Anadolu’nun el işlemeleri modanın kalbi oldu

Yıllardır moda dünyası dev bir dönüşümün içinde. Hepimizi daha çok tüketmeye teşvik eden hızlı moda akımı artık tarih oldu. Son iki yılımıza damga vuran ve hâlâ süren pandemi, bize modanın, giyinmenin bambaşka bir perspektiften bakılması gereken bir konu olduğunu bir kez daha gösterdi. Tüm dünya pamuk, keten, ipek ve yün gibi doğal materyallere, örgü ve tığ gibi çoğumuzun belki de büyüklerinden gördüğü el işlerine yöneldi. Bu yöneliş, moda dünyasının devleri diyebileceğimiz modaevlerinde de hissedildi.

DÜNYA PODYUMLARINDA...
Son iki yıldır Fransız, İtalyan dev modaevleri, el işlemeleriyle bezenmiş kıyafet, aksesuarlar ve doğal kumaştan tasarımlarıyla dünya podyumlarında arz-ı endam ediyor. Yavaş yavaş örgüler, işlemeler, nakışlar, patchwork'ler, tığ işleri giyinme odalarımıza giriyor... "Peki kumaşın, dokumanın, desenin, rengin, işlemenin, el işlerinin dünyadaki yerini kabul edelim, Anadolu topraklarında neler oluyor?" diye soruyorsunuzdur, eminim. Kararlı adımlarla güzel gelişmeler yaşanıyor diyebilirim... Özellikle tasarımları dünyanın dört bir yanında satılan tasarımcılarımızın koleksiyonlarında Anadolu'dan ne kadar çok ilham aldıklarını biliyoruz... Şimdi Türkiye'de modanın en önemli ayakları olarak kabul edebileceğimiz isimler, Türkiye Dokuma Atlası Projesi için güç birliği yaptı. Anadolu'nun geleneksel dokumalarının aslına uygun olarak yeniden üretilerek, modern tasarımlarla dünyaya tanıtılmasını amaçlayan ve moda ve tekstil tarihimiz açısından bir mihenk taşı kabul edilebilecek olan bu önemli proje, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayelerinde yürütülüyor.

YENİLENME ÇALIŞMALARI
Projenin bir ayağında ünleri dünyaya yayılmış olan Ece Ege (Dice Kayek), Arzu Kaprol, Gül Ağış (Lug von Siga), Simay Bülbül, Nedret Taciroğlu, Tuvana Büyükçınar, Dilek Hanif, Aslı Filinta ve Gülden Bilgili gibi Türk tasarımcılar bulunuyor. Proje; İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) destekleriyle yürütülüyor ve bu konuya Türkiye İhracatçılar Meclisi ve Ticaret Bakanlığı da katkı veriyor. Ve gelelim projenin en önemli ayağına... Aslında Türkiye Dokuma Atlası Projesi, Olgunlaşma Enstitüleri'nin yenilenme çalışmalarının bir ürünü olarak hazırlandı ve proje Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'ne bağlı İstanbul Sabancı Beylerbeyi Olgunlaşma Enstitüsü tarafından yürütülüyor. Projenin koordinatörlüğünü Ayşe Dizman ve küratörlüğünü de Güneş Güner yapıyor. Yani kısaca Türkiye'de tasarım, tekstil ve el işi denince akla gelen en önemli isimler, bu proje için ellerini taşın altına koydu.

