SON DAKİKA | Bakan Fidan: Üç liderin itimat ettiği tek isim Erdoğan
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, katıldığı televizyon programında gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu. İstanbul'da kurulan barış masasının önemine dikkat çeken Bakan Fidan; Putin, Zelenski ve Trump'ın itimat ettiği tek liderin Başkan Erdoğan olduğunu kaydetti.
Dışişleri Bakanı Fidan, Türkiye'nin Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başından bu yana pozisyonunun aynı olduğunu ve bölgede savaş istemediğini belirterek, 1 milyondan fazla insanın ölümü ve yaralanmasıyla, büyük şehirlerin yok olmasıyla ve bölge ekonomisinin "felç olmasıyla" sonuçlanan bir savaşla karşı karşıya olunduğunu ifade etti.
Savaşın neredeyse dördüncü yılına döndüğüne işaret eden Fidan, "Sadece iki ülke yok, iki ülkenin arkasındaki diğer ülkeler de aslında saf almış durumda. Bu daha küresel bir savaşa dönüşüyor. Biz baştan itibaren bu savaşın durdurulmasıyla ilgili çabamızı ortaya koyarken tam da bu nedenden dolayı. Bu iki ülkenin savaşı değil, bu iki ülke arkasında saf tutan ülkelerin savaşıyla beraber küresel yayılma riski olacak bir savaş olacak." diye konuştu.
Fidan, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın taraflara sık sık barış çağrısında bulunduğuna dikkati çekerek, Türkiye'nin Karadeniz Tahıl Anlaşması, Mart 2022'deki görüşmeler ve esir takası gibi girişimleri olduğunu hatırlattı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesiyle ateşkes çağrısı olduğunu ve tarafların niyetlerini ortaya koyduğunu aktaran Fidan, Türkiye'nin arabuluculuk birikimini ve tecrübesini kullanarak çalışmaları başlattığını ve tarafların ilk kez 16 Mayıs'ta İstanbul'da bir araya geldiğini anlattı.
Fidan, 16 Mayıs'taki görüşmelerde esir takası konusunda mutabakat sağlandığını, tarafların ateşkes şartlarının ne olduğuna dair çalışma hazırlayacaklarını taahhüt ettiğini ve olası liderler toplantısına dair ne yapılabileceğini görüştüklerini anlattı.
Moskova ve Kiev ziyaretleri sırasında birçok üst düzey görüşme yaptığını anımsatan Fidan, Türkiye'nin ateşkese ve barışa ulaşılabilmesi için nasıl bir süreç izlenmesi gerektiğine dair çalışmalar yaptığını aktardı.
Fidan, dünkü toplantıda da tarafların hazırlıklı geldiğini ve görüşmelerin olumlu bir ortamda geçtiğini belirterek, esir değişimi konusunda yine bir karar alındığını ve bu kez sayının 1000'den fazla olabileceğini dile getirdi.
Rusya ve Ukrayna'nın ateşkes şartlarına dair belgelerin sunulduğunu ve liderler toplantısıyla ilgili de perspektiflerini ortaya koyduğunu kaydeden Fidan, bir sonraki süreçte tekrar bir araya gelinmesiyle ilgili de mutabakata varıldığını ifade etti.
"BEKLENTİMİZ BİR SONRAKİ TURUN DA OLACAĞI YÖNÜNDE"
Fidan, Rusya ile Ukrayna arasında yapılabilecek sonraki görüşmelerden beklentisine ilişkin, "Bizim beklentimiz bir sonraki turun da olacağı yönünde. Çünkü her iki taraf da bir araya gelmenin bir fayda getirdiğini görüyor." ifadelerini kullandı.
Görüşmelerde şiddetli bir tartışma ortamı olmadığını ve iyi bir müzakere yapıldığını anlatan Fidan, "Mevcut şartlar ve psikolojik kuşatıcı ortamı, savaş psikolojisini dikkate aldığınızda, gerçekten olabilecek en iyi düzeyde bir toplantı oldu. Önemli olan bu masadan kalkmamak ve bu masada ateşkese ve barışı yönelik tavrı devam ettirmek. Bizim taraflara tavsiyemiz bu. Bu masanın Türkiye'de olması veya olmaması değil. Ama bir masa etrafında bu arkadaşların bir araya gelip konuşmaya devam etmeleri gerekiyor." diye konuştu.
