"28 Mart Dünya Endometriozis Günü" öncesinde Memorial Ataşehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'nden Doç. Dr. Cem Demirel, çikolata kistleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Görünümünden dolayı çikolata kisti adı ile anılıyor
Rahim içini döşeyen ve adet kanaması ile dökülen "endometrium" tabakasının, rahim dışındaki dokulara yerleşmesi olarak tanımlanan endometriozis, üreme çağındaki kadınların %15'inde görülmektedir. Endometriozis hastalığı, kadın yumurtalıklarına yerleştiğinde, içi kan ile dolu kistler oluşturmakta ve bunlara da "çikolata kisti" ya da tıbbi adıyla "endometrioma" adı verilmektedir.
Cinsel ilişki sırasında ağrı varsa dikkat!
Çikolata kistleri; adet dönemlerinde düzensizlik ve ağrı, cinsel ilişki sırasında ağrı, gebe kalamama, bağırsak fonksiyonlarında bozulma (karın şişkinliği, büyük tuvaleti yaparken zorluk ve ağrı) yaratan önemli bir sağlık problemidir. Bu belirtileri yaşayan kadınların en kısa zamanda hekimlerine başvurması gerekmektedir. Çikolata kistleri bazen hamile kalamama (infertilite) problemine de yol açabilmektedir. Bu tür bir problem yaşayan kadınların tedavisinde önceden cerrahi ilk planda düşünülürken, günümüzde tüp bebek tedavisi daha ön plana çıkmış ve cerrahi tedaviden kaçınılır duruma gelinmiştir.
Kistler ağrıya neden oluyorsa büyük boyutlardaysa cerrahi tedavi şart
Çikolata kistleri bazen tek bir yumurtalığa bazen de her iki yumurtalığa yerleşebilir. Boyutları fark edilinceye kadar 1 cm'den 8-10 cm'e kadar çıkabilmektedir. Genellikle 4 cm altındaki kistler yalnızca takip edilmekte, büyük olanlar ve şikayet yaratanlar cerrahi ile alınmaktadır.
En derindeki kistlere ulaşılabilir
Çikolata kistlerinin, ilaç ve cerrahi olarak tedavisi sağlanabilmektedir. Cerrahi tedavisi laparoskopi; yani kapalı cerrahi ile yapıldığında doku planları daha net ayırt edilmekte, derin alanlara daha kolay ulaşılabilmekte, yumurtalık dokusu daha iyi korunabilmekte ve ameliyat sonrası karın içi yapışıklıkları daha az izlenmektedir.
Çikolata kistlerinin cerrahisi diğer yumurtalık kistlerinden farklılık göstermektedir. Çünkü kist kapsülü doğru bir şekilde ve tam olarak çıkartılamazsa hastalık kısa sürede tekrar edebilmektedir. Cerrahi teknik uygun olmadığı zaman da yumurtalık dokusunun kaybına bağlı olarak yumurtalık, fonksiyonlarını yitirebilmektedir. Günümüzde uygulanan laparoskopik teknik; kist kapsülünün çıkartılması, kanamanın yoğun olup yumurtalık dokusunun kist kapsülüne yapışık olduğu noktada durularak bu bölgenin yüzeyel tedavisi ve gerektiği noktada geride kalan yumurtalık dokusunun laparoskopik dikişler ile kapatılması esasına dayanmaktadır.
Cerrahi sonrası bebek sahibi olmanızın önündeki engel kalkıyor
Laparoskopik tedavide önemli iki nokta; hastalığın cerrahiden sonra tekrarlamaması ve yumurtalığın fonksiyonunu normal bir şekilde devam ettirebilmesidir. Bu iki nokta özellikle gebe kalmak isteyen ve laparoskopik cerrahiyi gebe kalma şansını artırmak için yaptıran hastalar için çok önemlidir. Çikolata kistlerinin laparoskopik cerrahisi, uzmanlık ve deneyim gerektirmektedir. Çikolata kistleri çıkartılırken aynı zamanda yumurtalık dokusunun çevre dokular ile gösterdiği yapışıklıklar açılır, bağırsaklar yapışıklıklardan kurtarılır, rahim serbestleştirilir. Bu tedavi yaklaşımı, kadının gebe kalma şansını artıracak hem de ağrı gibi şikayetlerinden kurtulmasına yardımcı olacaktır.
