TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te düzenlenen Parlamentolar Arası Birlik (PAB) 150'nci Genel Kurulu'na giderken uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Dünyanın çok kutuplu bir sisteme doğru gittiğini belirten Kurtulmuş, Türkiye'nin dünyada yükselen yeni merkez adayı olan ülkelerden olduğunu söyledi. Kurtulmuş, şunları söyledi:
DÜNYA YENİ DÖNEME GİRİYOR
Dünyanın yeni bir döneme girdiğini yıllardır söylüyoruz. Dünya artık çok kutuplu bir sisteme doğru gidiyor. Ne iki kutuplu ne de tek kutuplu bir dünya olacak, çok kutupluluk dünyada hakim olacak. Bildiğimiz kutuplaşmadan ziyade çok merkezli bir dünyaya doğru gidiyoruz. Dünyanın bu kadar büyük gerilimleri yaşadığı bir dönemde Türkiye'nin tezlerinin daha da önemli hale geldiğini görüyoruz. Dünyada bugün farklı bölgelerin öne çıkacağını görüyoruz. Çin, bu merkezlerden bir tanesi... Hindistan, Brezilya, Meksika, Türkiye artık dünyada yükselen yeni merkez adayı olan ülkelerdir. Dolayısıyla tekrar iki kutuplu ya da tek kutuplu bir sisteme dönüş olmayacağını, çok merkezli, çok kutuplu bir dünyanın önümüzdeki dönemi şekillendireceğini düşünüyorum.
ABD'NİN GÜMRÜK KARARI
Trump'ın yapmak istediği aslında sadece gümrük vergilerini artırmak değil, şu anda dünyada var olan küresel ticaret mekanizmalarını tersyüz etmektir. Yani orada da bu kadar büyük dünya ticaret mekanizmalarına müdahale edilmesi, dünya ticareti bakımından yeni birtakım dengesizlikleri, çatışmaları ortaya çıkaracaktır. Görece olarak Türkiye'ye az vergi konulması, belki diğer ülkelere göre daha iyi bir durumdur ama Türkiye açısından çok önemli ya da bulunmaz bir fırsat olarak görmüyorum.
İSRAİL İLE ÇATIŞMA İHTİMALİ
İsrail'in şartları ne olursa olsun Türkiye ile çatışmayı göze alacak kadar irrasyonel olmayacağını düşünüyorum. Ama şunu da unutmamak lazım, İsrail'in amacı çok açıktır. Her ne kadar kendi içlerinde politika farklılıkları olsa da en azından Netanyahu ve hükümetinin bu konuda çok kararlı ve ısrarlı olduğu ortadadır. İsrail, arz-ı mevud önünde kendisi için tehlikeli gördüğü bütün unsurları ortadan kaldırma eylemine başlamış durumda. Türkiye bu konuda uyanıktır, kendi stratejik hedeflerini belirlemiş vaziyettedir.
ABD-İSRAİL İTTİFAKI
Normal şartlarda, Amerikaİsrail ittifakının Gazze meselesini bir haftada bitirmesi gerekirdi. Ama Ortadoğu, bir labirent gibidir. Ortadoğu üzerindeki hesaplar, masa üzerinde yapıldığı gibi gerçekleşmiyor. Dolayısıyla Filistin halkının mukavemeti, masum ve silahsız insanların o direnişi dünyaya yeni bir şey öğretti. Dünyanın en güçlü ordularına sahip olabilirsiniz ama dünyanın en inançlı halkına karşı bu mücadelede başarılı olacağınız anlamına gelmiyor. Eninde sonunda Filistin davasına destek veren insanlık cephesi kazanacaktır.
TÜRKİYE'NİN SURİYE POLİTİKASINDAKİ DEĞİŞİMİ
Suriye'nin hiçbir yerinde özerk bölge, ayrı bir etnik yapı ya da mezhebi kimlik üzerinden bir ayrışma yapılmamalı. Silahlı bütün gruplar Suriye'nin resmi ordusunun çatısı altında birleştirilmelidir. Ayrıca Suriye'de kapsayıcı bir yönetimin oluşmasını da arzuluyoruz. Özellikle bütün dünya kamuoyunun, Suriye'nin dostlarının bu anlamda Suriye'deki kurumsal kapasitesinin güçlendirilmesine ve uluslararası ambargoların kaldırılmasına destek vermesi gerekiyor.
PARLAMENTOLAR ARASI BİRLİK'İN 182 ÜYESİ VAR
Parlamentolar Arası Birlik'in (PAB) 150. Genel Kurulu, 5-9 Nisan 2025 tarihleri arasında ilk kez Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te düzenleniyor ve 70'e yakın parlamento başkanı veya başkan vekili katılıyor. 182 üyesi bulunan, Cenevre merkezli bu kuruluş, "Parlamentoların Birleşmiş Milletler'i" olarak anılıyor ve TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş da Türk heyetiyle birlikte Türkiye'yi temsil ediyor. Genel kurulda parlamenter diplomasi, Ortadoğu, Ukrayna-Rusya savaşı gibi konular ele alınıyor ve ikili temaslarla ülkeler arası ilişkiler güçlendiriliyor.
