Kürtaj sadece istemli gebelik alınması için yapılmaz, düşükten sonra içeride kalan gebelik parçalarını almak için veya ölü gebelikleri, boş gebelik gibi durumları almak için de yapılır. Dış gebelik kürtaj ile alınamaz, ameliyat veya ilaç tedavisi gerekir. Aslında kürtaj sadece gebeliğin alınması için değil gebe olmayan hastalarda rahim içerisinden alınan materyaller için de kullanılan bir terimdir. D/C veya D&C şeklinde kısaltılabilir.Bu harfler Dilatasyon küretaj'ın kısaltmasıdır. Dilatasyon rahim ağzının genişletilmesi anlamında kullanılır. Rahim ağzının genişletilmesi rahim içerisine küretajı yapmak için gerekli aletleri (küret veya aspiratör, kanül) sokabilmek için gereklidir. Bu genişletme işlemi için ince çubuk şeklinde kalınlıkları giderek artan metal bujiler kullanılır. Çoğunlukla bu genişletme işlemi gerekmeden direkt ince plastik kanül rahim ağzından içeri geçirilerek kürtaj işlemi yapılabilir.
Kürtaj ne zamana kadar yapılabilir?
İstemli küretaj yani istemli olarak gebeliğin aldırılması, sonlandırılması 10 haftalık gebeliklere kadar mümkündür. Burada hamilelik haftası hesaplanırken son adetin başladığı tarihten itibaren hesaplanır ve ultrason ile teyid edilir.
Kimler kürtaj yaptırabilir?
18 yaşından büyük ve evli olan bayanlar eşlerinin imzası ile onay alınarak kürtaj olabilirler. 18 yaşından büyük ve bekar olan bayanlar ise sadece kendi rızaları ile kürtaj olabilirler. 18 yaşından küçük olanların evli veya bekar olsalar da anne-babalarının onayı gerekir. 15 yaşından küçükler ailelerinin izni dahi olsa kürtaj olamazlar, öncelikle durumun adli mercilere bildirilmesi gerekir. 10 haftadan büyük gebeliği olanlar onay verseler dahi yasal olmadığı için ülkemizde kürtaj işlemleri yapılamaz. 10 haftadan büyük gebeliklerde ancak bebekte ciddi bir doğumsal özür varlığında veya anne hayatını tehlikeye sokacak ciddi bir hastalık varlığında kurul kararı ile gebelik sonlandırılabilir.
Kürtaj nasıl, hangi yöntemlerle yapılır?
Vakum aspirasyon küretaj:
Kanül denilen ince plastik borular
Kürtaj işlem günümüzde sıklıkla vakum yöntemi ile yapılır. Plastik enjektir ve ince plastik boru şeklinde kanül denilen aletlerden oluşan sistem sayesinde gebelik vakum ile emilerek çekilir ve alınır. Bu yöntem hem kolay hem daha az risklidir, daha az ağrılıdır. Kurşun kalemden daha ince olan plastik uç rahim ağzından içeriye sokularak enjektörün oluşturduğu vakum sayesinde emilerek çekilir. İşlem sıklıkla 5-10 dakikayı geçmez. Lokal veya genel anestezi ile yapılabilir.
Eskiden yaygın kullanılan küret aletleri küçük çay kaşığı şeklinde ucu olan metal aletlerdir ve günümüzde nadiren gerekli hallerde kullanılır. Bu aletlerle gebelik emilerek alınmaz, küret aletinin ucu ile rahim içerisi kazınarak temizlenir. Daha kolay olan vakum yöntemi yaygınlaştığı için küretler pek kullanılmazlar. Kürtaj işleminde kullanılan enjektör, kanül ve küret gibi bütün aletlerin steril olması gerekir.
Kürtaj işleminin aşamaları:
Küretaj işleminden sonra mutlaka ultrasonografi ile gebeliğin haftası ve canlılığı kontrol edilir. Küretaj işlemine başlarken hasta jinekolojik muayene masasına alınır. Spekulum denilen muayene aleti vajine içerisine yerleştirilir. Vajina içerisi antiseptik solüsyon ile temizlenir. Bu aşamaya kadar herhangi bir ağrı hissedilmez. Daha sonra hastanın isteğine göre genel veya lokal anestezi uygulanır. Genel anestei için hastanın kolundan serum ve damar aracılığıyla ilaçlar verilir, bunu anestezi uzmanları yapar. Hasta derin bir uyku halinde gibi olur ve hiçbirşey hissetmez. İşlemden sonra uyandırılır. Lokal anestezi istenmişse rahim ağzına iğne ile anestezi uygulanır. Daha sonra vakum yöntemi ile gebelik alınır. Spekulum çıkarılır ve genel anestezi uygulanmışsa hasta uyandırılır. Hastanın uyanması 5-10 dakika sürer. Lokal anestezi uygulanmışs 5 dakika dinlendikten sorna ayağa kalkabilir. Ardından ultrason ile rahim içerisi tekrar kontrol edilir, temiz olduğundan emin olunur. Hasta kürtaj işleminden sonra kısa süre (10-20 dakika) dinlenerek günlük yaşamına dönebilir. Günlük her işini rahatlıkla yapabilir. İşlemden sonra hafif kasık ağrısı ve az miktarda kanama olabilir.
Küret
İlaçlar ve kontrol:
Kürtaj işleminden sonra genellikle hastaya kullanması için antibiyotik ve ağrı kesici ilaçalr reçete edilir. Hasta genellikle işlemden 1 hafta sonra kontrole çağırılır. Aşırı kanama ve aşırı ağrı durumlarında 1 hafta beklemeden hemen doktorunuza başvurmalısınız. 3-5 gün süren hafif ağrı ve en fazla 1 hafta süren az miktarda kanama normaldir. Bazen kanama sadece 1-2 gün sürebilir veya hiç kanama olmayabilir, bunlar normal durumlardır.
Kürtajın yapıldığı gün duş, banyo serbesttir. Kürtaj sonrası kanamalar için tampon kullanmamalısınız, ped kullanmalısınız.
Kürtaj sonrası aşağıdaki durumlarda hemen doktora başvurmalısınız:
- Ateş yüksekliği (38 derece üzerinde)
- Ağrı kesici ile geçmeyen şiddetli ağrı ve kramplar olursa
- Kürtaj sonrası aşırı kanamalar olursa
- Kürtaj sonrası günlerde kötü kokulu aşırı akıntınız olursa
- Kürtajın üzerinden 4-5 gün geçmesine rağmen kanama azalmazsa veya artarsa
Kaynak: jinekolojivegebelik.com