Türkiye küresel güvenliğin yeni aktörü
Milli İstihbarat Akademisi’nin ilk kez düzenlediği uluslararası kongrede 20 ülkenin gizli servisi buluştu. MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın uluslararası alanda kabul gören “Kalın Vizyonu”, istihbarat diplomasisinde yeni bir dönemi başlattı. Kongrede en çok konuşulan başlık, Türkiye’nin geliştirdiği “istihbarat diplomasisi” anlayışı oldu. Bu anlayışın merkezinde MİT Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kalın’ın vizyonu yer alıyor. Kalın, istihbaratı yalnızca bilgi toplayan bir mekanizma olmaktan çıkararak, kriz çözen, güven inşa eden ve barış süreçlerini Türkiye merkezli yöneten bir diplomasi aracına dönüştürdü. Bir üst düzey Türk istihbarat yetkilisi, SABAH’a yaptığı açıklamada, İstanbul’un artık gizli istihbarat diplomasisinin güvenli limanı olduğuna dikkat çekti.
ABDURRAHMAN ŞİMŞEK
Dünyanın en güçlü istihbarat örgütleri, 10–12 Ekim tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenen Uluslararası İstihbarat Çalışmaları Kongresinde bir araya geldi. Milli İstihbarat Akademisi (MİA) tarafından organize edilen kongreye, Batılı küresel devletlerin önde gelen servislerinin yanı sıra Balkanlar, Afrika ve Orta Doğu ülkelerinin gizli servis başkanları ile çok sayıda ülkenin üst düzey istihbarat yetkililerinin de aralarında bulunduğu 200 davetli konuk katıldı. Bölgesel aktörlerin temsilcileri ve çok sayıda ülkenin üst düzey istihbarat yetkililerinin de aralarında bulunduğu 200 davetli konuk katıldı.
SABAH 3 GÜN YERİNDE İZLEDİ
Üç gün süren zirvede, sahada karşı karşıya gelen servislerin MİT'in öncülüğünde kurulan barış masasında yan yana oturduğu tarihi bir atmosfer yaşandı. Kongreyi baştan sona takip eden SABAH Gazetesi Haber Koordinatörü Abdurrahman Şimşek, üç gün boyunca oturumları, ikili görüşmeleri, gizli ve kapalı toplantı trafiğini yerinde izledi. Şimşek'in saha gözlemlerine göre zirve boyunca hem diplomatik hem de akademik düzeyde Türkiye merkezli yeni bir istihbarat diplomasisi dili öne çıktı.
ANKARA'DAN İSTANBUL'A: ARABULUCULUĞUN YENİ MERKEZİ
Kongre, geçtiğimiz yaz Ankara'da gerçekleştirilen, Batılı ve Doğulu istihbarat örgütlerini bir araya getiren kritik zirvenin devamı niteliğindeydi. O toplantıda savaş esirleri, ajan takası, enerji güvenliği ve tahıl koridoru gibi konular ele alınmış; görüşmenin ev sahipliğini ve arabuluculuğunu MİT üstlenmişti. Bu süreçte MİT Başkanı İbrahim Kalın, hem Batı başkentleriyle hem de bölgesel güçlerle yürüttüğü eş zamanlı temaslarla Türkiye'yi yalnızca bölgesel bir aktör değil, küresel istihbarat diplomasisinin merkez ülkesi haline getirdi.
KALIN VİZYONU: İSTİHBARATIN DİPLOMASİYE DÖNÜŞTÜĞÜ MODEL
Kongrede en çok konuşulan başlık, Türkiye'nin geliştirdiği "istihbarat diplomasisi" anlayışı oldu. Bu anlayışın merkezinde MİT Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kalın'ın vizyonu yer alıyor. Kalın, istihbaratı yalnızca bilgi toplayan bir mekanizma olmaktan çıkararak, kriz çözen, güven inşa eden ve barış süreçlerini Türkiye merkezli yöneten bir diplomasi aracına dönüştürdü. Sunulan bildirilerde Türkiye'nin bu dönüşümü "örnek model" olarak gösterildi. "Küresel Güvenlikte Yeni Paradigma Olarak İstihbarat Diplomasisi: Türkiye Örneği" başlıklı oturumda, Kalın liderliğinde MİT'in ortaya koyduğu strateji, "Kalın Vizyonu" olarak tanımlandı. Bu vizyon, istihbaratın soğuk yüzünü diplomasiyle yumuşatan, sahadaki askeri ve siyasi çatışmaları masa başında istihbarat aklıyla çözen yeni bir yaklaşım olarak öne çıktı.
İSTANBUL ARTIK GİZLİ İSTİHBARAT DİPLOMASİSİNİN GÜVENLİ LİMANI
Bir üst düzey Türk istihbarat yetkilisi, Sabah'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: "İstihbarat örgütleri arasında köprü olmak önemli bir aşama. Bugün sahada çatışan servisler bile, masada Türkiye'nin kurduğu diyalog kanallarını kullanıyor. İstanbul artık gizli istihbarat diplomasisinin güvenli limanı."
MİLLİ İSTİHBARAT AKADEMİSİ'NDEN KÜRESEL ORGANİZASYON
Milli İstihbarat Akademisi'nin ev sahipliğinde yapılan kongrede; yapay zekâ tabanlı istihbarat, siber güvenlik, enerji güvenliği, finansal istihbarat, dezenformasyon ve algı operasyonları gibi başlıklar ele alındı. Kapanış oturumunda "Dijital Savaşın Sessiz Silahları" başlıklı sunumda, yapay zekânın duygu yönetimi ve propaganda amaçlı kullanımı tartışıldı. Basına kapalı yuvarlak masa toplantılarında; enerji arz güvenliği, terör finansmanı, dijital para trafiği, biyoveri koruması ve dezenformasyonla mücadele konularında ortak mutabakat metinleri oluşturuldu.
İSTANBUL MODELİ: BARIŞIN İSTİHBARATI
Kongre sonunda dile getirilen sonuç bildirgesinde İstanbul, "İstihbarat Diplomasisi Merkezi" olarak tanımlandı. Uzmanlara göre, MİA'nın bu organizasyonuyla birlikte Türkiye, hem akademik hem diplomatik düzlemde istihbarat alanında küresel bir merkez haline geldi. Artık uluslararası çevrelerde bu yeni yaklaşım, "Kalın Vizyonu" ve "İstanbul Modeli" olarak anılıyor.
İSTANBUL ARTIK İSTİHBARAT DİPLOMASİSİNİN DE MERKEZİ
Zirveyi üç gün boyunca takip eden Sabah Gazetesi Haber Koordinatörü Abdurrahman Şimşek, şu değerlendirmede bulundu: "İstanbul artık yalnızca dünyanın merkezindeki şehir değil, barışın istihbarat diliyle yazıldığı bir istihbarat diplomasi merkezine de dönüştü."
Sahada savaşan servislerin masada uzlaştığı, barışın istihbarat diliyle yazıldığı yeni dönem İstanbul'da başladı. Milli İstihbarat Akademisi'nin öncülüğünde düzenlenen kongre, İbrahim Kalın'ın "Kalın Vizyonu" sayesinde Türkiye'nin küresel güvenlik diplomasisindeki rolünü perçinledi.