Mantar, içerisinde bulunan vitaminler ile insan vücudu için faydalı bir besindir. Son dönemde popüler hale gelen mantarlar yemeklere lezzet katmaktadır. Düşük kaloriye ve zengin bir besin içeriğe sahip olması, mantar üretimini arttırmıştır. Daha organik olması sebebiyle evde mantar yetiştiriciliği artış göstermiştir. Ülkemizde mantar yetiştiriciliğinin en çok yapıldığı yerler Bolu, İzmit ve İstanbul'dur. Sık tercih edilen küf mantarlarının yetiştirilmesi son derece kolaydır. Küf mantarlarının dışında istiridye mantarı ve trüf mantarı yetiştiriciliği de görülmektedir. Evde mantar yetiştirmek için bazı dikkat edilmesi gereken noktalar vardır.
Mantar yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken püf noktalar vardır. Mantarın birçok çeşidi bulunur. Buna göre mantarlar çeşitlerine göre farklı iklim koşullarında yetişirler. Birçok ülkenin geçim kaynağı olan mantarların ülkemizin birçok bölgesinde bulunduğu bilinmektedir. Mantarlar açık alanlarla yetişebildiği gibi kapalı alalarda da kolaylıkla yetişebilir.
Mantar üretiminde %80'i ışık almayacak bir ortamda bulunması son derece önemlidir. Nemli bölgelerde yetişebilen mantarlar fazla miktarda kuru ve nemli ortamda bulunmamalıdır. Bu şekilde mantarın küflenmesi söz konusudur.
Bir diğer adı kavak mantarı olan istiridye mantarı, doğada kavak ağacının gövdesinde yetiştiği için bu ismi almıştır. Görüntüsü ve lezzetiyle yemeklerde kullanılan istiridye mantarının birçok faydası da bulunur. İstiridye mantarını yetiştirmek için bilinmesi gereken kurallar vardır.
İstiridye mantarı yetiştirmek için öncelikle 250 gram mantar tohumu, 10 kg ağaç talaşı ve büyük bir poşet alınmalıdır. Çöp poşetinin içerisine ağaç talaşını doldurun ve ıslatın. Ardından üzerine mantar tohumlarını serpin.
Üzerine ince bir şekilde tekrar talaş ekleyin ve nemlendirip tekrar üzerine tohumları ekleyin. Bu işlemi malzemeler bitene kadar devam edin. Poşeti balkona koyarak 20 gün boyunca orada kalmasını sağlayın. 20 gün sonra poşetin etrafına jiletle kesikler atın. Kesik sonrası oluşan boşluklardan 10 gün sonra mantarların yetiştiğini fark edeceksiniz.
Tohumu oldukça zor elde edinilen trüf mantarı, özel bir mantar türüdür. Doğada meşe ağaçlarının kökleriyle beslenerek oluşan bu mantarların tohumları zor bulunur. Bu sebeple meşe ağaçlarına aşılanan fidelerle üretimi gerçekleşir. Trüf mantarı yetiştiriciliğinde uygun fidan elde ettikten sonra 25-30 cm derinlikteki toprağı hazır hale getirin.
Fidanı toprağa ektikten sonra üzerini ince bir toprakla örtün. Fidan ekiminden sonra yaklaşık 3 litre su vermeyi unutmayın. Trüf mantarı tohumundan mantar elde etmek için ise tohumların 3-6 hafta arası çimlenmesini bekleyin. Tohumun çimlenip fidan haline gelmesi uzun zaman alabilir.
Evde kültür mantarı yetiştirmek için mantar kompostunu elinizde bulundurmanız gerekecektir. Mantar kompostunu satın alabileceğiniz gibi, evde kendiniz de hazırlayabilirsiniz. Mantar kompostunu karanlık bir odaya alın ve kompostun bulunduğu kaba küçük delikler açın. Ardından her gün bu delikler üzerinden fısfıs ile sulayın. Bu işlemi 20 gün boyunca uygulamaya devam edin.
20 günün sonunda ise poşetin ağzını açın ve günde 8 saat havalanmasını sağlayın. Mantarı günde bir kez fıs fıs ile toprağı nemlendirin. Bu işlemin ardından mantarın yavaş yavaş çıkmaya başladığını göreceksiniz.
Mantar üretimi birçok ülkede yapılmaktadır. Mantar üretiminde birden fazla yöntem vardır. Bazı mantarların tohumu zor elde edildiği için birtakım yöntemlere başvurulur. Trüf mantarında tohum elde etmek zor olduğu için meşe ağaçlarına aşılanan fidelerle üretim gerçekleşir.
Mantar tohumları genellikle kompost yöntemiyle yetiştirilir. Mantar üretiminde ortamın %80 karanlık olması önemlidir. Aynı şekilde nem oranı dengeli olmalıdır.
Kültür mantarı kompostunu kendiniz yaptığınızda, kompostun verimli hale gelmesi için 30 gün bekletilmesi gerekir. Mantar kompostunun 17-20 gün arası kuluçka süresi vardır. Bu sürecin ardından 15 gün sonra hasat için uygun hale gelir.
Kompostu satın aldığınızda ise bu süre 30 güne düşecektir. Böylece mantarlar yaklaşık bir ay sonra yetişmeye başlayacaktır.
Evde mantar yetiştirmeye karar verdiyseniz bazı noktalara dikkat etmenizde fayda var. Mantarların yetiştirilmesinde ısı ve nem oranı büyük önem taşır. Mantar bitkisinin nem seviyesi orta derecede olmalıdır.
Çok nemli veya çok kuru yerde yetiştirilen mantarlar kısa sürede küflenecektir. Ülkemizin belirli bölgelerinde yetişebilen bu besinin üretim şekli de önemlidir. Mantarlar çeşitlerine göre farklı iklim şartlarında yetişebilir.