EV TEKSTİLİ
Ve 'Türkiye Dokuma Atlası' projesi kapsamında hazırlanan 'Türkiye Dokuma Atlası Sahnesi' isimli sahne gösterisi salı günü ilk kez tanıtıldı. Tiyatral bir gösteriyle geleneksel dokumaların günlük hayatta hem giyim hem de ev tekstil ürünleri olarak farklı kullanımları izleyicilerin beğenisine sunuldu. Bu etkileyici gösteri vesilesiyle Emine Erdoğan, büyükelçiler ve eşleriyle Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir araya geldi. Prodüksiyonunu ve koreografisini Yasin Soy'un üstlendiği sahne gösterisi, seçilen müziklerden ev tekstil tasarımlarına ve mini bir defileyle tanıtılan sözünü ettiğimiz tasarımcıların özel koleksiyonlarına kadar büyüleyiciydi. Ben de bu etkileyici organizasyona katılma şansı yakaladım ve tasarımlarıyla projeye destek veren tasarımcılarla proje özelinde görüştüm. İçinde bulunduğumuz pandemi süreci nedeniyle ne yazık ki tasarımcıların bir kısmı rahatsızlıklarından dolayı etkinlikte yer alamadı. Ama onların da bir kısmıyla proje üzerine sohbet edebildik. Defilenin kapanışını Bayburt dokuması ehram kumaşından hazırlanan bir gece kıyafetiyle yapan Ece Ege (Dice Kayek), "Ehramla çalışmayı ben tercih ettim. Kalın, kış giyimi için daha çok kullanılan hatta maskülen bir kumaş olduğu için seçtim. Onu çok kontrast, bambaşka bir forma soktum. Bu çalışma sırasında birçok farklı dokuma ve kumaşlarla tanıştık. Bunlar biz tasarımcılara da ilham kaynağı oldu. Bu proje için ilk olarak yazın bir araya geldik. Bize tüm kumaşları, dokumaları tanıttılar. Her tasarımcı kendi çizgisine, tasarım kimliğine uygun kumaşları seçti. Ve onlar üzerine çalıştı. Genç tasarımcılara bizim coğrafyamızın kumaşlarını, dokumalarını, renklerini incelemelerini söylüyorum her zaman için" diyor...

'PROJE ÇOK ANLAMLI'
Defilede beyaz ipekli ve taşlarla bezenmiş tasarımlarıyla en çok konuşulan isimlerden biri Nedret Taciroğlu'ydu... Defile sonunda konuşma şansı yakaladığım Taciroğlu, "Böyle bir projenin içinde yer almak, Türkiye'nin sesini Türk kumaşlarıyla duyurmak en büyük arzum. Anadolu'nun dört bir yanından birçoğu yok olmak üzere olan dokuma, bu projeyle hayata döndürülüyor. Çorbada bir nebze de olsa tuzum varsa ne mutlu bana. Üç parçalık bir koleksiyon hazırladım bu defile için; Hatay ipeği, Ödemiş ipeği, ipek ve pamuk ikat tekniğiyle dokundu. Nakışlarda ottoman, telkari, bronz ve swarosvki taşlarla art-deco çizimler kullandık" dedi. Defilede tasarladığı gece kıyafeti çok beğenilen Dilek Hanif, "Bu projeyi çok anlamlı buluyorum. Bu konunun çok içindeyim çünkü bir süredir Anadolu'yu geziyor ve yöresel kumaş ve dokumalar üzerine çalışıyorum. Çok da inandığım ve ilerleyen dönemde çok daha iyi yerlere geleceğini düşündüğüm bir proje. Ben iki parça hazırladım. Biri Hatay ipeğinden bir kaftandı. Diğeri de kutnudan bir gece kıyafeti tasarladım. Bizim doğal kumaşlarımız, dokumalarımız, el işlerimiz inanılmaz güzel. Herkesin gardırobuna bizden bir şeyler girebileceğini düşünüyorum. Bu çok önemli bir adım" diye konuşuyor.



SİMAY BÜLBÜL
SANDIKLARDA KALMAMALI
Bir tasarımcı olarak yıllardır, yitik ve eski dokuma kumaşlarla çalışıyorum. Bu proje tekstil ve moda dünyasındaki en önemli projelerden biri. Geçmişimize sahip çıkamadığımız sürece geleceğe adım atamayız. Her şehrin kendi el dokuması, bezi ve kumaşı var. Maalesef bunların büyük kısmı sandıklarda kalmış ve yitik. Sahip çıkmalıyız.



ARZU KAPROL
GENÇLERE İLHAM OLACAK
Geleneğin geleceğe taşınmasında, Olgunlaşma Enstitüleri'nin öncülük ettiği bu çalışma çok kıymetli. Türk tasarımcılarının, ülkenin milli değeri olan kumaşları kullanması ve bunu güncel koleksiyonlarına uyarlaması, bu geleneği sürdürecek ustalara ve yeni jenerasyona taşıyacak olan gençlere ilham olacak.



GÜL AĞIŞ
YURT DIŞI İÇİN DE KULLANDI
Türkiye Dokuma Atlası Olgunlaşma Enstitüsü ile birlikte Anadolu'muzun unutulmaması gereken, kıymetli dokumalarını tasarımlarımızda kullanarak çağdaş yaşam döngüsünde yer alması için çalıştık. İlk koleksiyonlarımdan beri tasarım dilimde kullandığım Türk kültürü ögelerini yurt dışında satışta olan tasarım parçalarımızla birleştirmek oldukça keyifliydi.