"ÜÇ LİDERİN TANIDIĞI, GÜVENDİĞİ, İTİMAT ETTİĞİ BAŞKA BİR İSİM YOK"
Fidan, olası bir liderler toplantısının Türkiye'de yapılması ihtimaline ilişkin, Başkan Erdoğan'ın böyle bir toplantıya ev sahipliği yapmaktan memnuniyet duyacağını dile getirdiğini aktararak, "Sözü edilen üç liderin aynı anda tanıdığı, güvendiği, itimat ettiği başka bir isim de yok açıkçası. Yer bulunabilir de, siyasal liderlik olarak, küresel manada böyle bir duruş ortaya koymuş, yıllarca çetin mücadelelerle sınanmış, dürüstlüğü, güvenirliği ve yönettiği kurumların profesyonelliği itibarıyla başka bir lider de yok." ifadelerini kullandı.
Başkan Erdoğan'ın böyle bir görüşmeye ev sahipliği yapmaya hazır olduğuna dair mesajını Kiev ve Moskova ziyaretlerinde liderlere ilettiğini aktaran Fidan, liderler bir araya gelmeden önce bazı sonuçların alınması ve buna yönelik hazırlıkların tamamlanması gerektiğini söyledi.
Fidan, ilerleyen dönemdeki toplantılara işaret ederek, "Birkaç defa daha (Rusya ve Ukrayna) bir araya gelirlerse, mesele bir noktaya getirilirse liderlerin karşı karşıya gelmesi de kaçınılmaz olur." dedi.
Rusya-Ukrayna Savaşı'na dair farklı yaklaşımları değerlendiren Fidan, Rusya'nın stratejik duruşunu, yükselişini veya alternatif bir hegemonya üretişini kabul etmeyen bir alan olduğuna işaret etti.
Fidan, ABD'nin eski Başkanı Joe Biden döneminde Ukrayna'ya destek için alınan kararlar çerçevesinde askeri ve mali yardımların devam ettiğini ancak bunların süresinin birkaç aya sona ereceğini anlattı.
Bu yardımların nihayete ermesinin ardından Trump'ın alacağı kararlarla savaşla ilgili farklı bir aşamaya geçilebileceğine dikkati çeken Fidan, Rusya-Ukrayna, İran ve Gazze konularında ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile telefonda görüştüğünü belirtti.
Fidan, Türkiye'nin Rusya ile Ukrayna arasındaki son iki toplantıya dair görüşlerini Rubio'yla ele aldıklarını kaydederek, ABD'li mevkidaşının da kendi görüşlerini paylaştığını ve bu yönde işbirliğinin devam edeceğini dile getirdi.
Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasının, Suriye'nin yeni dönemini nasıl şekillendireceğine dair soruya yanıt veren Fidan, Esed rejiminin ardından "yıkılmış, mahvolmuş, yerle yeksan olmuş, dünyayla bağlantısının kesildiği" bir Suriye'nin olduğunu vurguladı.
Fidan, "Şimdi tabii yanı başımızda bu kadar yarası olan, bu kadar enfeksiyona açık bir ülkeyi rehabilite etmek hem siyasal manada hem ekonomik manada hem güvenlik manasında çok profesyonel, koordineli, çok paydaşlı bir çalışma gerektiriyor." ifadelerini kullandı.
Bu konuda Ankara'da birçok toplantı yapıldığını kaydeden Fidan, ayrıca bölge ülkeleri ve bölge dışı ülkelerle de toplantılar yapıldığını söyledi.
Fidan, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın liderler diplomasisi açısından yaptığı faaliyetlerin önemli olduğunu kaydetti.
Suriye'ye yaptırımların kaldırılmasının getireceği faydaya dikkati çeken Fidan, "Şu anda bunun inanılmaz bir getirisi olacak. Ön verilerini görmeye başladık." dedi.
Fidan, Suriye'de yeni yönetimle uluslararası bankacılık sistemi, yatırım, temel hizmetler ve ekonomi gibi alanlarda gelişmeler yaşandığına işaret ederek ayrıca birkaç gün önce de ABD, Katar, Suriye ve Türk şirketlerinin katılımıyla çok büyük bir enerji ihalesinin gerçekleştiğini söyledi.
Beklentilerine değinen Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Şimdi bizim bundan sonraki beklentimiz ülkenin yeniden imarı meselesi, altyapının ayağa kaldırılması, temel hizmetlerin verilmesi ve buna mukabil göç etmek durumunda kalmış Suriyeli kardeşlerimizin kendi ülkelerine dönmeye başlaması. Döndükçe nüfus artıyor, nüfus arttıkça ekonomi daha da canlanıyor ve inşallah yanı başımızda gerçekten artık hayatın tekrar yerine oturduğu normal bir Suriye ile beraber olmanın keyfini yaşayacağız."
