Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın başkanlığında, Birleşmiş Milletler (BM) Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulunun üçüncü resmi toplantısı, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleştirildi.
GELECEĞİMİZDEN ÇALMAYALIM
Programda konuşan Emine Erdoğan şunları söyledi: Fikir teatilerimiz neticesinde, hepimiz notlarımızı aldık ve heybemiz dolu, yapılacak birçok proje tasarısı ile ayrıldık. Her birinizin değerli önerilerini not ettiğimizi, hızla hayata geçirilmesi için girişimlere başladığımızı ifade etmek isterim. Son toplantımızdan yalnızca 54 gün sonra Dünya Limit Aşım Günü'ne ulaştı. Bu, doğanın bir yılda yenileyebileceği kaynakları 7 ayda tükettiğimiz anlamına geliyor. O tarihten bugüne, yaptığımız her tüketim ile aslında gelecekten çaldığımızı gösteriyor. 2024 yılı, küresel ısınma sınırı olarak belirlenen bir buçuk derecenin aşıldığı, kritik eşiğin geçildiği ilk yıl olarak tarihe geçti. İklim değişikliğine bağlı doğal felaketlerin sayısı rekor seviyeye ulaştı.
YAŞAM FELSEFESİ OLACAK
İspanya'da tarihin en yıkıcı sel felaketi, Amerika'da yüksek can kaybına sebep olan Helen Kasırgası'nı gördük. Afrika'da yaşanan aşırı yağış ve kuraklık 7 milyon insanı doğrudan etkiledi. Bu yıl itibarıyla, iklim değişikliğine bağlı afetler nedeniyle dünya genelinde 120 milyondan fazla insan yerinden edilmiş durumda. 'Hiç kimseyi geride bırakmama' sözüyle ortaya konan 2030 hedeflerine 5 yıl kaldı ve vaat edilen noktadan maalesef hala çok uzaktayız. Sıfır atığın, bir yaşam felsefesi olarak bu gidişatı tersine çevirebilecek bir yol haritası sunduğunu biliyoruz. Bu bilincin anlaşılması ve yaygınlaştırılması, Kurulumuzun en öncelikli gündemi olmalıdır. 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü'nü bu açıdan değerlendirmeliyiz. Sıfır Atık Vakfımız işbirliğinde, 30 Mart kutlama hazırlıkları için geniş katılımlı bir görev gücü de oluşturduk. Bu vesileyle, daha önce de zikrettiğim Küresel Sıfır Atık Ödülleri'nin tanıtımını da gerçekleştirebiliriz. Yerel düzeyde keşfedilmeyi bekleyen sayısız cevher var. Cumhurbaşkanı eşi olarak dünyanın çok farklı yerlerini ziyaret etme imkanı buldum.
2025 YILINDA HAYATA GEÇİRECEĞİZ
G20 dolayısıyla gittiğimiz Japonya'da ziyaret ettiğim Kamikatsu Belediyesi böyle bir örnekti. 42 farklı geri dönüşüm kalemiyle atıklarının yüzde 80'inden fazlasını dönüştüren şehir, ender rastlanabilecek bir başarı hikayesiydi. Kurulumuzca öne çıkarılan İspanya'daki plastiksiz ada örneği de aynı şekilde atıksız şehirleşmenin mümkün olduğunu gösteren bir emsal. Buradaki esas mesele, farklı coğrafyalardaki çabaları bir araya getirecek ve iradeleri ortak vizyonda birleştirecek küresel bir liderlik ihtiyacıdır. Geniş kitleleri, çözüm yolunda, ardında toplayacak liderlik rolünü, kurulumuz üstlenmelidir. 2025 yılında bir diğer önemli buluşmayı, Sıfır Atık ve İklim Değişikliği Forumu'nu hayata geçirmeyi planlıyoruz. Sıfır Atık Forumu, Sıfır Atık Vakfımızın ev sahipliğinde, ülkeleri, sektörleri, ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerini buluşturacak uluslararası büyük bir organizasyon olacak. Bütün bu programların, Küresel Sıfır Atık Fonu, Sıfır Atık İyi Niyet Elçileri gibi önemli projelerimize dönük somut ve etkili adımların atılacağı buluşmalar olmasını diliyorum. Bunun şüphesiz bir örneği de geçtiğimiz ay Azerbaycan'da düzenlenen 29. KOP Zirvesi oldu. Sıfır atığın etkili bir şekilde çevre gündemine alındığı zirvedeki etkili liderliği için bir kez daha kardeş ülke Azerbaycan'ı tebrik ediyorum.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NIN İZLERİ SİLİNEMEDİ
İklim krizinin derinleştirdiği mevcut eşitsizlikleri görmezden gelerek bu hayali gerçekleştiremeyiz. Sorunda payı olmadığı halde, sonuçlarından orantısız bir şekilde etkilenen ülkeleri desteklemek, gelişmiş ülkelerin ödemesi gereken bir borçtur. İhtiyaçları karşılamaktan uzak olan mevcut iklim finansman hedefinin bile zorlukla sağlanıyor olması, kabul edilemez bir durumdur. Üstelik, iklim yardımında sınıfta kalan gelişmiş ülkelerin, yeri geldiğinde bütçelerinden milyarlarca doları başka ülkelerin savaş ve yıkım politikaları adına rahatlıkla harcayabildiğini görüyoruz. İkinci Dünya Savaşı'nın doğada bıraktığı izlerin bir kısmı hala silinememişken, bugün bir ülke, New York'un yarısı büyüklüğündeki sivil bir yerleşim alanına 3 atom bombasına denk patlayıcı bırakabiliyor. BM Çevre Programı'nın raporu, Gazze'deki yıkımda ortaya çıkan atıkların temizlenmesinin onlarca yıl alacağını söylüyor. Tahmini 39 milyon ton enkazdan bahsediyoruz, yarısının bile geri dönüştürülmesinin yaklaşık 45 yıl alacağı bir enkaz. Elimizdeki imkanlar, yıkımı artırmak yerine, tahrip edilmiş dünyamızı onarmak ve sonraki nesiller için daha yaşanabilir kılmak amacıyla kullanılmalıdır. Her şeye rağmen, daha adil bir dünya mümkün. Daha adil bir dünya, ortak çabalarımızla mümkün. Bizler, bu hayalin ortaklarıyız.
YENİ PLANLAR ELE ALINDI
Toplantıya, Sıfır Atık Danışma Kurulu Üyeleri; BM Avrupa, Orta Asya ve Amerika'dan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Miroslav Jenca, BM-Habitat İcra Direktörü Anaclaudia Rossbach, Surinam Devlet Başkanı'nın eşi Melissa Santokhi-Seenacherry, Sierra Leone Devlet Başkanı'nın eşi Fatima Maada Bio, José Manuel Moller, Prof. Dr. Muhammad Yunus, Carlos Silva Filho, Laura Reyes, Lara Van Druten, Prof. Dr. Saleem Ali, Hakima El Haite, Gino Van Begin, Vijay Jagannathan, Türkiye Ceumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ve Sıfır Atık Vakfı Başkanı Samed Ağırbaş katıldı. Toplantıda 2024 Yüksek Düzeyli Etkinliklerde Savunuculuk ve Stratejik Katılım, İleriye Bakış: 2025-2026 Çalışma Planının Geliştirilmesi ve 2025-2026 Taslak Çalışma Planı konuları ele alındı. Emine Erdoğan'ın kapanış konuşmasıyla sona eren toplantının ardından kurul aile fotoğrafı çektirdi.
