Tüm dünyada anne ölümlerine neden olan en önemli sebeb doğum sonrası kanamalardır.
Doğum sonrası kanamalar, doğumun son döneminde yani bebeğin anneden ayrılmasını takiben 1000 ml den fazla kanama olmasıdır. Normal vaginal yolla doğumlarda kan kaybı sezaryen ile doğumlardan daha azdır.
Gebelik sırasında meydana gelen değişiklikler sayesinde annenin kanının daha sulu olması nedeniyle yaklaşık 1-1.5 lt kan kaybı tolere edilebilmektedir.
Gebeliğin takibinde yeterli ve dengeli beslenmeyen ve demir destek tedavisi almayan hastalarda bu durum daha sık görülür. Ek olarak daha az kan kaybının tolarasyonu zor olmaktadır.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı-Perinatolog Doç Dr. Sevtap Hamdemir Kılıç, doğum sonrası kanama nedenlerini şöyle sıraladı:
1) Uterin atoni (rahim kaslarının kasılamaması): Doğum sonrası kanamaların en önemli nedenidir. Rahmin aşırı gerilmesine neden olan durumlar polihidroamnion (suyun fazla olması), çoğul gebelikler, iri bebek, hızlı veya uzamış doğumlar, myomlar bu tip bir kanamaya sebep olabilir.
2) Rahimde kalan ürünler: Bebeğin eşinden parça kalması veya eşinin yapışmasına bağlı olarak kanama görülebilir.
3) Genital bölgenin alt kısmının travmaları: Doğum kesisi (Epizyotomi), müdahaleli doğumlar yani forceps veya vakumla doğuma bağlı olarak vajinal duvarlarda veya rahim ağzında oluşan yırtıklara bağlı kanamalar olabilir.
4) Rahim yırtılması (Uterin rüptür): Geçirilmiş rahim ameliyatlarına (sezaryen, myom ameliyatı, rahim içi perde ameliyatları) bağlı olarak bu ameliyatlardan sonar özellikle vaginal doğum denenmesi sonucu bu tip kanamaların olması mümkündür ve sonuçları oldukça zor olabilir. Bu sebeple daha önce rahim ameliyatı geçirmiş gebelerin doğumu vaginal yolla yapmak istemeleri halinde doktoruna muhakkak danışmaları gerekir.
5) Pıhtılaşma bozuklukları: Amnion sıvı embolisi, gebeliğin arttırdığı hipertansiyon, plasenta dekolmanı (bebeğin eşinin zamanından önce ayrılması), ölü gebeliğin farkedimeyip uzun süre annenin içinde kalması gibi nedenleri bağlı gelişen kanamalardır.
Doğum sonrası kanama yönetiminde ilk adım hastanın hayati bulgularını (tansiyon, nabız) düzeltmek ve kanamayı durdurmaktır. Bunun için hastaya öncelikle kaybettiği miktar serum,eritrosit veya tamkan yoluyla verilecektir, bu nedenle kliniğe başvuran tüm gebelerin kan grubu daha ilk vizitte bilinmelidir.
Kanamanın asıl sebebine yönelik tedavi uygulanır. Buradaki temel amaç öncelikle rahmin korunmasıdır. Ancak rahimden kaynaklanan kanamalarda bazen en son çare olarak kanamanın durdurulabilmesi için rahim alınabilmektedir.
