Dev Güneş fırtınası dün akşam saatlerinden itibaren Dünya üzerinde etkisini göstermeye başladı. Daha önce Güneş yüzeyinde meydana gelecek patlamalar nedeniyle aylar süren internet ve elektrik kesintilerinin yaşanacağı iddia edilmişti. Bu haberlerin üzerine meydana gelen jeomanyetik fırtına; Güneş fırtınası nedir, etkisi kaç gün sürecek ve nereleri etkileyecek sorularıyla gündeme geliyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nin açıklamaları ve dev Güneş fırtınası etkileri haberimizde.
GÜNEŞ FIRTINASI NEDİR VE NE ZAMAN OLACAK?
Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) yaptığı açıklamada 11 Ekim 2021 tarihinde beklenen Güneş fırtınasının 12 Ekim 2021 gece yarısına kadar devam edeceğini duyurdu.
GÜNEŞ FIRTINASI NEDİR?
Güneş fırtınası olarak bilinen olay, Güneş'teki olağan dışı patlamaların etkisiyle yüklü parçacıkların uzaya yayılmasıdır. Bu yüklü parçacıklar, elektronik cihazlarla etkileşime girdiklerinde çok ciddi hasarlara neden olabilirler. Olay nedeniyle elektronik eşyaların etkilenmesi söz konusu. 1859 yılında yaşanan olayda ise Güneş'te sayısız güneş lekeleri gözlemlendi. Güneş yüzeyindeki koyu renkli 'güneş lekeleri'nde, Güneş'in manyetik alanında oluşan bir nevi kısa devre sonucu ışın ve plazma patlamaları meydana geliyor. Bu patlamalar sonucu röntgen veya ultraviyole gibi ışınlar aşığa çıkıyor. Uzmanlar, büyük bir patlamanın ise milyarlarca ton maddeyi uzayın milyonlarca kilometre derinliğine saçabileceğini belirtiyor.
GÜNEŞ FIRTINASININ ETKİLERİ NELER?
Küresel internet altyapısının hayati bir parçası olan uzun mesafeli fiber optik hatların ve denizaltı kablolarının, Koronal Kütle Ejeksiyonları olarak da bilinen güneş süper fırtınaları tarafından Dünya'nın kabuğunda üretilen akımlara karşı savunmasız olduğu tespit edildi. Bu sebeple Güneş fırtınası sırasında uydular, GPS, cep telefonu, internet ve uydu TV sinyallerinde çökmeler gerçekleşebilir. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nin 'G2' yani 'orta dereceli fırtına' kategorisine koyduğu fırtınanın yarına kadar devam etmesi bekleniyor.
SOLAR STORM NERELERİ ETKİLEYECEK?
Uzmanlar ayrıca İrlanda'nın kuzeyinde aurora yani, Güneş'teki manyetik fırtınaların Dünya'ya ulaşması sonucu kutuplar ve çevresinde gözlemlenen renkli ışımalar görülmesinin de beklendiğini açıkladı. Solar Storm olarak da adlandırılan bu olayın yerkürenin hemen hemen tamamında etkili olması bekleniyor. Günümüzün kıtalararası internet kablolarında, optik fiber GIC'ye karşı bağışıktır. Fakat bu kablolarda ortalama 100 km. aralıklarla bulunan, elektrikle çalışan ve hasar görebilecek tekrarlayıcılar var. Bu nedenle internet ve elektronik iletişim ağlarında aksama bekleniyor.