Kuzey Atlantik ve Arktik Okyanusu'nun soğuk derinliklerinde yaşayan Grönland köpekbalığı, dünyanın en uzun yaşayan omurgalısı unvanını taşıyor. Araştırmalar, bu köpekbalığının yaşını 272 ile 500 yıl arasında değişen bir aralığa yerleştiriyor. Yılda yalnızca 1 santimetreden az büyüyen bu tür, yaklaşık 100 yılda cinsel olgunluğa ulaşıyor ve eşsiz bir yaşam döngüsü sergiliyor. Peki bu gücü hangi genlerden geliyor? İşte detaylar…
Boyu 6 metreye kadar ulaşabilen Grönland köpekbalığı, zorlu koşullarda hayatta kalma becerisiyle bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Yakın zamanda yapılan uluslararası bir araştırma, bu türe dair çarpıcı bilgiler ortaya koydu.
Araştırmacılar, köpekbalığının genomunun %92'sini haritalandırarak, bunun insan genomunun iki katı büyüklüğünde ve bugüne kadar dizilimi yapılan en geniş köpekbalığı genomu olduğunu belirledi.
Independet'te yer alan habere göre, bilim insanları, ortalama yaşam süresi 270 ile 500 yıl arasında değişen bu köpekbalığının genomunu analiz ederek DNA onarım mekanizmalarını inceledi.
Sadece Grönland köpekbalığında bulunan ve DNA onarımında rol oynayan 81 gen tespit edildi. Grönland köpekbalığındaki bu genlerin çoğalma yeteneğinin farklı evrimleştiğine, bu sayede balığın çok daha uzun yaşayabileceğine dikkat çekiliyor. Bilim insanları, insan ömrünü uzatmak için yeni yöntemler bulmayı hedefliyor.
Araştırmanın en dikkat çekici bulgularından biri, Grönland köpekbalığının genetik yapısının %70'inin "zıplayan genler" olarak bilinen unsurlardan oluşması. Çoğu türde olumsuz etkilere neden olan bu genlerin, Grönland köpekbalığında tam tersine olumlu sonuçlar doğurduğu keşfedildi.
Bu genlerin, DNA onarımında kilit bir rol oynadığı ve genetik bütünlüğün korunmasına yardımcı olduğu anlaşıldı. Bu mekanizmanın, yaşlanmayı yavaşlatmada önemli bir faktör olduğu düşünülüyor.
Bilim insanları, Grönland köpekbalığının DNA onarım süreçlerini anlamanın, insan ömrünü uzatmak ve yaşa bağlı hastalıklarla mücadelede yeni tedavi yöntemleri geliştirmek için önemli ipuçları sağlayabileceğini belirtiyor. Köpekbalığının genetik sırlarının çözülmesiyle, insan sağlığını iyileştirecek terapiler ve ilaçlar geliştirilmesi hedefleniyor.
Ancak, Grönland köpekbalığının olağanüstü dayanıklılığına rağmen, bu tür IUCN tarafından "hassas" kategorisinde sınıflandırılıyor.
Düşük üreme oranı, köpekbalıklarını çevresel değişimlere ve avlanma gibi tehditlere karşı savunmasız bırakıyor. Bu nedenle, türün korunması için etkili önlemler alınması büyük önem taşıyor.
Grönland köpekbalığı üzerine yapılan genom araştırmaları, yalnızca bu türe ilişkin bilgi sağlamıyor, aynı zamanda omurgalıların evrimi hakkında da değerli ipuçları sunuyor.
Araştırmalar, bu köpekbalığının zorlu koşullara uyum sağlama yeteneğini ve hayatta kalma stratejilerini ortaya koyuyor.
Bilim dünyası, bu türün genetik yapısından elde edilen bulguların, insan ömrü ve yaşlanma üzerine önemli katkılar sunacağını umut ediyor. Grönland köpekbalığının sırlı yaşamı, hem insan sağlığını hem de bu kadim türün geleceğini şekillendirecek önemli araştırmaların kapısını aralıyor.
