Felaketlerin psikolojik yöneticileri, Düzce depreminde bin 230 hanenin ihtiyaçlarını tespit edip 64 bin 579 vatandaşın başını yaslayacağı omuz oldu. 'Kırmızı yelekliler', çocukların başını okşayıp şefkatle yaklaşmaya özen gösterirken oyunlar ve aktivitelerle psikolojik desteklerini sürdürüyor. Psikososyal uzmanı Aslı Demir, Düzce depreminden sonra yaşananları anlattı.
ANTALYA'DAKİ SEL FELAKETİNDE ONLAR DA VAR
Antalya'nın Kumluca ve Finike ilçelerinde meydana gelen ve birçok ev ve iş yerini basan sel felaketinin ardından PSD ekipleri sahaya giderek sel mağdurlarına psikososyal destek vermeye başladı. Felaketin ilk dakikalarında 28 personelden oluşan 8 PSD ekipleri ve 1 mobil Sosyal Hizmet Merkezi aracı sahada yerini aldı. Afet bölgesinde durum tespiti ve saha gözlemi yapan PSD ekipleri, ihtiyaca göre planlanan psikososyal destek çalışmalarını yürütecek.
'KIRMIZI YELEKLİLER' İLK ANDAN İTİBAREN SAHADA
Düzce'deki depremin ilk dakikalarından bu yana hala sahada olan Sosyal Hizmet Uzmanı Aslı Demir, psikolojik ilk yardım sürecini şu sözlerle anlattı: "Psikolojik ilk yardım süreci kişilerin güvende hissetme, başkaları ile bağlantı kurma, sakin ve umutlu olma, sosyal, fiziksel ve duygusal desteğe erişme ve gerek birey, gerek topluluk olarak kendilerine yardımcı olunacağını hissetmesidir. Bu süreçte psikososyal destek ekiplerimiz, psikolojik ilk yardım uygulayarak bireylere rehberlik etmek, olağanlaştırma ve destek olmak, anormal olaya verilen normal tepki olduğunu içselleştirilmesinin sağlanması, hayatın normal akışına dönmesinin kolaylaştırılması, travmatik olayın uzun süreli olası etkilerinden korumayı amaç edinir. Bir tanı ya da tedavi yöntemi değildir."
ANORMAL DURUMLARA NORMAL TEPKİLER VERİYORLAR
Demir, Düzce'de yaşanan önceki iki büyük depremin ardından yaşanan son depremle birlikte insanların tepkilerinin bir ay içerisinde fiziksel, zihinsel, duygusal ve davranışsal olarak etkiler göstermesini 'anormal durumlara verilen normal tepkiler' olarak açıkladı. Demir, artık deprem bölgesindeki depremzedelerin normal tepkiler gösterdiğini ve bu tepkilere travma sonrası stres bozukluğu demenin doğru olmayacağını söyledi.
"TEKRAR DEPREM OLACAK KORKUSU YAŞANABİLİYOR"
Yalan haberlerin afetzedelerin psikolojilerini bozduğunu belirten Demir, bilimsellikten ve gerçeklikten uzak asparagas haberlerin insanlarda tekrar deprem olacağı korkusu yarattığına dikkat çekti. Afetzedelerin psikolojik iyilik halinin her geçen gün arttığını ifade eden Demir, "Kişilerin zamanla günlük yaşam aktivitelerini devam ettirmeye başladıklarına, çadır alanlarından evlerine dönüşlerin gerçekleştiğine, afet sonrası ilk şok evresinin her geçen gün iyileştiğine şahit oluyoruz. Bu noktada da Bakanlığımızın yürüttüğü Psikososyal Destek hizmetinin afet ve acil durumlarda hayati önem arz ettiğini görüyoruz" dedi.
DEPREMZEDELERİN BAŞINI YASLAYACAĞI OMUZ OLDULAR
Afet ve acil durumlarda, maddi zararın yanında meydana gelebilecek psikolojik zararı en aza indirmek için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı Afet ve Acil Durumlarda Psikososyal Destek ekipleri, afet bölgesine ulaşarak afetzedelere destek veriyor. Hane ziyaretlerinde bulunan ekipler, psikoeğitimlerle yetişkin ve çocukların süreci anlamlandırabilme süreçlerini eğitimlerle kolaylaştırıyor. Afet sonrası çocuklara özel çalışmalar yürüten ekipler, psikososyal destek kapsamında çocuğun başını okşuyor, oyun oynatıyor, oyuncak dağıtıyor ve eğlenceli aktiviteler düzenliyor. Afet terapistleri, ebeveynleri de psikolojik bilgilendirmeyle gizlilik ve mahremiyet, çocuklarda yas süreci ve tematik oyunlarla duygu düzenlemesinde öncü oluyor.
AFET TERAPİSTLERİNİN İZLEDİĞİ YOL
İlk görev alanı olan enkaz başı veya hastanelerde yakınlarının kurtarılmasını bekleyen vatandaşlara düzenli bilgilendirme yapılarak endişeleri gideren ekipler, çadır kentlerin kurulmasıyla hane ziyaretlerine başlıyor. Acil ve özel ihtiyaç sahibi olabilecek yaşlı, engelli, bebek ve çocuklara yönelik destek programları düzenleyen PSD ekipleri, çadırlara yaptığı ziyaretlerle ailelerin psikolojik etkilenme düzeylerinin gözlemlenmesi ve faydalanabilecekleri psikososyal destek çalışmaları planlıyor. Ekipler, iyileştirme döneminde ise hobi kursları, spor faaliyetleri, kültürel ve sosyal iyileştirme etkinlikleri düzenliyor.
HER FELAKET SONRASI ONLAR DA SAHADA
Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürü Cem Uraldı, afetzedeler tarafından 'Kırmızı yelekliler' olarak tanınan Afet ve Acil Durumlarda Psikososyal Destek ekiplerinin 2022'de Bartın Maden Kazası, Ardahan Göle Depremi, İstanbul Terör Patlaması, Düzce Gölyaka Depremi gibi 15 farklı olayda sahada vatandaşa umut olduğunu anlattı. Alanında uzman psikolog, psikiyatrist, çocuk gelişim uzmanı ve sosyologlardan oluşan ekiplerin yanı sıra 30 araç ve 1 mobil tır olmak üzere toplam 31 aracın Düzce'deki sahada yer aldığını söyleyen Uraldı, ekiplerin 2022'de 22 bin 19 kişiye psikososyal destek verildiğini belirtti. Uraldı, psikososyal ekiplerin yalnızca afet durumlarında değil Bakanlıktan hizmet alan koruyucu aileler, şehit yakınları ve gazilerin de yanında olduğunu duyurdu.
