100 yıldan uzun süredir, dünya genelinde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanıyor. 8 Mart, kadınların başarılarını kutlayan küresel bir gün olmasının yanı sıra cinsiyet eşitsizliği ve ayrımcılık konularında farkındalık yaratıyor. Peki Dünya Kadınlar Günü nasıl başladı? 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, işçi hareketinden doğdu. Tohumları 1908'de New York'ta 15 bin tekstil işçisi kadının daha kısa çalışma saatleri, daha iyi ücret ve seçme hakkı talebiyle yürümeleriyle atıldı. Bir yıl sonra Amerika Sosyalist Partisi 8 Mart'ı Ulusal Kadınlar Günü ilan etti. Bu özel günü uluslararası hale getirme fikrini ortaya atan ilk kişi ise Alman komünist ve kadın hakları savunucusu Clara Zetkin'di. Zetkin, 1910 yılında Kopenhag'da toplanan Uluslararası Emekçi Kadınlar Konferansı'nda Dünya Kadınlar Günü fikrini önerdi. Konferansa 17 farklı ülkeden katılan 100 kadın, Zetkin'in önerisini oy birliğiyle kabul etti. İlk uluslararası etkinlikler 1911'de Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre'de düzenlendi. 1977'de Birleşmiş Milletler'in Dünya Kadınlar Günü'nü kabul etmesiyle gün resmiyet kazandı. BM her yıl için özel bir tema belirlemeye başladı. 1996'da belirlenen ilk tema "Geçmişi kutlamak, geleceği planlamak" şeklindeydi.
NEDEN 8 MART?
Dünya Kadınlar Günü fikrini ortaya atan Clara Zetkin'in aklında belirli bir tarih yoktu. Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1917'de Rus emekçi kadınlar "Ekmek ve barış istiyoruz" sloganlarıyla sokaklara çıkmıştı. Eylemlerin dördüncü gününde Rus Çarı tahttan indirildi. Kurulan geçici hükümet ise kadınlara seçme hakkı tanıdı. Rusya'daki kadın eylemlerinin başlangıcı, Jülyen takvimine göre 23 Şubat'tı. Dünya genelinde daha yaygın biçimde kullanılan Miladi (Gregoryen) takvimde bu tarih 8 Mart'a denk geliyordu. Birleşmiş Milletler'in bu yıl için belirlediği tema ise tüm kadınlar ve kız çocukları için: Haklar, Eşitlik ve Güçlendirme.
DÜNYA BU ÖZEL GÜNÜ NASIL KUTLUYOR?
KADINLAR için 8 Mart hak, eşitlik, özgürlük ve dayanışmayı temsil ediyor. Tüm dünyada yürüyüş ve mitingler düzenlenerek bu mücadele dile getiriliyor. Bazı ülkelerde resmi tatil. Türkiye'de 8 Mart resmi tatil değil, ancak kadınlar ülke genelinde yürüyüşlerle ve mitinglerle dayanışma ve hak arayışını sürdürüyor. İtalya'da Dünya Kadınlar Günü'nün adı Festa della Donna. Mimoza çiçekleri gözde bir hediye olarak sunuluyor. Rusya'da 8 Mart'ta çiçek satışları genelde iki katına çıkıyor. 1984'ten bu yana Dünya Kadınlar Günü'nü kutlayan Uganda'da hükümet her yıl farklı bir tema belirliyor. Sırbistan, Arnavutluk, Makedonya ve Özbekistan gibi bazı ülkelerde Dünya Kadınlar Günü ve Anneler Günü aynı güne denk geliyor. ABD'de Mart ayı "Kadınların Tarihi Ayı". Her yıl Amerikalı kadınların başarılarını kutlayan bir başkanlık açıklaması yapılıyor.
KADINA ŞİDDETTE YÜZDE 50 ARTIŞ YAŞANDI
BM verilerine göre çatışma bölgelerindeki cinsel şiddet olaylarında 2023'e göre yüzde 50 artış oldu. Bu olayların yüzde 95'inde kurbanlar kadınlar ve genç kızlardı. UNICEF'in tahminlerine göre okul çağındaki 119 milyon kız çocuğu okula gidemiyor. Dünya Bankası'nın geçen yılki raporuna göreyse kadınlar, erkeklerin yararlandığı hakların sadece üçte ikisinden faydalanabiliyor.
