak biyodizelde sıkıntımız var. ÖTV uygulanmasından dolayı biyodizel maliyetleri yüksek olduğundan piyasada çok fazla kullanma imkanı bulunamıyor'' diye konuştu.
Türkiye'de yaklaşık 100 bin ton olduğu öngörülen toplanabilir bitkisel atık yağların sadece 7 bin tonunun toplanabildiğine işaret eden Akça, şunları kaydetti:
''Şu anda gerektiği kadar toplayamıyoruz. Bu rakamın artması gerekiyor. Eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları önemli. Ayrıca şu anda en iyi geri dönüşüm biyodizel. Atık yağlardan biyodizel üretimiyle hem çevre korunuyor hem de atıktan katma değer sağlanıyor. Kızartmalık atık yağlardan üretilen biyodizel, dizel yakıta göre iklim değişimine neden olan sera gazı emisyonunda yüzde 65-92 oranında azaltım sağlıyor. Bu nedenle biyodizelin önünü açmamız lazım. Bunun dışında atık yağları toplayan yetkili firmalar, bunu enerjiye dönüştürebilme konusunda araştırma yapıyor. Böyle bir yol ortaya çıkarsa, toplanan atık yağ oranı artabilir.''
